Onderwijs moet bijdragen aan groepsgevoel

De universiteit is gebaat bij een ‘wij-gevoel’, zegt Jildou Fabriek. Zo kunnen we aan de buitenwereld laten zien hoe zinvol onze wetenschap is. Dat kan alleen als het onderwijs gedomineerd wordt door enthousiasme en relevantie.
In het Strategisch Plan  van de UU tot 2016 staat het belang van het  stimuleren van een ‘community van docenten en medestudenten’. Melanie Peters  onderschreef in een opinie op DUB niet zo lang geleden het ontwikkelen van een community bij werknemers van de UU. Het lijkt het codewoord van deze tijd, waarin online de grootste netwerken opgezet worden en digitaal contact makkelijk te maken is. Dit lijkt echter ten koste te gaan van het fysieke groepsgevoel, en daar moet wat aan gedaan worden.
De community zou volgens het Strategisch Plan moeten bijdragen aan betrokkenheid en het verhogen van het studiesucces. Methodes die genoemd worden om dit te bereiken zijn een gepast aantal contacturen en ‘een beredeneerde mix van hoor-, werk- en andere collegevormen’. Melanie Peters betrok het vooral op communicatie naar de (geldschietende) buitenwereld.
Strategische plannen zijn vaak weinig concreet, zodat er genoeg ruimte overblijft voor invulling door faculteiten op een voor hen passende manier. Ik denk echter dat Melanie Peters de spijker beter op z’n kop sloeg dan wat er nu in het Strategisch Plan staat. Hoor- en werkcolleges hadden we al, en het aantal contacturen is ook nog steeds onderwerp van debat.
In een tijd waarin de universitaire wereld financieel steeds minder zekerheden heeft, is het belangrijk continu naar buiten te communiceren waarom je belangrijk bent. Studiefinanciering, subsidies, in een economische crisis wordt het alleen maar lastiger om over voldoende middelen te beschikken om nog goed te kunnen functioneren. Terwijl juist investering in onderwijs en wetenschap nodig is om ons uiteindelijk uit deze crisis te kunnen helpen.
Er kan dus nog wat gebeuren aan de communicatie naar de buitenwereld om de relevantie van de wetenschap te tonen. En daar springt het Strategisch Plan dan wel weer op in. Op het voorblad staat niet voor niets: Curiosity-driven, relevant to society. We moeten beseffen wat de waarde is van ons vakgebied en onze bezigheden, maar dan is een 'wij-gevoel' wel noodzakelijk.
De vraag is, hoe creëren we zo’n wij-gevoel? Ik denk door te beginnen met het creëren van groepsgevoel, het uitleggen van de noodzaak en dan als één man naar buiten te treden. Als studenten de waarde van hun eigen vakgebied voldoende in leren zien, zijn ze ook meer bereid om met die kennis de boze buitenwereld tegemoet te gaan, de afschrikwekkende arbeidsmarkt te betreden en kunnen ze trotse verhalen vertellen in De Wereld Leert Door.  Community ontwikkel je niet zozeer door het aanbieden van meer of andere colleges, het gaat om de inhoud en de energie waarmee die stof overgebracht wordt. Relevantie, zichtbaarheid en enthousiasme, laten dat eerst de codewoorden zijn, dan komt de community vanzelf.