Etalagebenen door roken, de pil en hoge bloeddruk

"Mensen met perifeer arterieel vaatlijden krijgen bij inspanningpijn in de benen. De pijn wordt veroorzaakt door verkalktebeenslagaders die voor een gebrekkige doorbloeding zorgen van deonderbenen. Door de pijn kunnen mensen slechts korte afstandenlopen. In de stad staan ze daardoor wat vaker stil bij een etalage,vandaar de volksnaam etalagebenen," legt radioloog in opleidingMaurice van den Bosch uit. In zijn promotie-onderzoek vroeg Van denBosch zich af hoe de aandoening ontstaat.

De vaatafwijking komt voornamelijk voor bij oudere mensen. Vanden Bosch richtte zich in zijn onderzoek echter op vrouwen jongerdan vijftig jaar. Hij boekte opmerkelijke resultaten. Het blijktdat drie op de tienduizend vrouwen last heeft van etalagebenen.Rokende vrouwen die de tweede of derde generatie anticonceptiepilslikken en een hoog cholesterolgehalte of een hoge bloeddrukhebben, lopen meer kans op verkalking van de beenslagader. "Vrouwendie blootgesteld zijn aan veel van deze risicofactoren, zouden goedmoeten worden voorgelicht over andere vormen van anticonceptie dande pil."

Behalve pijn in de benen bij inspanning, kan een verkalktebeenslagader nog een nadelig gevolg hebben. Van den Bosch stuittebij verrassing op een verband tussen de plaats van het vaatlijdenen de kans op een miskraam. Zwangere vrouwen met een verkalktebuikslagader bijvoorbeeld hebben drie keer zoveel kans op eenmiskraam als gezonde controles. "Waarschijnlijk belemmert zo'ngrote hoeveelheid kalk de bloeddoorstroming naar de baarmoeder",zegt Van den Bosch.

Van den Bosch gebruikte een voor Nederland unieke manier omgezonde controles te vinden. Een computerprogramma genereerdewillekeurige telefoonnummers. Vanuit de drie cijfers van hetplaatselijke kengetal (in Utrecht dus 030) worden vervolgens zevenwillekeurige nummer toegevoegd. "Via deze methode kregen we eenhoge respons, 85 procent van de gebelde huishoudens deed mee", zegtVan den Bosch. "Veel mensen vonden het niet bezwaarlijk om door eenmedisch onderzoeker gebeld te worden."

Rinze Benedictus