‘Een eerlijke film die laat zien dat artsen ook gewoon mensen zijn met twijfels’

Zo begint de eerste documentaire ‘Dat beloof ik’ uit een serie die zeven net afgestudeerde jonge artsen volgt. Regisseuse Helmie Stil volgt de kersverse artsen in hun zoektocht naar het juiste specialisme en het vinden van een opleidingsplaats. Als alles goed gaat, worden de artsen over twee of drie jaar weer gefilmd — en wellicht ook nog daarna.

Geestelijk moeder van de documentaire is Ingrid-Emilie Wouterlood-van Cleeff, medisch psychologe en docent communicatie-, attitude- en reflectieonderwijs aan studenten geneeskunde. Geïnspireerd door haar studenten kreeg de docente een kleine twee jaar geleden het idee om de film te gaan maken. “Al tien jaar lang ben ik als docente intensief bezig met studenten. Ik praat veel met ze over zowel persoonlijke en vakgerelateerde onderwerpen. In het zesde jaar maken de studenten uitgebreide zelfstudieopdrachten waarin ze beschrijven voor welke waarden ze staan en welke waarden ze vast willen houden als ze later arts zijn. Deze mooie beschouwingen raakten mij altijd zo en daar wou ik iets mee doen.”

“Ik hou ervan om mensen neer te zetten in hun kracht maar tegelijkertijd ook hun twijfels te laten zien”, aldus Wouterlood-van Cleeff “Wat ik ook wilde bereiken met deze film is het doorbreken van vooroordelen over artsen en de beeldvorming die bestaat over de medische wereld. Veel mensen staan niet stil bij de persoon achter de arts. Dit is een eerlijke film die laat zien dat artsen ook gewoon mensen zijn met twijfels en onzekerheden.”

Naast haar dagelijkse werk als docente ging Ingrid-Emilie met steun van de Raad van Bestuur van het UMC en van het KNMG — de koepelorganisatie binnen de geneeskunde — aan de slag. ”Na twee jaar hard werken ben ik heel blij met het resultaat. Wat de aankomende artsen zeggen in de film was de kern van de aspecten die in de reflectielessen aan bod komen.

Helmie Stil, die de documentaire maakte, had aanvankelijk niks met de medische wereld. “Dat is het leuke van documentaires maken. Je komt in zoveel verschillende wereldjes en dan steek je daar toch iets van op. Het maken van deze film was heel leuk, het gaat over zeven jonge mensen en omdat ik zelf ook nog jong ben — 26 — was het extra gezellig. Het was ook een hele spannende ervaring. Om bijvoorbeeld bij operaties aanwezig te zijn.”

Helmie had een aantal vooroordelen over geneeskundestudenten voordat ze ‘Dat beloof ik’ maakte. “Ik dacht dat geneeskundestudenten nooit uitgingen, maar daar ben ik nu helemaal op terug gekomen. We zijn zelfs meerdere malen met ze de kroeg in gegaan. Door deze film heb een ander beeld van het artsenvak gekregen. Ik ben er achter gekomen dat artsen ook gewoon mensen met onzekerheden en twijfels zijn. Dat wordt nooit gezegd binnen de ziekenhuiscultuur maar de documentaire onthult hoe die cultuur echt is.”

Roy Verhage, een van de artsen in spe die door de camera’s werd gevolgd, is het daar mee eens. “Het is goed gelukt om de bestaande beelden over de ziekenhuiscultuur te doorbreken. Dat artsen bijvoorbeeld saaie en botte mensen zijn. De film geeft als het ware een kijkje in de keuken en laat zien hoe het er echt aan toe gaat in de medische wereld. Tuurlijk blijft er een hiërarchie in het ziekenhuis bestaan, maar die heb je overal.”

Ondanks het feit dat hij het project een goed idee vond, twijfelde hij over zijn medewerking. “Ik moest er aan het begin wel even over nadenken. Moet ik dat nou wel doen, zo de hele tijd die camera’s om me heen? Ik ben nu net begonnen met mijn promotieonderzoek naar slokdarmkanker bij het UMC en ik was bang dat op mijn nieuwe werkomgeving mensen raar op zouden kijken als ik met al die camera’s aan kwam zetten. Maar het meerjaren concept van de documentaire heeft me toch zover gekregen. Het is leuk om mezelf na een aantal jaren terug te zien.”

Van de idealen is Roy niet zo, geeft hij eerlijk toe. “Tuurlijk, ik heb wel bepaalde ideeën, maar ik heb niet echt idealen. Ik wil later wel mensendokter worden. Een dokter die goed communiceert met zijn patiënten, dat vind ik belangrijk. Sommige artsen bevestigen het vooroordeel dat we bot en lomp zijn, maar ik hoop hierop een uitzondering te kunnen zijn.”

De jonge arts hield zich niet in voor de camera’s om zo zijn carrière te beschermen. “Ik ben recht door zee, dus in de film ben ik ook eerlijk geweest. Ik heb daarbij niet nagedacht of het schadelijk zou zijn voor mijn carrière, want zulke extreme uitspraken heb ik nu ook weer niet gedaan.”

Angsten heeft de aankomende chirurg net als ieder ander. “Ik heb denk ik net als iedere arts de angst om fouten te maken. Dat is een gegeven, maar van fouten kan en moet je als arts leren.”

De film zal te zien zijn op woensdag 3 december van 12.00 -13.00 uur en op dinsdag 9 december van 17.00 -18.00 uur in de Blauwe collegezaal van het Onderwijscentrum in het UMC Utrecht. Toegang gratis voor iedereen. Aanmelding vooraf is niet nodig.

NB. De tekst van dit artikel wijkt af van de tekst zoals die in het papieren Ublad van 6 november 2008 heeft gestaan. Dit omdat wijzigingen die de geïnterviewden in hun teksten doorgevoerd wilden zien, per abuis niet door de redactie zijn overgenomen. Dat is in deze online versie wel gebeurd.