'Gedreven door plezier in muziek'

Ooit was er een tijd dat het Utrechtsch Studenten Concert om leden zat te springen, nu zijn er verschillende wachtlijsten voor bepaalde posities in het oudste symfonieorkest van Nederland. Dat geeft een zekere kwaliteitsgarantie. Behalve talent moeten de leden ook ambitie hebben. Eens in de vijf jaar staat er een opera op het programma. Dit lustrumjaar is dat Falstaff van Guiseppe Verdi.

Het Utrechtsch Studenten Concert, tot 1983 onderdeel van het Utrechtsch Studenten Corps, heeft als lustrumactiviteit de opera Falstaff gekozen. Het is de laatste en meest komische opera van Guiseppe Verdi waarin een verarmde ridder een rijke vrouw zoekt. Volgens Ralph Jaarsma, artistiek leider van de Stichting Falstaff heeft het orkest zo'n uitdaging zo nu en dan nodig: “We spelen meestal werken uit het symfonisch repertoire. Een opera geeft een extra prikkel.”

Voor de uitvoering werken de plusminus 85 studenten samen met een koor van Studio 32 en professionele solisten als bariton Henk Smit. Eén van de vrouwelijke solisten is bijna afgestudeerd conservatoriumstudente Lisette Bolle (25). Zij speelt één van de twee getrouwde vrouwen die door de ridder het hof wordt gemaakt. “Het is een lastige rol, maar ik zie het als een leerproces”, vertelt ze. “Ik heb nog niet geoefend met het USConcert maar ben wel naar hun nieuwjaarsconcert geweest. Ik heb er vertrouwen in dat het goed zal gaan.”

Golflengte

Fagottist Marja Rijerse, 23 en student sociale geografie is één van de leden, die hard repeteert om de verwachtingen waar te maken. Maar aan het einde van de oefensessie gaat zij met andere musici naar café Jazz-Alley tegenover het conservatorium. “Na het repeteren wordt er vaak nog wat gedronken in een café”, vertelt Marja. “We zien elkaar elke week op de repetities. Maar er wordt ook vaak daarnaast afgesproken. Ik ga vooral veel om met de mensen die gelijk met mij begonnen zijn."

Oud-lid Hendrik Spiering (39) speelde in de jaren tachtig cello in het USConcert en vertelt dat de orkestleden in zijn tijd ook veel met elkaar optrokken. “Dat was leuk. Goed voor de sociale contacten. Ik had ook vrienden die bij een studentenvereniging zaten maar dat trok me minder aan. Dan is gezelligheid het doel en dat wordt eerder bereikt door plat drinken. Bij het orkest was het doel muziek maken en kreeg je de gezelligheid er bij.”

Hij herinnert zich de repetitieweekenden nog heel goed. “Zo'n weekeinde was heel belangrijk voor de sfeer. We werden twee dagen samen opgesloten in een jeugdherberg. We vormden ’s avonds onze eigen kwartetten en quintetten. Na een hele dag inspelen, kon je dat uren volhouden.”

In de tijd van Spierings lidmaatschap had het ledental van het USConcert net even 'een dipje'. “We waren met een klein clubje en repeteerden in een kerkje in Oudwijk. Maar in 1988 speelden we voor het eerst in Vredenburg en dat had een groeieffect tot gevolg. Het was ineens weer interessant en spannend om bij het USConcert te spelen.”

Het USConcert komt tegenwoordig aan nieuwe leden door audities te organiseren. Voor verschillende plekken in het orkest bestaan wachtlijsten. Marja: “Door die audities kan het niveau op peil worden gehouden. En met een hoger niveau heb je de keuze uit een groter repertoire.” Student verpleegkunde Petra Duijveman (22) kwam niet als eerste klarinetspeler uit het toelatingsexamen. “Ik werd na de auditie niet gekozen, maar de jongen die toen wél lid mocht worden, kan vaak niet. Dat is ook bij deze opera het geval. Dus krijg ik alsnog een kans. Ik wil nog steeds graag lid worden. Er zijn maar weinig amateur-symfonieorkesten die een beetje niveau hebben en gezellig zijn.”

