De oudste student van Nederland
Niets koffie leuten in een verzorgingstehuis met bejaarden. Miep Schilt zit liever één keer in de week in de schoolbanken. Samen met andere senioren volgt ze cursussen aan onderwijsinstelling HOVO Utrecht, een samenwerkingsverband tussen onder meer de UU en de HU. Op het moment volgt ze een cursus over de Duitse auteur Heinrich Heine. Haar docent is gastonderzoeker nieuwe Duitse letterkunde Klaus F. Gille. “Een leuke man”, volgens Miep Schilt. “O god, wat een mooie vent. Hij is enthousiast en heel slim. Slimmer dan ik hoor”, voegt ze er lachend aan toe.
Dat ze, zonder tegenbericht, de oudste student van Nederland is, doet haar niet veel. Haar nuchtere commentaar luidt: “Het zal wel. Wat kan mij het schelen.”
In haar appartementje in het centrum van Maarssen vertelt ze over haar onderwijsverleden. En over haar reizen. Dat allemaal in het bijzijn van een van haar vele kennissen die geregeld bij haar over de vloer komt. “Hij is een broekie hoor”, weet ze over haar visite te melden. De man tegenover haar is 73 jaar oud.
Schilt weet niet beter dan dat ze met jongere mensen omgaat. “Begin jaren 50, toen ik een jaar of 43 was, ben ik de avond-Mulo gaan doen. Ik zat met allemaal achttienjarigen in de klas.” Het doorlopen van het middelbaar onderwijs op die leeftijd was zeker in die tijd een zeldzaamheid. “Ik was een uitzondering. Maar ik wilde het per se doen: mijn oudste zoon deed destijds eindexamen op het gymnasium. Ik voelde me zo stom. Ik dacht; ik ga eens kijken of ik wat kan.” Op de vraag of ze daarvoor geen middelbaar onderwijs had genoten, antwoordt ze: “Jawel, tot mijn 15de of 16de heb ik op een Christelijke HBS in Amsterdam gezeten. Toen hebben ze me er vanaf gedonderd. Ik had geen zin in ‘der, des, dem en den’.”
Ook vakken als wiskunde en aardrijkskunde konden haar weinig bekoren. Die sloeg ze op de avond-mulo bij voorkeur over. Of ze verstoorde de lessen. “Ik had een slechte leraar Duits, ik verveelde me geregeld. Ging ik de Groene Amsterdammer lezen tijdens de les en er met mijn klasgenoten over zitten praten. Ik weet nog dat die leraar Duits eens zei: ‘Als een bepaald iemand een bepaalde leeftijd zou hebben, zou ik haar uit de klas verwijderen.’ Dat was natuurlijk voor mij bedoeld.” Toch legde ze met succes het examen af.
Eén van haar favoriete talen is Frans. “Om die taal goed te leren, ben ik op mijn zestigste naar Frankrijk vertrokken.” In beginsel zou ze daar vrijwilligerswerk doen, maar dat liep anders. “Het was daar zo’n vuile bende dat ik maar ben vertrokken. Toen ben ik druiven gaan plukken in Bergerac. Keihard werken, van zeven uur ’s ochtends tot zeven uur ’s avonds. Ik hoopte dat het goed voor mijn Frans zou zijn, maar er werkten alleen maar Spanjaarden! Ik heb wel gelachen met die lui.”
Na maandenlang druivenplukken is Schilt in één dag met haar brommer, die ze in Frankrijk had gekocht, naar Montpellier getuft. Daar heeft ze maandenlang cursussen Franse taalvaardigheid gevolgd. Het land beviel haar zo goed dat ze jaren in rankrijk is blijven hangen. “In een heel oud plaatsje heb ik een huis gekocht.” Het huis lag nogal afgelegen en de dichtstbijzijnde stad was 20 kilometer brommeren door een heuvelachtig gebied. Ze wilde haar rijbewijs gaan halen.
“Ik vond het ook wat te koud, de hele tijd met de brommer op en neer. Op mijn zeventigste haalde ik mijn rijbewijs. Ik heb toen meteen een auto gekocht, een Renault.” Met enige trots vertelt ze dat ze op haar tachtigste, toen ze net teruggekeerd was naar Nederland, haar laatste “autostunt” uithaalde. “Ik wilde Spaanse cursussen volgen, dus ben ik in mijn eentje naar Salamanca gereden. Daar heb ik vier of vijf maanden gezeten.”
Nu, op haar 98ste doet ze het iets rustiger aan. Althans, met reizen. Voor een stevige wandeling is ze nog altijd in. Ook gaat ze zo nu en dan voor ‘Landschap Erfgoed Utrecht’ wilgen knotten. Haar honger naar kennis duurt eveneens onverminderd voort. Al jaren volgt ze cursussen bij HOVO. Heeft de tijd dan totaal geen grip op deze vrouw? “Nou, ik ben wel ontzettend doof. Maar ik heb een apparaatje, een versterkertje. Die hang ik de docenten van de cursus om de nek, zodat ik hen toch nog kan verstaan.”