Exemplaren van Vagant kunnen worden afgehaald bij deNuffic-stands tijdens de 'Scope on the Globe'-beurs die van 7 tot 9oktober in de Jaarbeurs wordt gehouden. De gids echter is ook teverkrijgen bij het Service Centrum Bureau Buitenland en teraadplegen via internet (http://www.nuffic.nl/vagant/).

Zij klaagde hem niet aan voor het gebruikelijke 'dood doorschuld', maar voor doodslag. Volgens verschillende getuigen reed A.met grote snelheid over de Vleutenseweg richting het centrum. Toenhij bij de kruising met de Damstraat aankwam, remde hij niet afvoor het rode stoplicht. Hij ging harder rijden en reed over deverkeerde weghelft langs de rij auto's die wel stond te wachten.Toen hij weer terugstuurde naar zijn eigen weghelft botste hijfrontaal op de studente, die net overstak. Ook na het ongelukstopte A., die geen rijbewijs heeft, niet. Het slachtoffer overleedlater die dag in het ziekenhuis aan haar verwondingen.

Officier M. Somsen ging in haar requisitoir uitgebreid in op depersoon van de studente, die dit jaar zou afstuderen. Zij steldedat het ongeluk "een schok veroorzaakte in de maatschappij", en"een krater sloeg in het leven van de nabestaanden". Maar dat wasniet de enige reden voor haar ongebruikelijk hoge eis. Zij vond dater ook een afschrikwekkend effect van de eis moest uitgaan, om"dergelijke mallotige wegpiraterij" in de toekomst te voorkomen.Daarnaast vreesde zij dat A. in de toekomst wellicht in dezelfdefout zou vervallen. Zij wees er op dat gedragsdeskundigen dit naverschillende onderzoeken concludeerden.

De raadsman van A., G. Spong, vond niet dat doodslag bewezen konworden. "Mijn cliënt heeft niet willens en wetens de fatalegevolgen van het ongeluk voor lief genomen", stelde hij. Hij vonddat de rechtbank 'dood door schuld' zou moeten opleggen. Derechtbank doet uitspraak op 5 oktober.

Hanneke Slotboom

Tot nu toe ontlopen studenten een belastingaanslag als ze minderdan 8617 gulden per jaar verdienen. Dat is de zogehetenbelastingvrije som. Maar in het nieuwe belastingstelsel datminister Zalm vorige week presenteerde, is die belastingvrije somverdwenen.

Studenten moeten door deze verandering al vanaf de eerste centdie ze verdienen 32,7 procent belasting gaan betalen. Toch pakt hetnieuwe stelsel gunstig uit. Dat komt omdat alle belastingbetalerseen korting van 3321 gulden krijgen, de zogeheten 'algemeneheffingskorting'.

Het maximale bedrag dat een student 'belastingvrij' kanverdienen, komt daardoor op 10.156 gulden. In principe zou eenstudent daarvan 32,7 procent (= 3321 gulden) moeten afdragen. Maardie afdracht valt precies weg tegen de heffingskorting. Onder hetoude stelsel moeten studenten bij dit bedrag 561 gulden aan defiscus betalen.

De keerzijde van dit voordeeltje is dat studenten eerder debovengrens aan hun bijverdiensten bereiken. Volgens destudiefinancieringswet mogen studenten immers hoogstens 15.000gulden netto bijverdienen. Wie meer verdient, raakt zijnOV-jaarkaart kwijt en moet een deel van zijn studiefinancieringterugbetalen.

Onder de huidige belastingregels zit een student pas bij eenbruto-bedrag van 18.900 gulden aan de 15.000-guldengrens. Vanaf2001 komt die grens al bij ongeveer 17.000 gulden bruto in zicht.Studentenorganisatie ISO vindt daarom dat het maximum-bedrag aanbijverdiensten omhoog moet.

HOP, HO

Van alle vwo'ers die aan een (voltijdse) exacte of medischestudie beginnen, haalt meer dan 80 procent een universitair of hbo-diploma. Slechts vijftien tot twintig procent stopt met studeren.Bij alfa's en juristen is het uitvalpercentage twee keer zo groot:een op de drie studenten haakt er tussentijds af.

