Gispen is extravert, Van Rooy zeker en sterk

Zo blijkt de rector ook vriendelijk te zijn, en open te staan voor nieuwe ervaringen, aldus de uitkomst van de persoonlijkheidstest ‘the big five’. Daarin worden vijf kenmerken langs de lat gelegd: intro- of extraversie, emotionaliteit, openheid, nauwkeurigheid en vriendelijkheid. Collegevoorzitter Van Rooy, die zich ook de maat heeft laten meten, scoorde over de hele linie heel gemiddeld, behalve bij emotionaliteit. Daar schoot zij door naar ‘stabiel’. Dat betekent, aldus de uitleg bij de tekst: kalm, ontspannen, zeker en sterk.

Behalve de twee universiteitsbestuurders heeft ook een flink aantal beroemde Utrechters de test gedaan, waaronder filmmaker Jos Stelling, FNV-voorvrouw Agnes Jongerius, voetballer Hans van Breukelen, zanger-politicus Henk Westbroek en schrijfster Manon Uphoff.

Van ‘the big five’ wordt gezegd dat het op dit moment de meest betrouwbare persoonlijkheidstest is; hoewel de verwachting bestaat dat over pakweg 20 jaar dit meetinstrument even meesmuilend bekeken zal worden als nu de testen die voor pakweg 1980 in gebruik waren — zoals bijvoorbeeld de grafologie of de Rorschach-vlekkentest. “Als iemand in elke vlek zijn moeder ziet, mag je aannemen dat er iets aan de hand is, maar in elk ander geval heeft deze test geen enkele diagnostische of voorspellende waarde”, aldus de psychologie-hoogleraar Van den Hout, één van de samenstellers van de tentoonstelling.

Over de waarde van niet-wetenschappelijke karakterverklaringen, zoals het eneagram of de horoscoop, toonde de hoogleraar zich al helemaal sceptisch, “maar de keuzes van mensen zijn nu eenmaal niet altijd rationeel.” Zo is het, meent Van den Hout, aan een gelovige rooms katholiek waarschijnlijk ook heel moeilijk uit te leggen dat je net zo goed naar Alkmaar kunt gaan als naar Lourdes. Behalve Van den Hout heeft ook zijn collega psychologie-hoogleraar Van Doornen een belangrijke wetenschappelijke input geleverd aan de expositie.

Naast de test-uitkomsten van BN'ers geeft de tentoonstelling ook een inkijkje in de geschiedenis van de persoonlijkheidsleer, visies op zin en onzin van dit vakgebied (de psycholgie van de 'koude grond'), de relatie tussen karakter, erfelijkheid en opvoeding en nog veel meer.

AH

De tentoonstelling Karakter te kijk is nog te zien tot september: Universiteitsmuseum, Lange Nieuwstraat.