'Door bursalenstelsel kunnen meer mensen promoveren'

Kijk ook eens op de homepages van Albo Helm: http://utopia.knoware.nl/users/albohelm/en http://spidernet.nl/~albo_helm/

'Aio's-min', zijn ze al genoemd door critici van hetsysteem, en 'tweederangs promovendi'. Terwijl anderen hetbursalenstelsel juist prijzen als een volwaardige opleiding totexcellente onderzoeker. Promotiebursalen zijn geen werknemers, maartweedefase-studenten die met een beurs van vier jaar aan hunproefschrift werken. Ze drukken minder zwaar op het universitairebudget, doordat zij bijvoorbeeld geen recht hebben opwachtgeld.

De universiteitsraad ziet de promovendi alswerknemers. Een ruime meerderheid van de raad vindt dan ook, datalle promovendi een aio-aanstelling moeten krijgen. Het college vanbestuur, maar ook de decanen zijn voor keuzevrijheid vanfaculteiten om zelf te bepalen of zij een aio of een bursaal willenaanstellen. Het laatste woord is over deze kwestie nog niet gezegd.Wat vinden de betrokkenen eigenlijk zelf van hetbursalenstelsel?

Vice-decaan Paul van den Hoven van de faculteit Letteren. Defaculteit heeft vijftig bursalen in dienst en is hiermee degrootste:

"Dat de aanstelling van bursalen bij ons ook te maken heeft metde wachtgeldproblematiek, wil ik niet onder stoelen of bankensteken. Maar zelfs als de kosten gelijk zouden zijn, blijf ikvoorstander van het nieuwe stelsel.

De nadruk bij het promoveren ligt nu veel meer op de opleidingen begeleiding van de onderzoekers. Deze ontwikkeling is al eerderingezet bij aio's. Voor de promovendus is duidelijk: ik ben studenten mijn proefschrift is mijn bewijs van bekwaamheid. Door hetstrakkere tijdschema en de intensievere begeleiding gaat het met deonderzoekers aanzienlijk beter.

Incidenteel heb ik gemerkt dat bursalen het idee hebben zichgeen volwaardige werknemers voelen. Ze voelen zich vlees noch vis,werknemer noch student. Dat heeft ook te maken met het verschil inrechtspositietussen aio's en bursalen. Maar aan dat bezwaar komthet college van bestuur tegemoet door de materiële positie vanbursalen aan te passen."

Ninke Stukker (27), sinds 1 januari bursaal bij de faculteitLetteren:

"We doen precies hetzelfde als aio's, maar krijgen daarvoornetto minder betaald, terwijl wij van ons netto-inkomen ook nogeens de premies voor de sociale verzekeringen moeten betalen. Hetverschil wordt hierdoor heel groot. Ik ben naast onderzoeker ookfreelance tekstschrijver en dat is heel prettig. Zo heb ikfinancieel wat achter de hand. Ik weet niet of ik anders welbursaal zou zijn geworden.

Het accent zou bij ons meer liggen op de opleiding? Dat klinktheel mooi, maar komt totaal niet van de grond bij Letteren. Debegeleiding op de faculteit is goed en intensief, daar niet van.Maar de onderwijscomponent ontbreekt. Die vier cursusweken per jaarvoor onderzoekers, in de zomer en in de winter, die waren er al. Enverder is er niet veel toegevoegd aan het onderwijs speciaal voorbursalen.

Bursalen een lagere status? Voor mij valt dat wel mee. Ik hebmazzel met de mensen op mijn afdeling die mij echt het gevoel gevendat ik erbij hoor. Als dat niet zo is, dan is het risico inderdaadgroot dat een bursaal een soort losse flodder wordt die er maar eenbeetje bijhangt."

Decaan Albert Cornelissen van de faculteit Diergeneeskunde,waar 4 van de 104 promovendi bursaal zijn:

"Door het bursalenstelsel kan op een aantal plaatsen meeronderzoek plaatsvinden. Wij hebben gekozen voor verschillendesoorten promovendi, om op die manier zo veel mogelijk jonge mensende mogelijkheid te geven te promoveren.

Het perspectief van waaruit je werkt is voor een bursaalinderdaad anders dan voor een aio, maar dat weet je toch vantevoren? Als je dat niet wilt, moet je niet op zo'n functiesolliciteren.

Dat bursalen geen les hoeven geven, zie ik als voordeel. Als hetaan mij ligt, zouden ook aio's op mijn vakgebied deonderwijsverplichting niet hebben. De primaire taak van eenpromovendus is zich bij te scholen en in vier jaar zijn onderzoekaf te ronden. Dat is al een voltijdbaan. Dan ook nog eens voor deklas te moeten staan, is veel te veel. Als bursaal zou ik heteerder een zegen vinden dan een straf dat ik dat niet hoefde."

Marjan Faber (30) begon in februari 1997 als eerste bursaalvan de faculteit Diergeneeskunde:

"Al die verschillende vormen van promoveren naast elkaar, datschept verwarring. Promotors weten dan ook vaak niet eens wat hetinhoudt, bursaal zijn. Sinds het begin van mijn promotie-onderzoekhol ik al overal achteraan om erachter te komen waar ik recht opheb.

Ik zit op de kamer met een aio. Dat gaat prima hoor. Zij kunnener ook weinig aan doen dat wij in deze positie zitten. Laatst metde CAO-onderhandelingen hadden een paar aio's het erover dat ze erdrie procent bij krijgen. Toen ben ik even weggelopen. Wij bursalenhebben maar af te wachten wat het college van bestuur over onsbeslist. Da's een groot verschil.

Zelfs nu de beurs lijkt te worden opgetrokken naar aio-niveau,blijven er heel vervelende verschillen. Zo kunnen wij geenarbeidsongeschiktheidsverzekering afsluiten. We zijn immers geenwerknemer. Ik moet er dan ook niet aan denken dat ik last krijg vaneen RSI-hand, want dan zit ik in de problemen.

Dat ik geen onderwijs mag geven, vind ik een groot nadeel.Onderwijservaring is heel essentieel als je verder wilt na jepromotie. Bovendien is het voor een onderzoeker belangrijk om teleren hoe je kennis overbrengt. Als je alleen maar dagen aan eenstuk bezig bent met onderzoek, en je komt vast te zitten, is erniets om je er weer uit te trekken."

Femke van Zeijl

Overzicht bursalen per faculteit

Bursalen aio's

Letteren: 57

.