Een wulps boeket van opwindende en opgewonden verzen...
'Seks, de daad in 69 gedichten.' Zo heet debloemlezing die cultureel organisator, columnist en presentatorVrouwkje Tuinman en Utrechts meest gelezen poeet Ingmar Heytzehebben samengesteld. Tuinman en Heytze ploegden zich in driemaanden tijd door grote hoeveelheden Nederlandse poezie op zoeknaar de beste gedichten over de daad. Een boek voor in bed, op dekeukentafel of gewoon in de vrije natuur.
'Seks, de daad in 69 gedichten' maakt deel uit van een drieluik.'Drugs' en 'Rock & Roll' volgen nog.
Heytze: "Tot onze grote verbazing waren er bloemlezingen overwerkelijk van alles. Van fietsen tot eten, maar niet over seks. Hetenige dat iedereen altijd bezighoudt."
Puur erotische poezie is er in het Nederlands taalgebied nietzoveel. 'De dichter schrijft vooral als hij niet scoort', schrijvenjullie in het voorwoord. Hoe hebben jullie die 69 gedichten dantoch opgespoord?
Tuinman: "Je kunt zo'n bundel samenstellen door achter in dedichtbundels te zoeken naar titels. Maar dat hebben we niet gedaan;we hebben dichtbundels van A tot Z gescand. We hebben hele middagenin de bibliotheek zitten lezen. En dan zit je veel te lachen, en tezuchten ook trouwens."
Heytze: "Er zijn zo ontzettend veel vervelende gedichtengeschreven. Wat is er toch een hoop kutpoezie."
Tuinman: "Dat betekent dat we ons door vierhonderd pagina's metalle gedichten van Mulisch heen hebben geworsteld om een leuk engoed gedicht te vinden. Zo'n beetje het enige van Mulisch dat overseks gaat."
Heytze: Daar zijn we trots op. Buitengewoon trots. Heel leuk datwe die hebben. Van sommige dichters, bijvoorbeeld Rob Schouten,hadden we wel twaalf gedichten kunnen opnemen. Maar dat is de lolniet. Zo kan iedereen het. Een gedicht per dichter."
Veel gedichten kwamen niet door de zeef van de samenstellers.Wat waren jullie criteria?
"Met porno hadden we veel moeite", zegt Tuinman. "We hebben veelronduit smerige gedichten gevonden. Waar het letterlijk allemaalafdruipt. Je vraagt je af wat die mensen in het echte leven hebbenbeleefd, of niet hebben beleefd. Dat laatste vooral waarschijnlijk.En we houden ook allebei niet van die 'candlelightachtige'gedichten, waar helaas vooral vrouwen nogal in uitblinken, metgeuren en kleuren en opvliegende zwermen vogels."
Heytze: "Dingen die in het moppencircuit zaten die hebben welaten afvallen. Er zijn ontzettend veel schuine limericks, maar datis allemaal niet aan de orde."
Tuinman: "Dat is een beetje het probleem met erotiek. Het gaatsnel de cynische of satirische kant op of ronduit de verbitterdekant en dat is niet het beeld van erotiek dat wij neer willenzetten."
Toch hebben jullie wel een tamelijk cynisch gedicht van LeviWeemoedt opgenomen.
Heytze:"Maar dat is een favoriet gedicht van mij. Een opblaaspopdie begint te praten en dan klinkt als je ex. Dat vind ik echt eenheel leuk idee."
Elitair
Hadden jullie zelf na het lezen van al die ontboezemingen nogwel zin?
Tuinman: "Anders dan sommige mensen denken, doen wij het nietmet elkaar. We konden dus gewoon alles wat we lazen met elkaarbespreken. Zodra je het met elkaar doet, kun je er niet meer overpraten."
Heytze: "Je komt dan al snel in de evaluerende sfeer terecht.Toen jij dit deed, had ik toch liever dat. Dat vind ik nogaldodelijk. Seks is in principe een woordenloos ding. Soms als ikweer zo'n heel vervelend verzameld werk uit had, dacht ik: 'Nu wilik mijn vriendin wel eens opbellen om te vragen of ze iets heeldringends te doen heeft'."
Tuinman: "Mijn vriend Rogier Taminiau heeft het schilderij voorde omslag gemaakt en ik heb hem veel gedichten voorgelezen. Datwerkte wel, maar we waren toen net bij elkaar."
Waarom geven jullie dit boek eigenlijk uit? Niemand leest tochpoezie?
Heytze: "Bloemlezingen verkopen veel beter dan oorspronkelijkdichtwerk. Blijkbaar willen mensen wel eens een gedicht lezen maarweten ze zelf niet wat leuk is. Dan kopen ze een bloemlezing vaniemand die dat wel weet. Het is een soort greatest hits. Het maaktdeel uit van onze onvermoeibare speurtocht naar het aantrekkelijkbrengen van goede poezie. Dat is iets heel anders dan hetpopulariseren van poezie."
Poezie heeft een elitair imago en dat zint Heytze niet. "Poezieis elitair omdat de elite het meeste prijzengeld en de subsidiesuitkeert aan de meer mistige en moeilijke dichters, waardoor decirkel rond is. Juist de minst populaire stroming binnen de poeziekrijgt de meeste aandacht en daardoor blijven heel veel mensen vande poezie af, terwijl ze zoiets als dit verrekte leuk zoudenvinden. We leven in een eclectische en postmoderne tijd. Anythinggoes. Je mag zowel soaps als King Lear mooi vinden. Alleen in depoezie liggen ze nog ongeveer een halve eeuw achter."
Tuinman: "In deze bundel staan gedichten waar iedereen iets meekan. Er staan gedichten in die bij tweede, derde of vierde lezingdiepere lagen of belangrijke taalkundige vernieuwingen bevatten.Maar je kunt ze ook gewoon lezen of aan elkaar voorlezen."
Heytze: "Een ander misverstand is dat een toegankelijk gedichtde gelaagdheid mist van een echt gedicht. Dat is helemaal nietwaar. En dat geldt ook voor wereldliteratuur. De meesteklassiekers, kun je als spannend verhaal en als diepere tragiek enuiteindelijk ook op stijl en vorm lezen. Maar je begint met eengoed verhaal."
Wie gaat dit boek kopen, denken jullie?
Heytze: "Misschien iemand die hoopt dat het geil is en die nietmet echte porno langs de kassa durft. Het wordt een cadeau.Bloemlezingen zitten in het cadeaucircuit. Een van je vriendendenkt: 'He seks'. Maar het wordt vooral een meisjesding, vreesik."
Jurgen Swart
Op 27 oktober om 21.30 uur presenteren VrouwkjeTuinman en Ingmar Heytze hun bloemlezing in Tivoli. Meer informatieop http://www.vrouwkje.com enhttp://www.heytze.nl.
Harry Mulisch
terwijl ik
klaarkomgaat
de bel.
wie kan
dat zijnzo laat nog?
een kind?
Levi Weemoedt
Keurkoop
Vandaag kocht ik een opblaaspop;
ze had jouw gezicht, jouw maten.
Maar nauw'lijks zat er lucht in de kop
of ik hoorde jou weer praten!
Dus nou ruil ik 'm maar. Voor een opblaas-strop.
Of voor opblaas-kogelgaten.