De Leckere: brouwers van biologisch speciaalbier
Ver weg van het binnenstadsgedruis op een afgelegenindustrieterrein in het noorden van Utrecht, is bierbrouwerij DeLeckere gevestigd. Het bedrijfje is opgezet door vier voormaligethuisbrouwers, de studenten Erik Bok, Pim Bosch, Edo Gommers enNico Verhoog. Het ziet er aan de buitenkant niet uit als eenbrouwerij, maar de geur is onmiskenbaar en de opgestapelde kratjeslaten geen twijfel: hier wordt bier gemaakt. Bij De Leckere echtergeen koperen brouwketels en geen computer om het brouwproces in degaten te houden. Wel een zelfgetimmerde moutzolder en eenbrouwzaaltje met drie roestvrijstalen ketels van 200 liter elk,afkomstig uit de inboedel van een melkfabriek. Het vergisten en hetlageren van het bier gebeurt in kunststof tanks, in feitereusachtige jerrycans, van 1000 liter elk. De brouwers trokken innovember 1996 in het pand en hebben er een jaar over gedaan om dekale ruimte in te richten als brouwerij: alles zelfbouw, al hetmateriaal tweedehands op de kop getikt, tot en met de ingenieuzebottelinstallatie toe, waarin ventielen zijn verwerkt die ook inwasautomaten worden gebruikt.
"We hadden helemaal niks", vertelt Nico Verhoog onder hetinschenken van een zelfgebrouwen witbier. "We hebben alles metleningen van vrienden en familie opgezet; pas toen het eenmaal liepzijn we naar de bank gegaan. In feite zijn we nog steeds een uit dekrachten gegroeide thuisbrouwerij. Alles is handwerk, er gaat hierniets machinaal, we bottelen met de hand, plakken zelf de etikettenen roeren nog eigenhandig met de roerstok in de maiskuipen. Enverder zijn we de hele dag aan het schrobben en poetsen. Wist jedat tachtig procent van het brouwen bestaat uit schoonmaken? Datmoet wel, bier is enorm gevoelig voor infecties. Voor je het weetkan je alles weggooien."
Biologisch
Na wat proefbrouwsels is De Leckere in januari 1998 de marktopgegaan. Inmiddels brouwen ze zo'n 1000 liter per week, zo'n vijf-tot zeshonderd hectoliter op jaarbasis. Met zo'n productie behoortDe Leckere meteen tot de serieuze kleine brouwers in Nederland. Dathebben ze te danken aan het speciale marktsegment waar ze voorproduceren. "Wij leggen ons helemaal toe opbiologischspeciaalbier", legt Verhoog uit. "Dat betekent dus dat weuitsluitend werken met biologisch geteelde grondstoffen. Zulk bierwas er nog niet. Alleen Kikbier, maar dat is een pils. Ons bierwordt afgenomen door een distributeur van biologische producten endie levert het aan zo'n 180 biologische winkels enhorecagelegenheden in heel Nederland."
De grootste overgang voor de thuisbrouwers was het werken metbiologische grondstoffen. "Dat was wel wennen", bekent Verhoog."Elke mout is weer anders en het was lang zoeken om de goedegecertificeerde hop te vinden. Die vonden we uiteindelijk in ZuidDuitsland. Alle grondstoffen moeten namelijk gecertificeerdbiologisch geteeld zijn, anders krijg je het keurmerk niet. Datwordt streng gecontroleerd door de SKAL, de Stichting KontroleAlternatieve Landbouw. Voor zo'n productaansluiting moet jebetalen. We hadden dus ook een veel goedkoper bier kunnen maken.Maar er zijn al zo veel verschillende bieren. En vanuit onsidealisme is het belangrijk dat we biologisch brouwen."
Dat idealisme reikt tot en met de lijm van de etiketten en desamenstelling van de bierdoppen. Dat heeft er toe geleid dat DeLeckere het officiële eko-keurmerk mag dragen en bovendien isgenomineerd voor de Utrechtse Milieuprijs, die jaarlijks uitgereiktwordt aan een bedrijf dat milieuvriendelijk produceert. Dat gaat omeen bedrag van 15.000 gulden, een bedrag dat een bedrijf als DeLeckere goed kan gebruiken.
Het is denkbaar dat iemand die de term 'eco-bier' hoort, nouniet gelijk denkt van: 'Goh, dat zal wel een lekker biertje zijn,laat ik daar nou eens zes gulden voor neertellen'. Verhoog kniktbeamend: "Tegen dat imago vechten we natuurlijk een beetje. Dat hetbier biologisch is gemaakt vinden wij belangrijk, maar het moet inde eerste plaats gewoon lekker zijn. Voor het brouwproces maakt hetnamelijk niet uit. Het is alleen wat lastiger om aan jegrondstoffen te komen. Wij vinden dat we lekker bier maken, maar wemoeten toch een beetje tegen het geitenwollen-sokkenimago van denatuurvoedingszaken opboksen.'
Het gaat momenteel zo goed met De Leckere dat de maximumproductiecapaciteit al in zicht komt. "We beginnen al een beetje tedenken aan verhuizen", aldus Verhoog. "En dan liever niet meer opeen industrieterrein maar wat dichter bij de stad, met een eigenproeflokaal erbij; zoiets als de Amsterdamse brouwerij 't IJ: datwas eigenlijk onze droom toen we hieraan begonnen."
Kees Volkers