Ook het tempo van degenen die wèl de eindstreep halen, ligtbij de exacte opleidingen hoger. Medici hebben gemiddeld na ietsmeer dan vijf jaar hun diploma, bèta's en landbouw-ingenieurszijn ruim binnen zes jaar klaar. Juristen en alfa's hebben nogzeven maanden meer nodig. Alleen techniekstudenten doen er nog ietslanger over, maar hun studieduur is sinds ook officieel met eenjaar verlengd. De paradox lijkt te verklaren met resultaten uitrecente enquêtes over tijdsbesteding van studenten. Juristen,alfa's en gamma's steken minder dan dertig uur per week in hunstudie. Exacte studenten komen dicht bij de veertig uur. Hunmotivatie, plus het grotere aantal 'contacturen', staat kennelijkgarant voor meer inzet.

Opmerkelijk is verder dat vrouwelijke studenten in allefaculteiten gemiddeld drie tot vier maanden sneller zijn dan hunmannelijke collega's. Bij de letterenfaculteiten is dat verschilnog groter. Ook de slaagkans van vrouwelijke studenten is hoger. Naacht jaar heeft 64 procent van hen een doctoraaldiploma, tegen 57procent van de mannen.

Uit de studiestatistieken, die voor de universiteiten zijnbewerkt door het CBS, blijkt dat het studietempo sinds de invoeringvan de tempobeurs wel iets hoger ligt dan in het verleden. Vanafjaargang '91 hadden studenten ongeveer drie maanden minder voor hunstudie nodig. Maar nog steeds doet een gemiddelde vwo'er er meerdan zes jaar over. En het uiteindelijke slaagpercentage is eerdergedaald dan gestegen.

Tussen de universiteiten bestaan nog steeds aanzienlijkeverschillen. Bij een eerlijke vergelijking, per faculteit, blijkenstudenten in de Randstad gemiddeld minder snel en succesvol testuderen. Vooral in Amsterdam (UvA), Rotterdam en Delft komt inverhouding veel studievertraging en -uitval voor. In Maastricht,Groningen, Nijmegen en Tilburg hebben studenten relatief het meestesucces. De verschillen lopen bij rechten en economie op tot eenjaar gemiddelde studieduur.

HOP, FS

6

In June, together with 28 colleagues, Minister of EducationHermans signed the Bologna Declaration, in which it is stated thatin time Europe should have one system of higher education based onthe Anglo Saxon model. "The ultimate goal is sufficientinternational perspective for Dutch students. After all, busines isgetting more and more international, " explained Hermans afterlaunching his future plans for higher education on "Prinsjesdag".This is the day on which the Dutch parliamentary year is officiallyopened by Queen Beatrix. During the official festive ceremony,every 3rd Tuesday of September, the cabinet plans are presented.Hermans is seriously considering the Anglo Saxon model (broadgeneral education leading to a bachelor's degree, followed by amaster's degree programme). There should also be an internationalsystem of accredited programmes that meet certain basicrequirements as to the level of education they provide. This shouldoffer Dutch students better opportunities abroad. The idea ofinternationally monitoring educational quality will be subject oftalks between Hermans and his British, German and Flemishcounterparts in the near future.

Russia

From now on, those needing advice and support for their study orresearch projects in Russia, can turn to the Netherlands Institutein St Petersburg (NIP). "We offer support to all students andresearchers, irrespective of their fields of study, whetherslavonic studies or not," said K. Blansaer, head of the Institute,at the official opening earlier this week. The research andcultural centre is a project supported by the universities ofAmsterdam, Leyden, Groningen and Utrecht.

Hora est

This week Utrecht is hosting the annual Dutch Film Festival.This year's festival's theme is the film of the 20th century inretrospect, and a number of programmes offer very old material. Oneof these programmes is `Hora Est', a documentary produced in 1956to celebrate Utrecht University's 320th birthday, and to allow thetaxpayer a quick look into the Ivory Tower the university still wasat that moment. On a wintry day, a graduate takes a walk alongseveral of the university faculties in order to get an impressionof the most recent state of affairs in research and education. Theentire educational road is shown: from the arrival of first yearstudents to the final questioning of a PhD student being terminatedby the welcome words:"Hora est!" There is a discount voucher on p 8for U-blad readers interested in this film.

