Katern Nieuwe Media: MP3 zet de muziekwereld op zn kop

De populariteit van muziek op internet groeit. MP3,ht bestandsformaat voor muziek op internet, heeft zelfs 'sex' alszoekwoord overtroffen bij Yahoo! en andere zoekmachines. Eenzeldzame remix van The Chemical Brothers of de nieuwste single vanMadonna? In een mum van tijd kan je het vinden en downloaden naarje eigen computer. Gratis welteverstaan. En daar knelt hetschoentje: platenmaatschappijen kijken met lede ogen toe hoe demuziek van hun artiesten gratis de wereld rondgaat, terwijlmuziekliefhebbers er lustig op downloaden.

Dennis, student Neuropsychologie, downloadt al enkele jarenMP3's en volgde de MP3-revolutie van achter zijn computerscherm."Ik had al vrij snel een internetaansluiting via de kabel en toenwerd het pas interessant om muziekbestanden te gaan downloaden. Deliedjes zijn enkele megabytes groot en het neemt nog altijd vrijveel tijd in beslag vooraleer ze volledig op je computer staan. Alsje dan nog telefoonkosten moet betalen, dan is het vrij duur."

Het vinden van MP3's op internet was in het begin moeilijker dannu omdat er nog niet zoveel sites te vinden waren. "Het was toeninderdaad moeilijker om gericht MP3's van een bepaalde artiestevinden", zegt Dennis. "Ik vond vooral links naar MP3 op sites waarook illegale spelletjes en software aangeboden werden. Nu is heteen stuk makkelijker geworden en is er gewoon ook veel meer tevinden. Tegenwoordig staan er zelfs op startpagina.nl links naarsites waar je de volledige top40 kan downloaden, om nog maar tezwijgen over de gebruiksvriendelijkheid van Napster".

Door de komst van het programma Napster steeg de populariteitvan MP3 enorm. Het concept is eenvoudig: ieder die is aangeslotenbij Napster reserveert een stukje op zijn computer waar hij zijnmuziekfiles beschikbaar maakt voor de andere gebruikers. Met hetprogramma zoek je dan naar het liedje dat je wilt op de computersvan de mensen die op dat moment ook online zijn. "Met Napster werdhet zoeken naar MP3's pas echt leuk", zegt Dennis. "Je kan geennummer of artiest bedenken of Napster heeft het zo gevonden. Ik hebeen hele brede muzieksmaak, dus ik ga op zoek naar leuke dingen. Zoheb ik bijvoorbeeld net de nieuwste CD van Laurent Garnier ontdekt.De echte leuke liedjes blijven op de harde schijf staan, de anderegaan naar de prullenbak." CD's kopen is iets wat Dennis niet ofnauwelijks meer doet. "Het is een hobby om leuke artiesten teontdekken, dan het complete album te downloaden en op CD te zetten.Dan zoek ik ook nog de hoesjes op internet en zo maak ik dus zelfmijn CD's. Nee, alleen als de prijzen in de platenzaken fors omlaaggaan, dan zou ik misschien weer CD's gaan kopen. Maar voorlopig isMP3 veel leuker."

Kweekvijver

Ook al is downloaden van MP3's populair bij studenten, tochvormt het nog geen bedreiging voor de traditionele muziekwinkels.Dat blijkt uit een recent onderzoek uitgevoerd door studentenEconomie en Geografie aan de Universiteit Utrecht. Volgens dr. Tonvan Rietbergen, begeleider van de studenten, is het effect van MP3op de platenverkoop beperkt omdat vooral studenten en scholierenhiermee bezig zijn. "En die kunnen sowieso al niet veel CD's kopenomdat ze daar gewoon geen geld voor hebben. De echte muziekfreaksdie kopen uiteindelijk wel nog CD's omdat ze ook het hoesje enartwork willen hebben. Het is dus onzin dat er plotseling veelminder CD's verkocht zouden worden. Uiteindelijk wil een doorsneehuisvrouw gewoon op zaterdagmiddag de nieuwe CD van Andr Hazeskopen in de Free Record Shop. Die heeft geen behoefte aan MP3's endat zal nog wel een tijd zo blijven." zegt Ton.

De muziekindustrie voert een bittere strijd tegen deverspreiding van illegale MP3's, met het programma Napster alsvijand nummer 1. "Ook al lijkt het een oorlog die ze nooit kunnenwinnen, toch moet de platenindustrie blijven strijden tegen deillegale verspreiding van muziek. Want hoe je het ook draait ofkeert: het blijft illegaal" vindt Peter van der Slikke vanauteursrechtenvereniging Buma/Stemra. Zij beschermen deauteursrechten van de muzikanten. "MP3 als bestandsformaat is nietillegaal. Je mag bijvoorbeeld van je eigen CD's ook MP3's maken alsdat voor eigen gebruik is. Restricties zijn er pas als je muziekvan internet gaat downloaden", zegt van der Slikke. Wel is de kansklein dat je beboet zal worden voor de MP3's die op je computerstaan. "Het is niet alleen onbegonnen werk om dat te controleren,het is ook niet of nauwelijks te achterhalen waar die illegaleliedjes precies vandaan komen."

