'Ik ben een binge-drinker, jij niet dan?'

Binge [bind3] fuif, jool

Boothstraat 11, Utrecht. De bewoners en hun bezoek zijn er helemaal klaar voor. Vanavond staat in het teken van het mexspel. Er gaat weer flink gedronken worden.

Gooien totdat je van twee dobbels een mex maakt,

Genieten van de ander die de wc onderbraakt,

Elkaar zoveel mogelijk bakken bezorgen,

Want er is geen morgen

In de woonkamer van het mannenhuis staat een kleine tap met een halfvol fust. Op tafel staan vier lege bierglazen en liggen twee dobbelstenen. Negen jongens zitten er om heen, acht van hen gaan vanavond mexen tot het fust leeg is en de zestig pijpjes pils uit de koelkast op zijn.

"Het doel van het spel is om naar de klote te gaan. En vooral om elkaar naar de klote te zien gaan", vertellen de jongens.

Volgens Joris is mexen goedkoop en gezellig. Hij is de huisoudste en daarom verantwoordelijk voor het bier. Hij schenkt de glazen tijdens het spel in. Happy hardcore schalt door de woonkamer. Er is een vaste muzieklijst tijdens een avondje mexen. De groep speelt het drankspel regelmatig, vooral als de tentamenperiode voorbij is. "Soms een paar keer in de week, soms één keer in de maand", vertellen ze.

Omdat ze vandaag met z'n achten spelen, wordt het dobbelspel in koppels gespeeld. Elk duo gooit eenmaal met twee stenen. Een Mex - een één en een twee - markeert het einde van één ronde. Beide teamleden van het koppel dat in de tussenliggende periode het laagste aantal ogen heeft gegooid, moeten een glas bier dat voor tweederde is gevuld, in één keer achterover gooien.

Milan wrijft de dobbelstenen in zijn handen en gooit ze op tafel. "Je wilt nu nog niet slecht gooien. Je weet dat je vanavond nog veel moet drinken", legt hij uit. De jongens schreeuwen vol opwinding als de eerste mex wordt gegooid. Wie een één en een twee gooit, zorgt dat een ander koppel moet drinken. "Kijk naar die blijdschap in zijn ogen", roept Milan terwijl hij naar Casper wijst, die een mex gooit. Okke heeft zijn broek al los gemaakt, zodat hij veel kan drinken. Hij en zijn teamgenoot Max staan op van de bank en slaan hun eerste biertje achterover. Opeens klinkt Jan Smit door de woonkamer en terwijl hij 'Ik lig gebroken in mijn bed' zingt, drinkt het volgende duo alweer een glas.

Arnoud is de nummer negen van het stel. Hij doet vandaag niet mee. "Ik probeer sinds twee weken minder te drinken. Ik dronk erg veel en merkte dat mijn concentratievermogen achteruit ging." Arnoud begon met drinken op de middelbare school. Hij was vijftien toen hij bij een supermarkt ging werken waar na werktijd werd gemext. Daar is hij begonnen met veel te drinken. "Tijdens het uitgaan moet ik altijd in elke hand een biertje hebben." Nu zo zegt hij, beperkt hij zich tot zo'n zeven biertjes op een avond.

Ook Joris mext al enige tijd en in het begin van zijn studententijd was dat wel eens drie keer per week. "Op een gegeven moment krijg je wel last van je geweten, als je minder scherp bent en je geheugen slechter wordt door het drinken." Hij heeft niet blijvend last van de alcohol. Als hij een paar dagen niet drinkt is hij gewoon weer de oude. Hij is nu vierdejaars en mext steeds minder.

Het spel gaat ondertussen onverminderd door. "Tot nu toe gaat het goed, maar dat moet je eigenlijk nooit denken, want dan keert je geluk", zegt Milan die nog niet veel heeft moeten drinken. Hij woont in dit mannenhuis. Als huisgenoot Joris vertelt dat hij Algemene Sociale Wetenschappen studeert, kijkt Milan verbaasd op. "Is dat zo? Dat heb ik nooit geweten." Joris kijkt hem verbijsterd aan. "Doe normaal man. Dat weet je best. Je woont hier al anderhalf jaar." "Nee, serieus. Ik heb het met jou nooit over de studie." "Maar ik weet toch ook wat jij doet!" roept Joris uit. De andere jongens lachen, maar Joris vindt het minder grappig. Geïrriteerd noemt hij alle studies van de jongens op. "Ik ben nu de bad guy", zegt Milan terwijl hij de dobbelstenen van tafel pakt. De bierflesjes worden uit de koelkast gehaald, het fust is leeg.