EH

[Bijschrift bij een foto]

Dat stelt een internationale visitatiecommissie, die deze weekzijn rapport publiceerde over het onderzoek op veterinair terreinin Utrecht en Wageningen. Net als in eerdere rapportages scoortUtrecht ook deze keer uitzonderlijk hoog. Volgens de commissie kande faculteit Diergeneeskunde zich meten met de besteonderzoeksinstituten in de wereld en staat men in Europa zelfseenzaam aan de top.

Des te merkwaardiger is het dan ook dat het veterinair onderzoeker in Nederland in financieel opzicht zo bekaaid afkomt. In deconcurrentie om onderzoeksgeld moeten de 'dieren' het in Nederlandwel erg vaak afleggen tegen de 'mensen', constateert de commissie.Om de hoge kwaliteit van het onderzoek ook voor de toekomst tewaarborgen zou er op zijn minst een apart NWO-gebied voor dediergeneeskunde moeten komen, adviseert de commissie.

EH

Het hoger onderwijs kan tevreden zijn. Hermans geeft hogescholenen universiteiten meer vrijheid en vertrouwt op hun 'zelfregie'.Dat schrijft hij in het Hoger Onderwijs en Onderzoek Plan.

In ruil voor deze autonomie zal Hermans scherper letten op dekwaliteit van het onderwijs en onderzoek. Prima, reageren devereniging van universiteiten VSNU en haar evenknie in het hbo, deHBO-raad. Ze zien de redelijkheid van deze deal in.

Instemming krijgt ook Hermans' voorstel om het verbod opbestuurlijke fusies tussen hogescholen en universiteiten op teheffen. Niemand hoeft bang te zijn dat daardoor het inhoudelijkeonderscheid tussen beide soorten opleidingen verdwijnt, benadruktde VSNU, want de universitaire gemeenschap hecht daar zeer aan.

De VSNU roemt het vernieuwende karakter van het HOOP. DeHBO-raad is minder scheutig met complimentjes. Het HOOP is vooraleen agenda met onderwerpen voor de toekomst geworden. Het bevatweinig concrete beleidsmaatregelen, vindt de HBO-raad. Na een"periode van relatieve stilstand" mag er volgens de raad niet teveel tijd meer verloren gaan.

Ongeduldig zijn ook de landelijke studentenbonden ISO en LSVb."Studenten willen nu eindelijk wel eens weten wat er concreet gaatgebeuren. Hermans geeft alleen de grote lijn aan. Maar hoe hetuitpakt, is onduidelijk", zegt ISO-voorzitter Kristian Valk.

De LSVb vindt dat Hermans zich te sterk laat leiden door hettekort aan hoger opgeleiden op de arbeidsmarkt. Door instellingende ruimte te geven voor nieuwe opleidingen en leerroutes, hooptHermans dat dat tekort slinkt. Tot ontevredenheid vanLSVb-voorzitter Fransien van ter Beek. "Alléén opleidenvoor de arbeidsmarkt, hoe groot de tekorten ook zijn, is eenvervlakking van het hoger onderwijs."

De onderwijsbegroting van Hermans vindt bij de studentenbondenook geen genade. Vooral het plan om 63 miljoen gulden te bezuinigenop de basisbeurs voor thuiswonenden moet het ontgelden. "Jarenlangzijn we gekort op onze financiële positie. Hermans gaatdaarmee door, ondanks de gunstige economie. Dat geld moet beslistterug naar de studenten", vindt Kristian Valk van het ISO.

De HBO-raad vindt de onderwijsbegroting in strijd met het belangvan kennis voor de Nederlandse economie. Volgensinternationalevergelijkingen steekt Nederland 5,4 procent van zijnwelvaart in onderwijs. Dat is onder de internationale norm van zesprocent. De HBO-raad onderschrijft Hermans' ambities, maarconstateert wel dat er "een groot gat" zit tussen zijn plannen ende begroting.

