Fascinatie voor fantasy: 'Het is mooi dat dingen die normaal niet kunnen opeens acceptabel zijn'

Fascinatie voor fantasy: 'Het is mooi dat dingen die normaalniet kunnen opeens acceptabel zijn'

"Ik lees al Engelse fantasyboeken vanaf de middelbare school",zegt dr. Frank Brandsma, docent Literatuurwetenschap enMedievistiek. "Tolkien, maar ook bijvoorbeeld het boekWaterschapsheuvel van Richard Adams. Het principe van die boeken isaltijd ongeveer hetzelfde: een avonturentocht in een andere wereld.De vorm en de periode waarin dat verhaal plaatsvindt, kunnen enormverschillen. Het genre is opgekomen door de boeken van Tolkien diein de jaren zestig in het Nederlands werden vertaald, en het blijftzich ontwikkelen.

"Zelf heb ik Nederlands gestudeerd en in de Nederlandseliteratuur zijn niet veel fantasyschrijvers. Het is een Engelstaliggenre. Ik kan echt genieten van zo'n andere wereld. Elke week loopik wel even de boekhandel in om te kijken of er nieuwefantasyboeken zijn. Als ik een boek open sla en ik zie eenlandkaart van onbestaande landen, ben ik verkocht. Fantasyboekenvergen inlevingsvermogen en een zekere tolerantie. Je moet nietwillen dat alles klopt, maar het is mooi dat dingen die normaalniet kunnen opeens acceptabel zijn. Zulke verhalen hebben ook ietsgeruststellends. De hoofdpersonen komen altijd voor enormeproblemen te staan, maar hebben de middelen om het gevaar tebedwingen. Het is altijd een maakbare en overzichtelijke wereld,die veel gemeen heeft met de gewone wereld, bijvoorbeeld watbetreft emoties, maar daar ook van afwijkt.

"Ik gebruik fantasyverhalen ook in het onderwijs. Ik geefbijvoorbeeld een college over Koning Arthur. Modernefantasyschrijvers zijn vaak beinvloed door de middeleeuwseArthur-verhalen, en schrijven soms moderne versies daarvan, zoalsMarion Bradleys 'Mists of Avalon'. De Arthurromans zijn ookzoektochtverhalen, waarin personages avonturen beleven in eenAndere Wereld.

"Door veel mensen wordt fantasy gezien als pulp, maar ik vindhet heel boeiend als een auteur met woorden een andere wereldschept. Natuurlijk zijn er ontzettend veel slechtefantasyschrijvers. Als een van de namen van de personagesonuitspreekbaar is, dan hoeft het voor mij al niet meer. Ik kijkook altijd naar een stukje dialoog om te zien of de auteur echt kanschrijven. Behalve dat ik fantasyboeken lees, speel ik ook Roleplaying games op de computer, maar daar blijft het bij. Geenbordspelen of riddertje spelen in de bossen. De films van HarryPotter en Lord of the Rings heb ik wel gezien. Films zijn nog ietsheel anders dan boeken. Het is fascinerend om te zien hoegedetailleerd en boek-getrouw die films zijn vormgegeven. Dat iserg knap."

Tovenaars zijn wetenschappers

"Monsters bijvoorbeeld, komen al eeuwen in legendes voor, dingendie mensen niet begrijpen of waar ze bang voor zijn, krijgen zo eenvorm. Ik ben niet zo'n erg ijverige lezer, maar fantasyboeken leesik nu een jaar of vijf. Tolkien stond ook op mijn Engelse lijst.Mij trekt vooral de sfeer in zijn boeken. Verder is het verhaalenorm goed uitgewerkt. Tolkien heeft die hele wereld inclusief veellegendes compleet uitgewerkt. De film was goed, al zaten er her ender wat foutjes in.

Door de film is er ineens een enorme fantasy-hype ontstaan en iser goed verdiend aan de 'merchandising'. Ik heb een paar beeldjesvan Lord of the Rings, maar die had ik voor de film al. Ik benerheen geweest met een groep vrienden met wie ik elke zaterdag garolplayen. Wij spelen alleen bordspelen, niet live. Vooral'Dungeons and Dragons'. Ik speel meestal het karakter van elf ofboogschutter. Dat spreekt me het meest aan. Je moet er wel een hoopfantasie voor hebben en onderling maken we grappen die voorbuitenstaanders niet te begrijpen zijn, vrees ik. Verder heb ik eeneigen website, www.alcarin.com, World of Fantasy. Dat trektallerlei mensen aan en veel vrienden hangen er ook regelmatig rond.Behalve informatie staat op die site ook een forum en kan er eenspel gespeeld worden. Ook maken we een webnovel. Dat is eenfantasyverhaal waarbij bezoekers zelf steeds stukjes van hetverhaal schrijven dat aansluit op hetgeen een bezoeker voor henheeft geschreven."

Boekenplank vol

"Lord of the Rings is natuurlijk de grote klassieker. Prachtigepisch verhaal. Wat mij persoonlijk erg aantrekt - en een hoopdie-hard fantasy liefhebbers van de laatste jaren erg tegenstaat -is dat het zo mooi middeleeuws is," zegt Jan-Willem van den Broek,tweedejaars informatica. "Midden Aarde heeft zijn eigengeschiedenis compleet met legenden, talen en geschriften, kortomzijn eigen 'feel'. De film vond ik goed, al kan je er als fannatuurlijk niet tegen dat er in het verhaal is gesnoeid.

"Wat me zo aanspreekt in fantasyboeken is het feit dat auteursvaak veel verder kunnen en durven gaan dan in reguliere romans. Erzijn meer mogelijkheden voor een origineel, pakkend plot. Het geefteen gevoel van vrijheid. Zelf heb ik mijn boekenplank vol fantasystaan en speel twee keer in de week fantasy bordspellen. Ik ben ookeen keer naar de Elf Fantasy Fair geweest, een beurs over fantasy.Daar liepen hevige gothicmensen rond, hoewel het merendeel gewoontot de standaard mens behoorde."

Christie Hofmeester

Fantasy-top-drie

Top drie fantasy-auteurs van FrankBrandsma:

1. Robin Hobb: Farseer-serie en Liveship Traders-serie

2. Tad Williams: Memory, Sorrow & Thorn-trilogie enOtherland-serie

3. Stephen Donaldson: Mordant's Need-serie, Kronieken van ThomasCovenant,

Gap-serie

Tip: begin bij het lezen steeds met deel een van een serie, danword je geleidelijk in de andere wereld ingevoerd.

Top drie fantasyboeken van Arjan Wardekker:

1. J.R.R. Tolkien: Lord of the Rings

2. Terry Pratchett: The Colour of Magic, deel 2 uit de DiscworldSerie

3. Terry Pratchett: The Light Fantastic, deel 3 uit de DiscworldSerie

Top drie fantasyboeken van Jan-Willem van denBroek:

1. J.R.R. Tolkien: Lord of The Rings (wel in het Engels, deNederlandse haalt het niet bij het origineel)

2. Roger Zelazny: de Amber serie

3. De Aardzee serie van Ursula LeGuin: de Aardzee serie