Anonieme evaluaties zijn ge-wel-dig

Studenten voelen, ruiken, en zien dat een docent de kantjes er vanaf loopt. Dat haalt Slinger Jansen uit de studentevaluaties. De evaluaties vormen de voedingsbodem voor de volgende editie van het vak. 
Al sinds jaar en dag verzamelen we anonieme studentevaluaties. De studentevaluaties zijn ge-wel-dig. Ze verschaffen inzicht in de kijk op docenten, het materiaal en de leermethoden. Toch is er veel kritiek op de evaluaties. Verhalen van het front.
Een collega van mij is minder fan van de evaluatiesystemen. Hij is bekwaam, ervaren en sociaal. Een allrounder, oude rot, en in mijn ogen een goede docent. Toch wist een student in zijn beoordeling de volgende zin te verwerken: 
"De docent vertelt als een lijk in staat van verregaande ontbinding." 
Een dergelijk statement veroorzaakt natuurlijk commotie. Plotseling blijken de anonieme evaluaties toch niet zo heel anoniem. De discussie start: willen we de naam van deze heer of dame weten? Hoe gaan we om met de docent? Is hij nu voor het leven getekend? En is dit vanaf nu hoe dialogen tussen studenten en docenten gaan verlopen? 
De evaluatiesystemen brengen prachtige vragen aan het licht. Over onderwijsvormen, kwaliteit van het onderwijs en gedragsnormen in een academische omgeving. Ik licht ze aan de hand van voorbeelden toe.
Gelezen over een struikelvak: "de docent doet zijn uiterste best om de totaal onbegrijpelijke leerstof uit te leggen maar faalt herhaaldelijk." Onderliggend is de eeuwige vraag: is een moeilijk vak ook gelijk een slecht beoordeeld vak? Een collega van mij deelt standaard aan 60 procent van zijn studenten een onvoldoende uit. Dat vak wordt toch elk jaar goed beoordeeld. Wat zijn truc is? De docent deelt de tentamenresultaten (niet geheel legaal) pas na de studentenquête uit.  
"Ik heb het boek van 400 pagina's gelezen, terwijl alleen hoofdstukken 1 en 2 terug kwamen op het tentamen. WHAT. THE. HELL." Ik moet altijd een beetje glimlachen als studenten ontdekken dat ze "te veel" gedaan hebben voor een vak. Je zou bijna denken dat ze hier alleen maar komen voor het diploma. 
"De docent geeft het vak alsof het voor hem ook verplicht is." Ah, die werkdruk, die werkdruk. In verkapte vorm blijkt dit toch altijd weer zichtbaar in de evaluaties. Studenten voelen, ruiken, en zien dat een docent de kantjes er vanaf loopt. Dingen laat nakijken is schadelijk, gebrek aan enthousiasme dodelijk. Tijd voor een discussie over werkdruk? Sorry, ik heb er geen tijd voor.
Ik vind studentevaluaties geweldig. Ik voeg ze in samengevatte vorm toe aan mijn CV. Ik gebruik commentaren van studenten om het vak aan te scherpen, gastsprekers opnieuw uit te nodigen, en om mezelf kort te houden. Niet naast de schoenen gaan lopen: een uitbrander van een student doet vaak meer pijn dan van een collega of leidinggevende. Als doceren je passie is, is de feedback de voedingsbodem waarop je de volgende editie van je vak ontwerpt. 
En de kwestie "zombie-docent"? Die liep af met een susser. De docent bleek, als verwacht, een olifantenhuid te hebben en vertelt nu, jaren later, het verhaal met een grote glimlach. De student werd vermanend toegesproken door de onderwijsdirecteur. En we evalueren vrolijk verder.