Die gezelligheid is volgens Marja te danken aan de passie voor muziek die de leden met elkaar delen. “Het lijkt wel of we op eenzelfde golflengte zitten: we houden allemaal van klassieke muziek en daardoor maak je snel contact met elkaar. Wat trouwens niet wil zeggen dat we alléén van klassieke muziek houden. Onze muzikale interesses lopen breed uiteen.”

Geweldig

“Ik heb veel vriendschappen opgedaan in mijn tijd bij het USConcert", zegt oud-lid Erik van Lith (31). Hij speelde in de jaren negentig klarinet in het orkest. Met veel mensen heb ik nog steeds contact. Doordat je in een redelijk kleine groep zit, kent iedereen elkaar.”

In 1998, tijdens het vorige lustrum, voerde het orkest de opera Pagliacci op in een circustent. Na de voorstellingen in Nederland ging de hele club met tent op tournee door Europa. Erik: “De oude rotten uit het bestuur maakten de jongeren enthousiast. Iedereen heeft zich ingezet en dat geeft een gevoel van saamhorigheid. Je werkt samen aan iets wat je emotioneel bezighoudt. Een geweldige tijd.”

Erik was tijdens dat lustrum samen met een vriend verantwoordelijk voor de logistiek. “Het was een bijzondere ervaring om met 150 mensen en een enorme circustent door Europa rond te trekken. Die ervaring heeft me geholpen om een carrièresprong te maken; ik heb natuurkunde gestudeerd maar ben nu productieleider bij de Nederlandse Bachvereniging.”

Huidig projectleider is student wis- en natuurkunde én fagottist Michiel van Setten (25). Hij is zeer enthousiast over de mogelijkheden binnen het USConcert. “Binnen de organisatie kun je veel doen. Ik heb in het bestuur gezeten, in de reiscommissie en nu ben ik dus projectleider.” Bovendien vindt Michiel het orkest muzikaal erg interessant. “We spelen van alles: onbekende stukken, muziek van Nederlandse componisten. We hebben pas een kinderconcert met Frank Groothof gegeven. En we gaan jaarlijks op tournee naar het buitenland.”

Deze zomer gaat het Falstaff-gezelschap touren door Italië, waar zes voorstellingen worden gegeven. Hoboïst Sander Smeets (23) student geologie kijkt er naar uit. “We hebben namelijk een groot overschot aan dames binnen het orkest, dat is wel gezellig op tournee”, lacht hij. Bijna alle mannen uit het orkest hebben een relatie met een vrouw van het orkest.

Voor juni, als de uitvoeringen beginnen, moet er nog flink geoefend worden. Michiel: “Deze opera heeft ingewikkelde ritmische patronen. Daarom is het belangrijk dat je weet waar de opera over gaat, wat er op het podium en met de solisten gebeurt. Eigenlijk moet je bij het spelen van elke noot weten waarover het gaat.”

Volgens Chris Pouw assistent-dirigent van Bas Pollard beginnen de wekelijkse repetities sinds maart hun vruchten al af te werpen. “Het orkest speelt de plaatjes bij de opera. Het verhaal moet er dus goed inzitten. De musici beginnen zo langzamerhand noten en maten te herkennen als ze de pagina omslaan. Het gaat de goede kant op.” Hij is enthousiast over het orkest. “Doordat de studenten amateurs zijn staan ze open voor nieuwe dingen. Een professional hoef je niet te vragen om staand te zingen. Zelfs in hun cao staat dat ze het recht hebben op een stoel. Maar met deze studenten kun je rare ideeën uitproberen. Die willen nog wel staan of zo, ze zijn flexibel. Dat werkt geweldig.”

Pouw werkt gewoonlijk met andere ensembles, zowel professionals als amateurs. Via via is hij gevraagd voor deze opera. “De leden van het USConcert zijn natuurlijk amateurs. Maar ze hebben er veel voor over om dit project te doen slagen, zijn bereid er veel energie in te steken. Daardoor is het erg leuk om ze te begeleiden en dirigeren. We worden allemaal gedreven door plezier in muziek.”