De universiteiten zijn tevreden dat zij er voor het eerst sindsjaren geld bij krijgen. Daardoor hoeven ze de komende jaren minderte bezuinigen, aldus de VSNU. De universiteiten moeten nog eenbezuiniging van 300 miljoen gulden wegwerken die dateert uit hettijdperk Ritzen. De trend van 'meer presteren voor minder geld'blijft zodoende wel bestaan, vindt de VSNU.

HOP, MtW

De zogeheten coulanceregeling is bedoeld voor studenten die alsgevolg van de wachttijden voor sommige co-schappen in de knel komenmet hun studiefinanciering en die geen aanspraak kunnen maken op deuniversitaire afstudeerregeling. Het gaat daarbij vooral omstudenten die ouder zijn dan 27.

De faculteit stelt aan de betreffende studenten in principe eentegemoetkoming ter beschikking ter hoogte van de basisbeurs.Voorwaarde is echter dat er geen sprake is van studievertraging(meer dan vijf jaar studeren) door eigen toedoen.

Het bestuur en de studenten in de faculteitsraad discussieerdenvorige week over de vraag, hoe om te gaan met studenten diewél langer dan vijf jaar studeren omdat ze pas in tweede ofderde instantie zijn ingeloot na in de tussentijd een andere studieals parkeerstudie te hebben gevolgd. Volgens de faculteit komendeze studenten niet in aanmerking voor financiële compensatieomdat zij immers ook geen recht hebben op extra studiefinanciering.Tastbaar gevolg van deze opstelling is dat tot nu toe maaréén van de zeventien ingediende aanvragen om steun konworden toegewezen.

De studenten vonden in eerste in stantie dat iedereen die destudie diergeneeskunde voldoende snel doorlopen heeft ook rechtheeft op compensatie. Na enige discussie toonden de studenten zichbereid om hun eis te beperken tot het ophogen van het aantalgestudeerde jaren van vijf naar zes. Omdat twee van de zevenpersoneelsleden in de raad het studentenstandpunt onderschreven,zegde decaan prof.dr. A. Cornelissen toe de al sinds mei slependezaak nog éénmaal te willen heroverwegen. Hij noemde dekans dat het bestuursteam overstag zal gaan echter uiterstgering.

EH

Zie ook de Opinie

Het grootste nieuws dat de begroting voor de universiteiten inpetto heeft, was al eerder bekend: de universiteiten krijgen eenvergoeding voor het groeiende aantal studenten. Uit de begrotingblijkt nu dat het gaat om een bedrag van 55 miljoen gulden volgendjaar, oplopend tot 78 miljoen in 2004. Met dat geld moeten ook deextra eerstejaars geneeskunde en tandheelkunde betaald worden.

Een meevaller in de begroting is de prijscompensatie. Deafgelopen jaren kregen de universiteiten die niet of slechtsgedeeltelijk uitbetaald. Maar Hermans maakt een eind aan dezesluipende bezuiniging. Dat scheelt komend jaar 27 miljoen gulden.Daarbovenop komt ook nog een klein bedrag, drie miljoen, om dekosten te dekken van de invoering van de euro.

Hermans gaat in de begroting nog niet in op het rapport van decommissie-Koopmans. Die kwam onlangs tot de conclusie dat deuniversiteiten te weinig vermogen hebben om bedrijfsrisico's op tevangen. Daarom moeten ze tachtig miljoen per jaar extra krijgen."Als de economie zich gunstig ontwikkelt, moeten we kijken of ergeld naar onderwijs kan en of de universiteiten dan als eerste inaanmerking komen", zegt Hermans desgevraagd. "Maar zo ver ben iknog niet."

Al het extra geld dat de universiteiten toegeschoven krijgen,doet overigens niets af aan de eerdere bezuinigingen van Paars-I enII. Die kwamen opgeteld uit op zo'n driehonderd miljoen gulden. Demeevallers uit de nieuwste begroting brengen dat bedrag terug tot160 miljoen.

De enige universiteit die extra moet bezuinigen, is de OpenUniversiteit voor onderwijs-op-afstand. In 2003, is de verwachting,kan ze wel met vijftien miljoen minder toe. Intussen moet de OUnadenken over haar toekomst: ofwel privatiseren ofwel integrerenmet een andere universiteit.

HOP, HO