Clevende PR voor Wetenschap

Columnist Frans Verstraten geeft de nieuwe KNAW-president Hans Clevers een tip  om de wetenschap te promoten met speciale lezingen van toppers.
Ons Utrechtse boegbeeld Hans Clevers van het Hubrecht lab wordt de nieuwe baas van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Hij neemt het stokje over van de nationale knuffelpresident Robbert Dijkgraaf. Een interessant gegeven is dat op de een of andere manier mensen menen dat machtsoverdrachten gepaard dienen te gaan met krasse uitspraken. Natuurlijk, de media wil nieuws en de nieuwkomer wil laten zien dat ook hij echt wel vol ideeën zit. Uiteraard is de wisseling van de wacht ook voer voor columnisten.
Nu kun je columns volpennen over het waarom van weer geen vrouw for president; we hebben toch zeker wel een paar powerhousjes rondlopen op de Nederlandse klei. Of over het ogenschijnlijke gebrek aan vertrouwen dat met name de geesteswetenschappers hebben in de nieuwe voorman NRC. Je zou ook kunnen schrijven over Hans’ mogelijke behoefte aan mediatraining en dat het maar goed is dat hij Dijkgraaf als chaperonne mee had gekregen naar het programma Buitenhof. Of over zijn uitspraak dat hij het besluit van zijn voormalige linkse hand Plasterk om bakken geld van universiteit naar NWO over te hevelen zo geweldig vond en liever nog meer richting Den Haag ziet gaan. Iets wat duidelijk laat zien dat deze (Hubrecht)-instituutswetenschapper toch een beetje op een andere planeet leeft…(Enne Hans, mocht je dit lezen, voordat je me ook voor beursloze klager gaat uitmaken, ik ben een Pionier laureaat met een 60 procent onderwijsverplichting…). Allemaal mogelijke onderwerpen maar tot gisteren wist ik niet waar ik het over zou gaan hebben in deze column.
Gelukkig afgelopen woensdag keerde het tij. Ik was bij de Studium Generale lezing in een afgeladen volle aula. Ik word dan zacht en week, en kan dan niet anders dan iets positiefs te schrijven. Je zag in de aula dat de maatschappij niet alleen behoefte heeft aan, maar vooral ook geniet van wetenschap. Herman Philipse gaf een prachtig verhaal over het wel of niet bestaan van onze vrije wil. Een onderwerp waar de valorisero’s van over hun nek gaan, maar waarvan weldenkende mensen tot de laatste seconde genieten. Pure public relations voor de wetenschap!
PR is vooral ook de rol van de KNAW president. Dijkgraaf begreep dat als geen ander: de kapitein op de boeg van het wetenschappelijke schip op vlakke of woelige zeeën, kijkend naar behaalde resultaten en naar de toekomstige mogelijkheden van de wetenschap en haar beoefenaren.
Echter, de lezing van Herman herinnerde me aan een ding dat Robbert in zijn mandaatperiode is vergeten en deed me beseffen dat hier een mooie kans ligt voor Hans om iedereen (weer) blij te maken. In het Verenigd Koninkrijk bestaan als sinds 1825 de zogenaamde Royal Institution Christmas Lectures. Het zijn prachtige, tegenwoordig door de BBC uitgezonden, lezingen door gerenommeerde wetenschappers, zeer toegankelijk voor het grote publiek, waar mensen voor thuis blijven. Kortom, prachtige PR voor de wetenschap. Dat moet in Nederland ook maar eens gebeuren: de KNAW kerstlezingen. Bijna twee eeuwen te laat maar beter laat dan nooit, toch? De installatie van die lezingen zal dan altijd aan Hans Clevers kleven en dat moet hem toch ook een beetje week maken. En weet je wat? Zo’n lezing vergt vast ook didactische vaardigheden en wie weet hebben de onderzoekende universitaire onderwijsbuffels dan een streepje voor bij de op dat gebied toch groene instituutswetenschappers.