Preventie bij zelfmoord valt tegen
Mensen die zelfmoord plegen werden voordien vaak niet behandeld met antidepressiva. Bovendien blijken zij meermaals alcohol-consument geweest te zijn. Jongeren met tatoeages hebben een grotere kans om door suïcide om het leven te komen. Aldus enkele conclusies uit het promotieonderzoek van de Belgische kinder- en jeugdpsychiater Dirk Dhossche.
“De conclusie is dat dit oproept tot actie om behandeling beschikbaar te maken aan meer mensen die gevaar lopen zelfmoord te plegen”, zegt Dhossche. “Dokters en de sociale omgeving spelen een rol. Een belangrijke reden waarom mensen geen hulp zoeken is vanwege het stigma dat psychiatrische ziekten nog steeds met zich meedragen. Hoewel dat al minder is dan vroeger, betekent het nog altijd een verlies van trots als je psychiatrische hulp zoekt.”
Dertig tot veertig procent van de mensen die zelfmoord plegen gebruikten overmatig alcohol. Toch is het opsporen van alcohol in overledenen geen goede aanwijzing voor alcoholmisbruik bij suïcide, concludeerde Dhossche. Het komt namelijk ook vaak voor dat bij iemand die wel problemen heeft met alchohol er toch geen sporen van in zijn bloed te vinden zijn. “Maar”, zegt Dhossche, “als er wel alcohol wordt gevonden, wijst de combinatie van psychiatrisch en toxicologisch onderzoek uit dat die personen al heel, heel lang problemen met alcohol en andere drugs hadden.
De psychiater verrichtte zijn onderzoek in de Verenigde Staten, in de stad Mobile in Alabama. Hij promoveerde gisteren aan de Universiteit Utrecht. Hij denkt dat zijn gegevens gebruikt kunnen worden om in de gaten te houden hoe succesvol de preventie van zelfmoorden is. Sinds de jaren zestig neemt in de meeste landen het aantal zelfmoorden bij adolescenten en jong-volwassenen toe.
Een opvallend resultaat is de koppeling tussen tatoeages en zelfmoord. Dhossche vergeleek twee groepen jongeren van onder de dertig jaar. Jongeren in de ene groep maakten zelf een eind aan hun leven, de personen in de andere groep kwamen om het leven bij een ongeval. “In beide groepen was het voorkomen van tatoeages hoog, maar in de suïcide-groep was het nog hoger. Meer dan de helft van de jonge suïcides was getatoeëerd.”
Het idee voor deze vergelijking putte Dhossche uit een recente publicatie die erop wijst dat tatoeages een epidemiologische merker zijn voor psychologische problemen. “Statistisch gezien hebben jongeren die tatoeages nemen meer problemen met alcohol en drugs, doen ze het minder goed op school en komen ze vaker in aanraking met de politie. Statistisch gezien, dus! Je kunt het niet omdraaien. Het betekent niet dat iedereen met een tatoeage problemen heeft.
Wat betekent dit resultaat praktisch gezien? “Als je tatoeages zou verbieden, zou je geen suïcides voorkomen, natuurlijk. Het betekent dat het hebben van een tatoeage bij sommige jonge mensen een signaal is dat ze kenmerken hebben die de kans op zelfmoord vergroten, zoals de neiging tot alcoholmisbruik. Ik kan me voorstellen dat het uitmaakt voor huisartsen. Als die jongeren zien die melden dat ze wel eens suïcidale gedachten hebben, zouden ze kunnen vragen of ze tatoeages hebben. Als dat zo is, dan zou dat een aanwijzing zijn om andere risicofactoren, zoals depressie of overmatig alcoholgebruik, in kaart te brengen en eventueel de behandeling nog serieuzer aan te pakken.