Nachtbussen voor Utrecht

Studenten dienen zelf en als eersten verzoek in

Alexander Kroon,

Bewoners van De Uithof willen al jaren een bus die hen 's nachts veilig kan thuisbrengen. Ze schuwen de nachtelijke fietstocht van binnenstad naar huis. Het grootste probleem is het gebrek aan sociale controle onderweg. Allereerst dient het boomrijke Wilhelminapark getrotseerd te worden, waarna de weg vervolgens door een stille buurt van Rijnsweerd leidt. Tot slot wacht de fietser een groenstrook met veel begroeiing en weinig bebouwing, die via de Weg tot de Wetenschap doorstoken moet worden. "In mijn eentje fiets ik 's nachts niet naar huis vanuit de stad," vertelt Senta Groosman. De negentienjarige rechtenstudente woont in een spacebox aan de Bolognalaan. "Vanaf het Wilhelminapark is het heel erg stil en kom je geen mensen meer tegen. Zeker wanneer je dan die verhalen hoort dat de serieverkrachter nog rondloopt, is dat niet fijn fietsen. Ik rijd altijd met een vriendin mee die ook op La Capanna woont. En anders neem ik een taxi."

Ook Lindsay van de Ven (21), woonachtig aan de Cambridgelaan, fietst niet graag in het donker naar huis. "Het is zo stil onderweg, en als je dan ook nog eens bedenkt wat er de laatste jaren is gebeurd... Zelfs wanneer we 's avonds college hebben op De Uithof spreken studiegenoten die in de stad moeten zijn, van tevoren af zodat ze niet alleen terug hoeven te fietsen. En wanneer ik uitga, zorg ik altijd dat er mensen van hier meegaan. Als er een nachtbus zou zijn, ben ik best bereid om een paar euro voor een kaartje te betalen."

De politiek lijkt met de naderende gemeenteraadsverkiezingen de nachtbus als onderwerp omarmt te hebben. Eind vorig jaar nam de gemeenteraad een motie van D66 aan, die het college van burgemeester en wethouders oproept te onderzoeken op welke manier nachtvervoer naar De Uithof kan worden gerealiseerd.

Alice van Rooij, fractievoorzitter van D66, noemt als meest ideale oplossing een bus die op uitgaansavonden elk half uur van de Neude naar De Uithof pendelt. "Maar ik ben bang dat het College van B&W daar niet op uit zal komen. Het goedkoopst en het snelst realiseerbaar is door de gemeente gesubsidieerd taxivervoer, zodat studenten met korting kunnen reizen."

Het is minder urgent om de bus via wijken als Overvecht en Lunetten te laten rijden, vindt Van Rooij. "De fietsroutes naar De Uithof zijn niet vergelijkbaar met die naar Lunetten of Overvecht. Ik woon zelf in Lunetten en fiets al 25 jaar op de meest idiote tijdstippen naar huis."

Tweedejaars geschiedenisstudent Wesley (20) ziet toch graag een nachtbus via Overvecht rijden. "Dat zou wel fijn zijn ja. Ik zit momenteel zonder fiets en moet dus elke keer vanuit de stad naar huis lopen. Ik woon in Overvecht en ben dan toch gauw een half uur bezig. In de avond is dat niet al te prettig. Nu maak ik er zelf niet zo'n probleem van, maar ik kan me voorstellen dat je je als dame ongemakkelijk voelt. Zeker als je de kortste route neemt, kom je langs veel stukken die slecht verlicht zijn."

<ParaStyle:streamer>'Het spel is alleen via de pers gespeeld, niet vreemd dus dat er tot nu toe bijzonder weinig is bereikt'

USF Studentenbelangen is verheugd dat er in de gemeenteraad zoveel animo is voor nachtvervoer, maar vindt dat de politiek de verkeerde weg bewandelt. "Het is natuurlijk een steun in de rug dat veel partijen voor een nachtbus zijn," zegt Wilco Bos namens USF, "maar ze proberen alleen op verkeerde plaatsen draagvlak te cre‘ren." Bos wijst erop dat niet de gemeente maar Bestuur Regio Utrecht (BRU) vervoersautoriteit is. "De gemeenteraad gaat helemaal niet over busvervoer. Als je nachtvervoer wilt realiseren, zul je bij het BRU moeten zijn. We hebben bij de BRU ge•nformeerd en daar bleek nog nooit een verzoek voor nachtvervoer binnengekomen te zijn. Dat is iets wat ik de politiek verwijt. Het spel is alleen via de pers gespeeld, niet vreemd dus dat er tot nu toe bijzonder weinig is bereikt."

Om daadwerkelijk iets van de grond te krijgen, diende de USF vorige maand een aanvraag in bij het BRU. "We hopen op een snelle toezegging, voordat de discussie weer verzandt in politiek verkiezingsgesteggel. De nachtbus is al twee jaar ŽŽn van de belangrijkste speerpunten van de USF. De bus moet er nu gewoon komen. Het is toch belachelijk dat een grote stad als Utrecht zonder nachtvervoer zit."

Een woordvoerder van het BRU bevestigt dat er niet eerder een formeel verzoek is ingediend. "Wij hebben de wens van de USF serieus in beraad genomen en werken op dit moment aan een voorstel. Op 20 maart komen we daarmee naar buiten."

Leefbaar Utrecht, die tegen de motie van D66 stemde, kan zich deels vinden in de kritiek van de studenten. Fractievoorzitter Vincent Oldenborg: "Wij kunnen niet beslissen over busvervoer. Dat is een zaak van het BRU. Daarom zagen wij geen nut in de motie van Van Rooij en hebben deze dus niet gesteund." Nachtvervoer naar Lunetten of Overvecht vindt Oldenborg overbodig. "Ach, dat stukje kun je toch net zo goed lopen. Ik woon zelf in Zuilen en als het laat is geworden, ga ik ook gewoon lopend naar huis. Geen probleem."