Zeker niet alle MP3's op het net zijn illegaal. Sommigeartiesten, zoals bijvoorbeeld Beck, bieden op hun website zelfMP3's aan. Voor beginnende bands is internet een nieuwe manier omsnel en eenvoudig hun liedjes op de wereld los te laten. Websiteszoals mp3.com of peoplesounds.com brengen deze bands samen envormen zo een kweekvijver voor nieuw talent. In Nederland isVitaminic de bekendste site. "Met Vitaminic.nl willen we eenintermediair zijn tussen de muzikanten en de consument", zegt Bertde Ruiter van Vitaminic. "Bij ons kunnen ze hun muziek beschikbaarstellen en zo promotie voeren voor hun band." De site bestaat sindsnovember 1999 en het aantal Nederlandse bands en artiesten groeit."Momenteel zijn er ruim zeshonderd groepen aangemeld" zegt deRuiter. "De site wordt steeds bekender en we krijgen de indruk datzowel consumenten als ook platenmaatschappijen meer rondneuzen naarnieuw talent op vitaminic.nl"

Luisterpaal

Dat talent ook ontdekt wordt, kon de Amsterdamse groep PassionFlower ervaren. Ute Apfelstedt en Stefan Osadzinski hadden net eenreeks liedjes afgewerkt toen ze door een vriend geadviseerd werdenom hun nummers bij Vitaminic aan te bieden. "We hadden het gelukdat we n van de eerste bands waren die zich op de Vitaminic siteaanboden. De bezoekers hadden dus nog niet zoveel keuze uit hetaantal bands dan nu, en dan heb je natuurlijk meer kans dat ze jouwnummers gaan beluisteren", vertelt Stefan. De triphop van PassionFlower werd al snel populair op de site. "Tot onze verbazingbelandde n van onze nummers, 'In Your Eyes', in de Top 10 van demeest gedownloadde songs. Het heeft zelfs een tijdje op nummer ngestaan." Dat de muziek van Passion Flower populair werd, merktenook enkele mensen uit de muziekindustrie op. "Ongeveer twee maandennadat we onze liedjes in MP3 op Vitaminic hadden gezet kregen weeen telefoontje van Sonic Rendezvous, een platenmaatschappij",vertelt Stefan. "Die hebben ons een platencontract aangeboden." Inapril verscheen 'Shine In Your Light', de debuut-CD van PassionFlower. "Het was een enorme kick om de CD in de winkel te zienliggen. Toen je bij Virgin Megastore de CD in de luisterpalen konbeluisteren, ben ik de hele tijd gaan kijken welke mensen nu naaronze plaat luisterden." Ondertussen blijven ze hun muziek opinternet verder promoten. "We hebben al heel wat nieuwe nummersklaar en die zullen ook in MP3 op internet komen, niet alleen meerbij Vitaminic maar ook op Amerikaanse sites zoals peoplesounds.comHet is voor ons de beste vorm van promotie."

Maar niet iedereen ziet de verspreiding van MP3's als een vormvan promotie. Voor internationaal bekende artiesten betekent heteen verlies aan inkomsten. De stoere jongens van Metallica daagdenNapster voor de rechter en eisten dat alle Metallica songs zoudenverwijderd worden. De groep werd hierdoor het boegbeeld vanartiesten tegen MP3, wat hen op internet al snel de spotnaam"Metalligreed" opleverde. David Dewaele, gitarist van de Belgischeband Soulwax en zelf Napster-fan, begrijpt de motieven vanMetallica maar maakt zich minder zorgen over de toekomst van muziekop internet. "Soulwax is vooral geliefd onder scholieren enstudenten en we verkopen ook veel minder platen dan Metallica",zegt David. "Dus als we het proportioneel vergelijken, dan zijn wijwaarschijnlijk nog grotere slachtoffers. Maar toch ben ik een grotefan van Napster en MP3 omdat het Soulwax ook nieuwe mogelijkhedenbiedt. Zo is onze muziek plotseling over de hele wereldbeschikbaar, terwijl de plaat alleen maar in Europa in de winkelsligt. We maken ook veel remixen en die kunnen we via onze websitesoulwax.com ook met onze fans delen. Zo hebben we n van onzenummers, 'Saturday', gemixed met 'Billy Jean' van Michael Jackson.Nou, daar krijg je nooit toestemming voor om dat op CD uit tebrengen, maar dankzij het internet konden de fans er wel vangenieten." Samen met broer/zanger Stephen, vormt David Dewaele ookhet DJ duo The Flying Dewaele Brothers. "We gebruiken Napster vaakom nieuwe platen te ontdekken", vertelt David. "Maar uiteindelijkwil je toch die plaat met het mooie artwork in je handen hebben enniet alleen wat data op de harde schijf van je computer. Dekwaliteit van MP3 ligt voor mij trouwens nog altijd te laag. Deoplossing? Het is aan de muziekindustrie om met een nieuw nkwalitatief betere vorm voor muziek op internet te komen. Danalleen kunnen ze de strijd van MP3 winnen."

Kevin Moens