'Een bloemstuk? Dat zet ik er graag neer'

Is het Faciliteiten Bedrijf Utrecht (FBU) na het OMIen het ACCU wellicht de volgende universitaire dienst die op denominatie staat voor 'outsourcing'? Al voor de aankondiging van hetvertrek van directeur A. Mansvelders eind vorig jaar deed eendergelijk gerucht de ronde. Waarnemend directeur J. Lubbersbegrijpt niet goed waar dat verhaal vandaan komt. "Het FBU is eenkerngezond bedrijf."

"Meldkamer, met Donselaar. U heeft problemen met deverwarmingsketel? Dan sturen we toch even een monteur langs.Kinderdagverblijf Wammes, nietwaar? We komen eraan, hoor." Het ismaandagmorgen even na achten in de meldkamer van de TechnischeDienst. Normaal regent het om deze tijd storingsmeldingen, maarvandaag heerst in kamer 327 van het Bestuursgebouw een serene rust.Om half negen hebben Donselaar en zijn collega Cees-Jan Brantjeswelgeteld vijf meldingen binnen, met als meest spectaculairemalheur een kapotte draaideur op sportcentrum Olympos.

Brantjes en Donselaar zijn twee van de bijna driehonderdmedewerkers van het Faciliteiten Bedrijf Utrecht, dat inmiddels alweer bijna acht jaar op commerciële basis werkzaamhedenuitvoert voor universitaire klanten. Het bedrijf werd in 1991opgericht om onderdak te bieden aan een groot aantal ondersteunendediensten die volgens het college van bestuur in een bedrijfsmatigesetting efficiënter en meer klantgericht moesten kunnen gaanwerken dan zij binnen de ambtelijke organisatie deden.

Aanvankelijk overheerste bij alle betrokkenen irritatie over hetfeit dat nu voor vrijwel elke handeling een rekening moest wordenuitgeschreven. Maar geleidelijk werd duidelijk dat de introductievan marktwerking ook zo zijn voordelen had. De klanten kregen meerzeggenschap, zeker omdat ze nu ook naar de concurrentie kondenstappen. En voor veel FBU-medewerkers vormde de nieuwe opzet nietzozeer een bedreiging als wel een kans om te laten zien dat zijniet onderdeden voor welke commerciële concurrent dan ook.

"Als je dan ook nog bedenkt dat wij onszelf volledig kunnenbedruipen, zie ik geen enkele reden voor bezorgdheid", stelt hoofdJ. Lubbers van de Technische Dienst die nu al voor de tweede keerbinnendrie jaar het directeurschap waarneemt. "We maken jaarlijksbijna twee miljoen gulden winst, een bedrag dat we overigens nietzelf houden maar dat we vrijwel volledig aan het college vanbestuur en de faculteiten uitkeren.

De waarnemend directeur onderstreept zijn visie met deresultaten van een vorig jaar uitgevoerd onderzoek onder 74opdrachtgevers waaronder vrijwel alle faculteiten. Zij beoordeeldende dienstverlening van de twaalf FBU-onderdelen met een 6,5 tot 7en gaven in overgrote meerderheid te kennen ook in de toekomstklant te willen blijven. Nauw aan de universiteit verbondeninstellingen zoals het AZU en de Hogeschool van Utrecht lietenzelfs weten het bedrijf in de toekomst vaker te zullen inschakelen.Zo werd onlangs een overeenkomst met de Hogeschool gesloten voor debeveiliging van de gebouwen van de SOL in Rijnsweerd, waarbij hetfeit dat FBU-Security over volledig gediplomeerd personeelbeschikt, een belangrijke overweging vormde.

Klantgerichtheid

Lubbers is de eerste om toe te geven dat het FBU er nog langniet is. Want uit het onderzoek blijkt ook dat de klantgerichtheiden de prijs-kwaliteitverhouding van verschillende FBU-onderdelen naacht jaar nog steeds te wensen overlaten. "Je merkt toch dat hetvoor mensen die hun hele leven in een ambtelijke organisatie hebbengewerkt, lastig blijft om opeens puur servicegericht te gaanopereren", vat een klant van het FBU de klachten bondig samen.

"Maar", zegt directeur M. Klein van de faculteit Rechten, "overhet algemeen ben ik tevreden over het FBU. Eigenlijk maken wealleen voor lunches weleens gebruik van externe bedrijven, omdat wehet gevoel hebben dat die bij het FBU een beetje in de knel komen.Soms lijkt het of ze in de kantines wat te veel op personeelbeknibbelen, en het is ook nogal lastig om ze zover te krijgen datze veranderingen in het assortiment aanbrengen."