Op de Boothstraat wordt steeds luidruchtiger gepraat en met de muziek meegezongen. Als er twee keer achter elkaar mex wordt gegooid, springen de jongens op en kijken ze geamuseerd toe terwijl twee anderen met tegenzin drinken. Inmiddels liggen er allerlei flesjes over de vloer en staan de blaren op Joris zijn handen omdat hij de flesjes met zijn palm open drukt op tafel.

Willem en Sander spelen samen en kijken nog nuchter uit hun ogen. "Wij kunnen het best tegen de alcohol. Ik denk dat het komt omdat we lang zijn", zegt Willem. Hij hoeft nooit te kotsen, maar heeft de ochtend na het spel wel altijd een kater.

De drank wordt een andere jongen te veel. Hij staat langzaam op, pakt een vol glas van tafel en loopt naar de wc. Hij laat de deur open, buigt zich over de pot en leegt zijn maag. Casper draait zijn hoofd weg, want hij voelt het zelf ook omhoog komen. Snel gaat hij erbij staan en steekt zijn vinger in de keel. "Dit moet eruit." Opgelucht gaan de jongens weer zitten en drinken het volgende glas dat ze nog tegoed hadden. Na twee uur mexen is de drank op. Okke hangt onderuit gezakt op de bank. "Ik moet morgen om acht uur werken."

Normaal gesproken houden ze er wel rekening mee als ze de volgende dag verplichtingen hebben. "Als er gestudeerd moet worden, doen we dat ook. Dan wordt er niet gedronken. Bijna iedereen hier loopt nominaal", zegt Casper. Volgens hem kan je makkelijk je studie inkoppen als je niet drinkt tijdens je tentamens. "Drinken hoort gewoon bij het studentenleven. Als je afgestudeerd bent dan doe je dit niet meer", vult Max aan. Sander denkt dat een avond mexen bij hun wel behoorlijk extreem is. "Er wordt erg veel gedronken. Ik vraag me af of andere studentenhuizen dit ook zo doen." "Het gaat allemaal om het sociale gebeuren. Het is leuk om in te drinken voordat je de stad in gaat", zegt Joris. De muziek gaat uit. Ze potten ieder tien euro voor in de kroeg.

In de woonkamer staat het lege fust. De lege bierflesjes liggen her en der in de kamer. "Na zo'n avond is het hier een zooi en plakken je voeten aan de grond. Omdat wij alles op moeten ruimen, mogen wij het statiegeld van de kratjes houden", zegt de huisoudste. Sander die bezig is zijn jas aan te trekken, roept: "We zoeken nog een schoonmaakster. Zet dat ook maar in je artikel."

KADERTJE

Spelregels Mexen:

Er wordt gespeeld met twee dobbelstenen. Het is de bedoeling hoge ogen te gooien want wie het laagst gooit tijdens een rondje moet adten. Als er Mex - een één en een twee - wordt gegooid, dan verdubbeld de hoeveelheid drank. De verliezer van het vorige rondje mag als eerste gooien in de nieuwe ronde. Op de Boothstraat gaat een ronde door totdat er Mex wordt gegooid. Een strafadje moet gedronken worden bij desinteresse of als de dobbelstenen van tafel vallen. Het spel is afgelopen als de drank op is.

LOPENDE VERHAAL

Binge-drinkers

Mannen zijn binge-drinkers als ze zes glazen alcohol consumeren tijdens één gelegenheid, vrouwen zijn het met vijf glazen. Doe je dit één keer in de week, dan ben je een gemiddelde binge-drinker. Maar doe je het twee of meer keer per week, dan ben je een zware binge-drinker.

"De criteria zijn heel lastig te bepalen", zegt vijfdejaars Farmacie Birgit Volman die haar bachelorscriptie schreef over binge-drinken. "Omdat de alcoholconcentratie in je bloed erg afhangt van je lichaamsgrootte. Jongens kunnen meestal meer alcohol hebben dan meisjes, omdat zij vaker groter zijn wat gevolgen heeft voor de alcoholconcentratie in het bloed."

