ICT: Prof.dr. A. Pilot over de verschuiving van 'knowledge' naar 'know-how':
ICT: Prof.dr. A. Pilot over de verschuiving van 'knowledge'naar 'know-how':
Uit het afgelopen juli gepresenteerde rapport 'Flexibel en openhoger onderwijs met ICT' blijkt dat de gedachte dat met ICT hetonderwijs goedkoper wordt berust op een idée fixe. "Hetbestaande onderwijs automatiseren? Niet doen", zegt hoogleraardidactiek Pilot, die namens het IVLOS betrokken was bij hetonderzoek dat in opdracht van het ministerie van OC&W werduitgevoerd. "Kosten- of tijdbesparingen zijn niet te bewijzen."
Pilot denkt dat ICT wél een belangrijke rol zal spelen bijde ontwikkeling van een andere onderwijsvisie. Maatschappelijketendensen als de 'informatietechnologierevolutie' en 'levenslangleren' stellen volgens de hoogleraar andere eisen aan studenten danvoorheen. In het eerder genoemde rapport is sprake van eenverschuiving van 'knowledge' naar 'know-how'. Weten waar de kenniste halen is wordt belangrijker dan veel kennis in bezit hebben.Daarnaast zal een universiteit zich bewust moeten zijn van degevolgen van de opkomst van afstands-leren in deeltijd voor haarstrategische positie. Zo heeft de University van Phoenix, dieverspreid over de VS al verschillende vestigingen heeft, onlangsook in Rotterdam haar deuren geopend. Een groot deel van hetonderwijs verloopt via internet.
Een goed voorbeeld van een faculteit die serieus nadenkt overonderwijsvernieuwingen is, naar de mening van Pilot, Scheikunde.Studenten van die faculteit wordt een notebook ter beschikkinggesteld tegen een gering bedrag. De laptops zijn volgens dehoogleraar een symbool voor vergaande aanpassingen in hetcurriculum. Pilot enthousiast: "In het scheikundeonderwijs baseerdemen zich op ideale gassen. Die bestaan natuurlijk niet. Waarom nietmet behulp van de database van de NAM gestoeid met echte gassen?Echte problemen in plaats van voorgekookte problemen, dat isdidactisch veel effectiever."
De hoogleraar is een voorstander van het opzetten van enkelerisicovolle projecten om te onderzoeken welke ICT-middelen invernieuwde onderwijsvormen van nut kunnen zijn en welke niet. Zowerkt defaculteit Geneeskunde op dit moment samen met Origin aaneen nieuwe zoekmachine, de aquabrowser. "Zo'n verfijnde zoekmachineis van belang in het nieuwe curriculum van Geneeskunde, maar kannatuurlijk elders ook van pas komen in het onderwijs."
Ervaringen met ICT op facultair niveau zullen in de toekomstdoor het IVLOS gebundeld gaan worden binnen het ExpertisecentrumICT-didactiek. Het college van bestuur stemde onlangs in met hetopzetten van een dergelijk expertise- en adviespunt. Het centrum,volgens Pilot de 'as in het wiel', zal de faculteiten ondersteunenen adviseren bij hun inspanningen ICT-toepassingen in nieuwonderwijs te verweven.
Een van de middelen die Pilot graag verder zou willenontwikkelen binnen de universiteit is 'de digitale leeromgeving'.De ervaringen met programma's als WebCT zijn nog relatief beperkt.Bovendien zijn er faculteiten met veel expertise op dit gebied enanderen die nog weinig ervaring hebben. Meer kennis is nodig."Maar", zo waarschuwt Pilot, "de veranderingen zullen toch vooralin de faculteiten zelf in gang moeten worden gezet. Van bovenaf meteen zak geld zwaaien werkt niet."
Een belangrijk obstakel voor een adequate inzet van ICT-middelenis het gebrek aan tijd en kennis bij docenten, aldus de hoogleraar."Niet alleen om vertrouwd te raken met de hele technische rim-ram,maar vooral om nieuwe onderwijsscenario's te doordenken. Het isniet gemakkelijk te overzien wat nieuwe concepten - zoalsintegratie van multidisciplinaire kennis, het aanbieden vanintegrale kennis in plaats van kleine stukjes stof en het werken inteams - voor het onderwijs en het ICT-gebruik zullenbetekenen."
Een ander probleem schuilt in het gebrek aancomputervoorzieningen voor studenten. Studenten zouden naar demening van Pilot in een nieuwe onderwijsvisie moeten wordenbeschouwd als junior-medewerkers en deel van een onderzoeksteam.Dit betekent niet alleen dat ze allen thuis de beschikking moetenhebben over een goede PC, maar ook dat er regelmatig voor ieder opde universiteit een geautomatiseerde werkplek moet zijn. "Als je ineen team wilt werken, kun je niet de helft van de leden naar huissturen. Ook niet in een interactieve omgeving."
Xander Bronkhorst