Leergang Politie Leiderschap voor meer openheid en dialoog met de samenleving: 'De politie leert pas sinds kort naar de maatschappij te kijken'

Leergang Politie Leiderschap voor meer openheid en dialoog metde samenleving: 'De politie leert pas sinds kort naar demaatschappij te kijken'

EMPM Erik Akerboom: `Maakbaarheid van de wereld isbetrekkelijk'

Erik Akerboom was hoofd recherche-ondersteuning bij de politiein Utrecht toen hij door de korpsleiding werd voorgedragen voor deLeergang Politie Leiderschap. "Het was geen vrijblijvendeaanmelding", maakt hij duidelijk. "Je werd gescreend opgeschiktheid en ambitie." Die ambitie was nodig, want de opleidingvond hij behoorlijk pittig. Uit zijn reacties is echter duidelijkop te maken dat Akerboom de ervaring niet had willen missen. "Ikvond het een voorrecht om te doen. Stel je voor: een hectische baanen dan zomaar veertien weken met de fine fleur van Nederlandsewetenschappers en topambtenaren rond de tafel zitten en over detoekomst van je vak praten, dat is toch geweldig?"

De boodschap van de opleiding, meer openheid en bereidheid omnieuwe betekenis te geven aan de maatschappelijke taken van depolitie, is volgens Akerboom goed overgekomen. De toekomstige rolvan de politie hangt volgens hem van drie zaken af: "Ten eerste vande manier waarop de politie in weet te spelen op maatschappelijkeontwikkelingen; multi-etnische integratie en economischeontwikkeling zijn daarbij de twee bepalende factoren. Ten tweede ofde politie erin slaagt om als een eenheid naar buiten te treden inplaats van als een organisatie van elkaar beconcurrerendekoninkrijkjes. En ten derde van de persoonlijke passie voor hetvak."

Maar hoe precies die toekomst er uit zal zien weet Akerboom ookniet. "Het doel van de groep was om na die twee jaar destrategische agenda van de korpsleiding van de komende tien jaarvast te stellen. Onze conclusie na die twee jaar was, dat dieagenda niet te maken is. We hebben een boekje gemaakt, waar al onzebevindingen in terecht zijn gekomen en dat heet ook ceci n'est pasl'avenir.

Onthechting

"Ik kan dus niet zeggen dat ik het nu weet. Maar er is wel ietsmet me gebeurd, ook al omdat ik een nieuwe baan heb gekregen. Mijnpersoonlijke les is vooral dat de maakbaarheid van de wereldbetrekkelijk is en dat je jezelf in een wereld van onthechting enfragmentatie alleen maar overeind houdt als je een eenvoudige, maargoede boodschap hebt."

Geheel zonder kritiek is Akerboom overigens niet over deopleiding. Hij vond deze té veel gefocust op de omgeving. "Ikmiste duidelijk de inbreng van de korpschefs, dus degenen die hethuidige beleid bepalen. Aan de ene kant om de vertegenwoordigersuit de omgeving wat meer tegenwicht te bieden van de mensen uit depraktijk, aan de andere kant zou ook de huidige korpsleiding ietsvan het omgevingsdenken mee moeten krijgen. Van de inspanningen vanzo'n zware en dure opleiding wil je toch iets terug zien. Ik benbang dat dat te weinig gebeurt als de korpsleiding er buitenblijft."

Dat Akerboom tijdens de opleiding van baan veranderde, was geenreden ermee te stoppen. Integendeel. "Ik werk nu bij deBinnenlandse Veiligheidsdienst, als directeur democratischerechtsorde. Ik hou me daar bezig met ontwikkelingen die een inbreukkunnen zijn op die rechtsorde. We doen onderzoek naar zaken alsterrorisme, tegenkrachten van integratie zoals racisme enislamisme, en politiek extremisme."

Eén van de uitgangspunten van de Leergang PolitieLeiderschap is dat er meer openheid en dialoog moet komen tussenpolitie en maatschappij. Als het aan Akerboom ligt zal dat in detoekomst zeker ook voor de BVD gaan gelden: "Wij moeten als BVDmeer laten zien wat wij weten en onze kennis exploiteren. Wij doendat altijd op onze eigen manier, dus low key en primair naar debeslissers toe, maar in de toekomst wellicht ook wat meer in hetpublieke debat.'

EMPM Sjoerd Bloemsma: `Ik focus nu veel meer naar buitentoe'

Sjoerd Bloemsma meldde zich als kandidaat voor de LeergangPolitie Leiderschap als chef centrale recherche in Den Haag, waarhij zich bezig hield met bestrijding van criminele organisaties. Dekeuze voor de leergang had volgens Bloemsma allereerst te maken metde inhoud van de opleiding; loopbaanperspectieven speelden eensecundaire rol: "De recherche-wereld is een hele mooie, maar ookerg specialistisch", licht hij zijn keuze toe. "De Leergang PolitieLeiderschap was juist erg gericht op verbreding. De focus op deomgeving in plaats van op de politieorganisatie zelf trok mij ookerg aan."