Birget deed onderzoek naar manieren om alcoholgebruik van binge-drinkers te verminderen, want de inname van grote hoeveelheden drank in een korte periode kan blijvende schadelijke gevolgen hebben. Om vast te stellen hoeveel binge-drinkers er zijn hield ze een enquête onder 161 farmaciestudenten. 81 procent drinkt alcohol. Van hen blijkt driekwart een binge-drinker. Dat zijn 98 van de deelnemende studenten. Dat zijn er heel wat. "Het beeld is wel wat vertekend", vindt Birgit , "omdat de criteria voor een binge-drinker laag zijn."

Haar onderzoek wees uit dat de meeste respondenten te weinig weet hebben van de negatieve gevolgen van binge-drinken. Die kennis kan worden vergroot door een campagne die lijk op de anti-rookcampagnes. Om de alcohol beter te kunnen weerstaan, waren de meeste studenten voor het duurder maken van drank. "Ik schrok ook toen ik las over de effecten van binge-drinken: 'wow, wat is dit?" Toch heeft het haar er niet van weerhouden om alcohol te blijven drinken. Ze geeft toe zelf ook een binge drinker te zijn: "Jij niet dan? Bijna iedere student is er één."

Drankspelletjes

Volgens Birgits onderzoek drinken Nederlandse studenten gemiddeld veel meer dan hun collega's in andere Europese landen. Onder hen komt binge-drinking heel vaak voor. Vooral bij studenten tussen de 20 en 22 jaar. Vaak blijken zij te beginnen met drinken op de middelbare school. Volgens het Nationaal Instituut voor Gezondheidsbevordering en Ziektepreventie (NIGZ) blijkt het alcoholbeleid van verenigingen een bepalende factor voor het binge-drinken doordat de drank er goedkoop is, er korting wordt gegeven op grote hoeveelheden en er op rekening gedronken kan worden. Drankspelletjes moedigen veel drinken bovendien aan.

Bij een deel van de studenten neemt het drinkgedrag vanzelf af tijdens de studiejaren, dit heet natural recovery. Maar er zijn natuurlijk ook uitzonderingen. En wie drinkt weet dat alcohol in eerste instantie een aangenaam effect geeft. Maar dat kan omslaan zodra het alcoholpercentage in het bloed weer afneemt. Veel drinken kan de slaap verstoren,, maar ook een kater, agressief gedrag of alcoholvergifting veroorzaken. Daarnaast zijn er natuurlijk de secundaire verschijnselen als het niet op college kunnen verschijnen en ongeplande - en vaak dus onveilige - seks.

De nadorst en hoofdpijn worden veroorzaakt doordat alcohol water onttrekt aan de cellen. Alcohol irriteert de spieren in de maag wat misselijkheid en braken tot gevolg kan hebben. Meer ernstige gevolgen zijn acuut nierfalen, hersenbeschadiging, hartaandoeningen, lever- en maagproblemen.

De lever is één van de eerste organen die door alcohol beschadigd raakt. Het duurt ongeveer een uur voordat de lever de alcohol van één glas heeft afgebroken. Met tien drankjes is de lever de volgende ochtend dus nog bezig met verwerken. Een vette lever is één van de meest kenmerkende verschijnselen van overmatig alcoholgebruik. Door het regelmatige drinken heeft de lever te weinig tijd om andere stoffen af te breken. Hierdoor wordt vet opgeslagen in plaats van afgebroken.

Bij overmatig drankgebruik wordt de lever geel en groot, en krijgt soms wel drie keer het normale gewicht. De lever kan ontsteken. Stop je met drinken dan kan de lever genezen, maar als de lever al in ernstige mate is beschadigd en de levercellen vervangen zijn door littekenweefsel (cirrose), dan is de situatie onomkeerbaar geworden. De lever is in dit geval blijvend beschadigd. "Je lever werkt altijd in hetzelfde tempo, of je nou veel of weinig drinkt. Als je heel snel drinkt, krijg je een heleboel giftige stoffen in je bloed en in je hersenen. De schade is dan ook des te groter", weet oud-hoogleraar Rien Verbaten.

