Meer rechten voor de biologische vader

Het boek van Kleijkamp vormt de neerslag van een studie naar deinvloed van het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens en deAmerikaanse Constitutie op respectievelijk het Nederlandse enAmerikaanse familierecht. Centraal in haar onderzoek stond demanier waarop in Nederland en in de Amerikaanse staten California,New York en Texas het vaderschap is geregeld.

Een algemene conclusie van Kleijkamp is dat het biologischevaderschap in alle vier rechtssystemen aan belang wint, maar dat depositie van de biologische vader van een niet binnen een huwelijkgeboren kind in de drie onderzochte Amerikaanse staten sterker isdan die in Nederland. In Amerika kan een biologische vader zijnvaderschap zonder toestemming van de moeder door de rechtbank latenvaststellen. Volgens Kleijkamp is die regeling te verkiezen bovende Nederlandse, waarin de moeder wel toestemming moet geven. Depromovenda noemt de Nederlandse praktijk niet alleen nodelooswantrouwend en discriminerend ten opzichte van de vader, maar denktdat hij wel eens in strijd zou kunnen zijn met het Europese Verdragvoor de Rechten van de Mens. Ook vindt zij het niet in het belangvan het kind dat de vader door de moeder kan worden verhinderd omals zodanig te worden erkend.

Ook als de vrouw ten tijde van de geboorte van het kind getrouwdis of was met een andere man, heeft de biologische vader in Amerikameer mogelijkheden om zich als vader te laten erkennen. HetNederlandse recht zou die mogelijkheid volgens Kleijkamp ook moetenopenen. Het zou de biologische vader zeker de kans moeten geven omde rechter te vragen het door het huwelijk ontstane vaderschap vande nieuwe echtgenoot te ontkennen en in plaats daarvan zijn eigenvaderschap te erkennen. De rechter heeft dan de gelegenheid om eenafweging te maken wie het meest in aanmerking komt om het ouderlijkgezag uit te oefenen. In zo'n afweging wordt ook het belang van hetkind meegewogen. Op dit moment heeft de biologische vader, en dusook de rechter, die mogelijkheid niet.

Omdat er naast tegenwerkende moeders ook tegenwerkende vaderszijn, heeft Kleijkamp ook bekeken welke mogelijkheden de moederheeft om het vaderschap van de biologische vader, zonder dienstoestemming of medewerking, door de rechter te laten vaststellen.In Nederland geldt daarvoor op dit moment een maximale termijn vanvijf jaar. Dat is wel ergkort, vindt Kleijkamp, die ook in ditopzicht de voorkeur geeft aan de Amerikaanse regeling waar demoeder de rechter kan inschakelen totdat het kind zestien jaarwordt.

Al met al concludeert Kleijkamp dat het belang van 'debiologische waarheid' in familiezaken in de Verenigde Staten sneltoeneemt. Zij wijst op een recente uitspraak van een rechtbank inNew York, die stelde dat alle verzoeken betreffende de vaststellingvan het vaderschap voortaan onderworpen moeten worden aan eenverplicht DNA-onderzoek. Die maatregel verdient ook in Nederlandnavolging, aldus Kleijkamp, omdat rechters zich dan niet meerhoeven bezig te houden met de vraag wie nu precies de vader is."Zij kunnen zich dan volledig concentreren op de veel belangrijkervraag wie er in feite voor het kind zorgt en welke gerechtelijkeuitspraak dus het meest in het belang van het kind is."

Erik Hardeman