Inmiddels is Bloemsma districtschef Rijswijk-Westland van deregiopolitie Haaglanden. Een managementfunctie. Bij grote,regionalecalamiteiten komt hij nog operationeel in actie, zoals bijde wateroverlast in het Westland van afgelopen winter. Zijn huidigefunctie biedt Bloemsma volop de gelegenheid om het nieuwe denkenbij de politie in praktijk te brengen. "Laten we eerlijk zijn",zegt Bloemsma. "Tot voor kort maakte de politie zich allereerstzorgen om haar eigen organisatie en vandaar uit ging men deproblemen te lijf. Pas sinds kort is dat aan het veranderen: weleren nu eerst naar de maatschappelijke problemen te kijken, omvervolgens de manier van aanpak te bepalen en daar de organisatieop aan te passen. We moeten dichter bij de mensen komen,klantgerichter werken, transparanter worden en een beter imagokweken. Pas dan mag je verwachten dat ook de maatschappij een deelvan de verantwoordelijkheid voor haar rekening neemt. Al met al ishet doel dat we als politie veel effectiever kunnen werken."

Machten

De bepalende rol van omgevingsfactoren hebben de deelnemers infeite tijdens de opleiding zelf leren ontdekken, vertelt Bloemsma:"Als groep hadden wij ons de opdracht gesteld om scenario's voor detoekomst van de samenleving te schetsen en de rol van de politiedaarin. Die toekomst bleek echter niet te voorspellen. Dat was nietteleurstellend, maar een inzicht dat we kregen. De omgevingopereert namelijk vanuit andere machten dan wij zelf vaak denken.Als politie moeten we veel meer proberen bij die maatschappelijkeontwikkelingen aan te sluiten."

Dat principe probeert Bloemsma nu ook op zijn mensen over tebrengen. "Bestaande structuren en hiërachieën vormen vaakdrempels en die probeer ik op te ruimen. Een eenvoudig voorbeeld:als iemand zijn paspoort kwijt is moet hij nu bij meerdereinstanties langs om een nieuwe te krijgen. Dat is denken vanuitbestaande structuren, dat is niet klantgericht en dat kweektonbegrip. Waarom daar niet één loket van maken?"

Bloemsma bevestigt dat hij nu anders werkt dan wanneer hij deopleiding niet gevolgd zou hebben. "Ik ben er wel door veranderd.Ik focus nu veel meer naar buiten toe, ik kan ook veel meer hetdebat aangaan, zowel binnen het korps als daarbuiten." Hij blijktbovendien in staat om dit andere denken op zijn mensen over tebrengen. "Ja, dat is ook belangrijk natuurlijk. De reacties zijnenthousiast en dat geeft weer enorm veel energie. Nee, dat hebbenwe niet geleerd tijdens de opleiding, dat heb je van jezelf."

Bloemsma vond de opleiding zwaar. Niet zozeer inhoudelijk, maarvooral qua tijd die hij er in moest steken. "Ik heb nooit overwogenom te stoppen, maar wel vaak gedacht: eigenlijk is dit te veel.Elke maand was je er een week tussenuit en daarbuiten moest je dannog studeren en werkstukken maken. Een goede regeling met dewerkgever ontbrak in mijn geval, dus datkomt er toch op neer dat jevier weken werk in drie weken moet proppen. De rest gaat ten kostevan je privéleven." Maar nu is Bloemsma dan ook ExecutiveMaster of Police Management! "Ja, een hele mond vol hè? Maardie titel zegt me eerlijk gezegd niet veel."

Kees Volkers

De leergang Politie Leiderschap is een post-doctoraleberoepsopleiding, gevormd in opdracht van het ministerie vanBinnenlandse Zaken en Justitie. De leergang wordt verzorgd door DeUtrechtse School (DUS) van de Universiteit Utrecht, in samenwerkingmet de Nederlandse school voor Openbaar Bestuur en de Universiteitvan Nijenrode. Een opleiding van twee jaar vergt 1500 studie-urenen kost rond de 80.000 gulden per persoon. De eerste lichtingbestond uit negentien toekomstige politieleiders (allen mannen);hiervan hebben achttien de opleiding volbracht. Een tweede lichtingvan 16 mensen (waaronder twee vrouwen) volgt momenteel deopleiding. Een derde leergang is gepland. Hoe die er uit zal zienhangt af van een evaluatie van de opleiding, waarvan de uitkomst inde zomer wordt verwacht.