Kleinere hersenen

Op de lange termijn hebben binge- drinkers kans op sociale problemen, ontsteking van de maag, alcoholisme en leer- en geheugenstoornissen. Naar dit laatste deed Verbaten onderzoek. Daaruit blijkt dat hersenen aanzienlijk worden blootgesteld aan gevaren als er veel alcohol in je bloed zit. Alcoholgebruik kan leiden tot veranderingen in het functioneren van de hersenen. Drinken doet de hersenen ook onomkeerbaar krimpen. Veel drinkers hebben kleinere hersenen dan niet-drinkers. Geheugenverlies, verminderde concentratie en meer moeite om aan nieuwe situaties te wennen kunnen ook gevolgen zijn. Vanaf 15 glazen per week zijn al nadelige effecten merkbaar bij het uitvoeren van complexe taken, zoals het verzinnen van werkwoorden.

Bij toenemend gebruik zijn meer afwijkingen waargenomen. Functies als kritisch en analytisch denken nemen af. Een kratje bier per week, laat staan per dag, is heel gevaarlijk volgens Verbaten. Vijftien glazen alcohol per week is de grens. Bij 21 glazen per week is de gevarenzone bereikt. Dan gaan de intellectuele vermogens achteruit. Verbaten deed onderzoek onder mannelijke studenten. "We maakten onderscheid tussen lichte, middelmatige en zware drinkers. Het was erg lastig om studenten uit de eerste twee categorieën te vinden, omdat ze bijna allemaal zware drinkers zijn."

Na het stoppen met drinken wordt een deel van deze hersenbeschadigingen weer hersteld, maar het is niet zeker dat alle schade weer beter kan worden. Volgens het RIVM heeft alcohol op zich een positief effect op hart- en vaatziekten, maar in het geval van binge-drinken juist niet. Dat komt door de bloeddrukveranderingen. Die wordt hoger tijdens het drinken en is laag tijdens de kater. Die combinatie is slecht. Verder is er een verhoogd risico op acute hartproblemen, zoals acute hartdood en hartinfarct. Vrouwen die op jonge leeftijd regelmatig binge-drinken lopen ook een groter risico om borstkanker te krijgen.

Verbaten vindt dat het de verantwoordelijkheid is van de staat om het alcoholgebruik onder jongeren te verminderen. "Nederlandse jongeren zijn de kampioendrinkers van Europa. Op elke straathoek kan je drank krijgen. De controle is een lachertje." Volgens hem werkt het verhogen van de alcoholprijs uitstekend. "Studenten hebben niet veel geld, dus die het kunnen het zich dan niet veroorloven om zoveel te drinken."

Kaders:

NDM Trimbos instituut

*Tien procent van de Nederlandse bevolking tussen de 16 en 69 jaar is een probleemdrinker; hiervan is 17 procent man, en 14 procent vrouw.

*Per persoon dronken we in 2004 78 liter bier en 21 liter wijn en vier liter gedistilleerd.

*Jongeren lijken op steeds jongere leeftijd te beginnen met het drinken van alcohol.

*Binchdrinken is in veel gevallen tot norm verheven. Meer dan tien glazen op een uitgaansavond zijn schattingen aan de lage kant.

*Volgens het CBS is er sprake van 'zwaar drinken' zodra op één of meer dagen per week minstens zes glazen gedronken worden. Volgens deze definitie was in 2004 12 procent van de bevolking van 12-plus een zware drinker. Dat is ongeveer hetzelfde als tien jaar geleden.

*Jongeren tussen 18 en 24 jaar scoren het hoogst op deze maat. In 2004 was het percentage zware drinkers onder jonge mannen 39 procent en onder jonge vrouwen 9.

*Probleemdrinkers zijn drinkers die niet alleen boven een bepaalde drempelwaarde drinken, maar daarnaast allerlei nadelige gevolgen van hun alcoholconsumptie rapporteren. Probleemdrinken komt het meest voor in de leeftijdgroep 16 tot 24 jaar; 34 procent is man en 9 vrouw.

*Alcoholmisbruik en -afhankelijkheid komen het meest voor bij jonge mannen tussen 18 en 25 jaar. 18 procent voldeed in 1996 aan de criteria voor alcoholmisbruik en 13 procent aan de criteria voor alcoholafhankelijkheid.

NIGZ alcoholinfo.nl

- Studenten drinken gemiddeld 16 glazen alcohol per week

- Mannelijke studenten drinken gemiddeld 20 glazen per week

- Vrouwelijke studenten drinken gemiddeld 8 glazen per week

- Leden van studentenvereniging drinken gemiddeld 23 glazen per week (man 27 vrouw 7)

Heb jij weten of je alcoholinname valt onder het kopje probleemdrinken? Doe dan de alcoholtest op www.?