Volgens D66'ster Van Rooij verschuilt Leefbaar Utrecht zich met zijn kritiek achter de regelgeving. "Als je het Žcht wil, los je het probleem als gemeente gewoon op. Je kunt de koninklijke weg willen bewandelen, maar je kunt ook voor een creatieve oplossing kiezen. Buiten het BRU om dus. Wellicht met alternatieve partners zoals de SSH en de universiteit."

De SP stemde ook tegen omdat de partij nachtvervoer niet als het belangrijkste probleem ziet. "Goedkope ketelmuziek is het", aldus fractievoorzitter Paulus Jansen. "Van Rooij loopt wel vaker voor de muziek uit. Waarom richt zij zich niet op het echte probleem: het vervoer overdag naar De Uithof? Dagelijks worden 25.000 mensen als vee af- en aangevoerd. Wij zijn voor een metroverbinding vanaf station Lunetten naar De Uithof: kwalitatief vervoer met voldoende capaciteit." Overigens zou een nachtbus die meerdere wijken van Utrecht bestrijkt, wel bespreekbaar zijn voor de SP. Jansen: "Want waarom alleen een nachtbus naar De Uithof? Hebben die studenten soms meer rechten dan de overige 280.000 inwoners van Utrecht? De Uithof vormt maar een beperkt probleem. Er wonen daar 1000 studenten. Ik vraag me af of dat voldoende is voor een nachtnet dat tegen schappelijke kosten vervoert."

De universiteit ziet graag een nachtbus rijden, maar betwijfelt of deze wel rendabel is. "Gelet op de omvang van de huidige bewonersgroep in De Uithof lijkt het me sterk dat dit potentieel voor een vervoerder voldoende is om dergelijk vervoer op poten te zetten", zegt complexbeheerder Ruut van Rossen. "De universiteit heeft contact met het BRU en weet daardoor enigszins hoeveel middelen beschikbaar zijn voor de busvervoerders in Utrecht. Uit dit contact blijkt geen hoopvol signaal dat duidt op verruiming van deze middelen, waardoor een extra voorziening zoals nachtvervoer georganiseerd zou kunnen worden." Van Rossen sluit uit dat de UU zal kunnen bijdragen aan een oplossing voor het probleem. "Voor de universiteit is het organiseren van openbaar vervoer geen taak. Niet naar De Uithof, noch naar andere bestemmingen. Dat betekent dat wij dergelijk vervoer niet zullen bekostigen."

Ook gemeentevervoerder GVU is sceptisch over een nachtbus en verwacht niet dat deze kostendekkend zal zijn. "Het regelen van zo'n bus is vaak niet zo moeilijk; het probleem vormen meestal de middelen", weet woordvoerder Map Brouwer. "We verwachten niet dat veel mensen gebruik van een nachtbus zullen maken. Hierdoor zal het geen vervoer zijn dat zichzelf bedruipt. Voor ons is het dus niet verantwoord zoiets op poten te zetten."

Twee jaar geleden bood de GVU het woonbestuur van de Cambridgelaan kosteloos enkele 8-persoonsbusjes aan. De bedoeling was dat studenten op uitgaansavonden dan zelf tussen binnenstad en De Uithof heen en weer zouden pendelen. "Maar we hebben vervolgens niets meer van ze gehoord. Inmiddels zijn die busjes verkocht."

Vincent Ludden, destijds voorzitter van het woonbestuur, herinnert zich dat er geen vrijwilligers te vinden waren. "Ik heb het idee dat studenten tegenwoordig minder tijd hebben voor nevenactiviteiten. De druk om in korte tijd een studie af te ronden, is groter dan voorheen."

De USF vindt het argument dat er te weinig vraag naar een nachtbus zou zijn ongegrond. Wilco Bos vraagt zich af hoe tegenstanders dat kunnen stellen. Er is immers nog nooit onderzoek naar gedaan, meent hij. "Vreemd dat dit geconstateerd wordt zonder dat het ooit is geprobeerd. Wanneer De Bisschoppen en Casa Confetti, de twee nieuwe wooncomplexen op De Uithof, worden opgeleverd, wonen daar 2500 mensen. En daarnaast gaat het ook nog om de wijken Lunetten en Overvecht."

Een pendelbusje dat door studenten wordt bestuurd, is volgens Bos geen re‘le oplossing. "Het is wel heel makkelijk om zo het probleem op de studenten af te schuiven. Bewoners zouden dan, zonder dat ze er betaald voor krijgen, op uitgaansavonden heel de nacht heen en weer moeten rijden. Ik vind het niet raar dat zich destijds geen vrijwilligers hebben aangemeld."

In de gemeentepolitiek is er inmiddels dus voldoende draagvlak voor nachtvervoer. Alle partijen zijn inhoudelijk voor een vorm van openbaar vervoer in de nachtelijke uren en een meerderheid stemde in met de motie van D66 voor een onderzoek naar een nachtbus naar De Uithof. Het is nu wachten op de reactie van burgemeester en wethouders en op het voorstel van de BRU op 20 maart.

USF'er Bos hoopt dat de politiek en de BRU anders iets zien in hun voorstel: een pilot waarbij op donderdagnacht elk uur vanaf de Neude een bus rijdt naar De Uithof, Overvecht en Lunetten. Mogelijk zou dit later kunnen worden uitgebreid naar de vrijdag en zaterdag. "En wanneer een buskaartje dan Een of twee euro kost, is de vraag niet meer aan de orde of zo'n lijn dan wel rendabel is."