De UU-ministers

Plasterks verbluffende overstap

De met de Spinozapremie gelauwerde Utrechtse wetenschapper en columnist Ronald Plasterk (1957) wordt namens de PvdA minister van OCW. Dat voelt, zegt hij zelf, als "een stap door de spiegel van Alice in Wonderland." Zijn voordracht komt als een verrassing.

De naam van Plasterk werd vooral in de aanloop naar de verkiezingen genoemd, omdat hij meeschreef aan het PvdA-verkiezingsprogramma. Ook werkte hij mee aan de totstandkoming van het regeerakkoord: op verzoek van informateur Herman Wijffels schreef hij een analyse van de Nederlandse samenleving. Als politicus deed de nieuwe bewindsman alleen ervaring op in de jaren tachtig, toen hij namens de PvdA in de gemeenteraad van Leiden zat.

Plasterk promoveerde in 1984 aan de Universiteit Leiden en vertrok daarna als postdoc naar de VS en Engeland, waar hij onder meer werkzaam was in het laboratory of molecular biology van Cambridge. In 1987 werd hij groepsleider bij het Nederlands Kanker Instituut. Ook stond de moleculair bioloog als docent voor de collegebanken van de Universiteit van Amsterdam en de Vrije Universiteit. Sinds 2000 is hij directeur van het Hubrecht Laboratorium van de KNAW in De Uithof, en hoogleraar aan de UU.

Landelijke bekendheid geniet Plasterk vooral door zijn vaak scherpe columns in de Volkskrant en televisieoptredens in Buitenhof. Enige jaren geleden maakte hij als voorzitter van de jury voor de Ako-literatuurprijs wel een heel bijzonder uitstapje. De afgelopen jaren trok Plasterk regelmatig fel van leer tegen de voorgaande kabinetten Balkenende. Zo verklaarde hij weinig heil te verwachten van de leerrechten, en moest minister Van der Hoeven (inmiddels zijn directe collega op Economische Zaken) het ontgelden toen die zich positief had uitgelaten over intelligent design: het vooral in de VS populaire idee dat er achter het ontstaan van het universum een goddelijk ontwerp zit.

In een eerste reactie op zijn kandidatuur zei Plasterk dinsdagavond tegen het gratis dagblad De Pers dat de "verbluffende" overstap van wetenschap naar ministerie voelde "als een stap door de spiegel van Alice in Wonderland".

Iets minder balans voor Cramer

De naam van Jacqueline Cramer (1951) werd al een tijdje gefluisterd als nieuwe minister van Volkshuisvesting en Milieu, maar inmiddels is die kandidatuur een feit. Zij werd ook al tijdens de formatie in 2003 genoemd, maar toen meldde ze nog dat ze met 'een leuk leven, een leuke baan en lieve kinderen' meer balans in haar leven had dan als minister.

Cramer studeerde in 1976 cum laude af in de biologie aan de Universiteit van Amsterdam. Tien jaar later promoveerde ze aan dezelfde universiteit op proefschrift over de vraag in hoeverre ecologen hun onderzoek richten op het oplossen van milieuvraagstukken. Als wetenschapper maakte zij zich zorgen over de vervuiling en het opraken van de grondstoffen. Ze werd lid van Milieudefensie en was daar zo'n twintig jaar geleden twee jaar voorzitter.

Eind jaren tachtig ging ze werken voor TNO en gaf ze overheid en bedrijven adviezen over duurzame ontwikkeling en milieubewust produceren. Zo werd ze ook werkzaam voor onder meer Akzo en Philips. Sinds 1990 was zij hoogleraar milieumanagement aan achtereenvolgens de Universiteit van Amsterdam, de Katholieke Universiteit Brabant en de Erasmus Universiteit Rotterdam.

In 1999 werd ze naast hoogleraar ook zelfstandig adviseur. Ze werd de laatste jaren door de overheid vaak benaderd als het ging om onderwerpen als duurzaam ondernemen of biobrandstoffen. In een publicatie van het ministerie van VROM zei ze: "Als wij onze innovatieve kracht ontwikkelen en koppelen aan duurzame ontwikkeling, kunnen we in Nederland een rol van betekenis spelen, maar ook in de rest van de wereld. Duurzame innovatie wordt dan ons exportartikel."

Zij werd in juli 2005 benoemd tot hoogleraar duurzaam ondernemen aan de Universiteit Utrecht bij de faculteit Geowetenschappen. In een interview voor deze faculteit zei ze: "Het milieubewustzijn, dat er in de jaren zeventig absoluut nog niet was, dat is er nu wel degelijk. Binnen het bedrijfsleven is men hard aan het werk om naar vernieuwingen in duurzame richtingen te zoeken. Ook daar zie je dat men echt wel wil, maar soms is het niet allemaal mogelijk om te realiseren. De kunst is nu om duurzaam ondernemen op grote schaal in te voeren."

Cramer bekleedt momenteel verschillende nevenfuncties , waaronder commissaris bij Shell Nederland, kroonlid van de Sociaal Economische Raad en lid van de Raad van Toezicht van het Wereld Natuur Fonds."

MV

Wel genoemd, niet benoemd

Afgelopen maandag nog stond ze prominent vermeld in De Volkskrant als kandidaat voor de ministerpost Economische Zaken. Maar dinsdag al liet Yvonne van Rooy desgevraagd weten het een hele eer te vinden dat ze 'genoemd' is, maar dat het nog maar de vraag is of dat ook zou gelden als ze 'benoemd' zou zijn.

De Volkskrant had geen contact met haar gehad. Haar 'name-dropping' kwam geheel uit eigen koker van het dagblad, aldus Van Rooy. Eerder al had de collegevoorzitter tegen het Ublad gezegd dat er "in Den Haag vele ministers en staatsseccretarissen rondlopen, maar dat er in het hele land maar veertien voorzitters van colleges van bestuur zijn." Die mooie baan wil ze in het Utrechtse nog graag even aanhouden.

AH