Een domper op het FBU-optimisme vormde eind vorig jaar hetbesluit van het college van bestuur om zowel het beheer als decatering van het Academiegebouw aan de buiten-universitaireconcurrentie te gunnen. Lubbers noemt de nederlaag in een openbareaanbesteding een logische consequentie van facilitair werken, maarerkent dat de beslissing van het college hard is aangekomen.

"Ik begrijp het ook niet helemaal. Het niveau van onzedienstverlening was onvoldoende, werd er gezegd. Maar hoe kan hetdan dat we van externe opdrachtgevers zoals de Orde van Advocaten,na diners in het Academiegebouw altijd lovende brieven kregen?Secretaris Kardux mist bij de ingang een fraai bloemstuk. Prima,dat zet ik er graag neer. Maar zoiets kost wel geld terwijl onzeopdracht was dat er bezuinigd moest worden. Hoe het mogelijk is datde firma Kuil het voor minder geld wel kan doen? Tja, dat is voormij ook een vraag. Maar ik weet wel dat ons personeel niet bij henin dienst wilde treden. En dat zullen ze niet geweigerd hebbenomdat er zo goed betaald wordt."

Autoverhuur

Lubbers heeft overigens weinig behoefte om lang stil te blijvenstaan bij de domper van het Domplein, die hij als een eenmaligincident beschouwt. Liever praat hij over het grote aantalpositieve ontwikkelingen, zoals de groeiende waardering zowelbinnen als buiten de universiteit voor FBU-schoonmaakmanagement, desnelle ontwikkeling van de automatiseringsafdeling totICT-dienstverlener en de explosieve toename van de min of meer bijtoeval gestarte autoverhuur.

Een interessant perspectief biedt in zijn ogen de samenwerkingmet de Hogeschool van Utrecht. "Wij doen al flink wat voor deHogeschool, terwijl zij omgekeerd expertise in huis hebben die wijmissen. We zijn nu met ze in gesprek over nauwere samenwerking enop termijn zou het best kunnen dat we in de Uithof ééngezamenlijk bedrijf gaan vormen, liefst in een eigen pand, want inhet Bestuursgebouw groeien we echt uit ons jasje."

Inmiddels is de procedure voor de benoeming van een nieuwedirecteur in gang gezet en als die benoeming eenmaal een feit is,staat niets een schone toekomst voor het FBU in de weg, denktLubbers. "We zullen heus nog wel vaker een tegenvaller te verwerkenkrijgen. Dat hoort bij facilitair werken. Maar voor doemdenken isvolgens mij geen enkele reden. Het FBU is echt een fantastischetent."

De dertien van het FBU

Afvalbeheer (7):

De verwerking van al het universitaire afval.

Automatisering (5):

Aanleg en onderhoud van het gebouwautomatiseringssysteem datautomatisch storingen aan de apparatuur meldt. Ondersteuning vankantoorautomatisering.

Commerciële zaken (4):

Advies en ondersteuning op het terrein van in- en verkoop vangoederen en diensten. Afsluiting van grootverbruikerscontracten metonder meer verhuurders van kopieerapparatuur en verzekeraars.

Congresbureau (6):

Het centrale loket voor alles wat komt kijken bij de organisatievan congressen.

Engineering (13):

De voorbereiding van en advisering over alle projecten optechnisch gebied. Verzorgt ook verhuizingen.

Energie (1):

De inkoop en het beheer van door de universiteit verbruiktaardgas, elektriciteit, water en warmte. Advisering overenergiebesparende maatregelen.

Facility management (9):

Beheer van het Bestuursgebouw en tot vorig jaar van hetAcademiegebouw.

Post (9):

Universitaire postdienst.

Restauratief (72):

Verzorgt de universitaire catering.

Schoonmaakmanagement (24):

Organisatie van de universitaire schoonmaakactiviteiten enadvisering. Schoonmaakmanagement kreeg als eerste universitaireonderdeel ISO 9002-certificaat voor kwaliteitszorg.

Security + Telefooncentrale (53):

Bedrijfsbeveiliging, inclusief de meldkamer en detelefooncentrale. Bewaakt de brandveiligheid en geeft cursussenbedrijfshulpverlening.

Technische Dienst (59):

Onderhoud van universitaire gebouwen en installaties.Exploitatie van twee warmtekrachtcentrales, die ook de HvU vanwarmte voorzien.

Vervoer (12):

Verzorgt personen- en goederenvervoer, waaronder de post.Beschikt over 15 auto's en realiseerde in 1998 ongeveer 16.000'auto-verhuur dagen'.

(tussen haakjes het aantal medewerkers inuniversitaire dienst)