Het getal 40

Is 40 wiskundig gezien net zo bijzonder als het cultureel is? Jan Hogendijk, hoogleraar Geschiedenis van de wiskunde: "Het getal 40 speelt in de wiskunde geen speciale rol. Getallen die wél bijzonder zijn, zijn bijvoorbeeld priemgetallen, alleen deelbaar door 1 en zichzelf. 41 is wiskundig gesproken dus meer bijzonder dan 40. 40 is deelbaar door 2, 4, 5, 8, 10 en 20. Een overvloedig getal heette dat 2000 jaar geleden in de Griekse wiskunde (de som van de delers is groter dan het getal zelf: 2+4+5+8+10+20 is 47).

Nieuws
Uitgave: Uitgave 4
Jaargang: Jaargang 40
on 25/09/2008

komt in oude geschriften erg veel voor. In het bijbelse Oude Testament zo ongelooflijk vaak, veel vaker dan 39 of 41 bijvoorbeeld, dat ik als historicus van de wiskunde meteen denk dat er niet werkelijk 40 bedoeld is maar iets als 'behoorlijk veel'. Tijdens de zondvloed regende het 40 dagen en nachten, Mozes verblijft 40 dagen en nachten zonder eten en drinken op de berg en het volk Israël zwerft 40 jaar door de woestijn.

Wikipedia? Ik verbied mijn studenten er gebruik van te maken omdat iedereen er niet geverifieerd alles in kan zetten. Wat je daar leest over het getal 40 is hooguit recreational mathematics, wiskunde als ontspanning. Zo klinkt harshadgetal poëtischer dan het is: een getal deelbaar door de som van zijn cijfers. Dus 4+0=4, en 40 is deelbaar door 4.

Overigens is recreational mathematics niet iets van de laatste tijd, maar vinden we op Babylonische kleitabletten uit 2000 voor Christus al kwadratische vergelijkingen die ontstaan zijn uit ontspanningswiskunde. Om terug te komen op het getal 40: als in de Iraans-islamitische traditie iemand is gestorven, hangt men na 40 dagen de tekst: '40 dagen zijn voorbijgegaan' op zijn huis."