Serie Onderwijs Anders: Studenten geneeskunde oefenen op elkaar

Serie Onderwijs Anders: Studenten geneeskunde oefenen opelkaar

In het kader van het nieuwe curriculum is dit jaar in defaculteit Geneeskunde een 'skillslab' geïntroduceerd. Vanafhun eerste studieweek krijgen eerstejaars studenten in het'instructielaboratorium voor klinische vaardigheden'praktijkgericht onderwijs. Voorheen zaten studenten tot aan hetderde jaar voornamelijk met hun neuzen in de boeken, nu moeten zehet eerste jaar direct beginnen met het toepassen van de theorie ophun medestudenten.

"De eerste les zorgde het nog wel voor enige hilariteit datstudenten op elkaar moeten oefenen", zegt studentassistent DouweDekker. "We spelen altijd een soort rollenspel. De ene student isde patiënt, de andere speelt de arts. De eerste keer moestenze elkaars bloeddruk opmeten en aan de slag met een stethoscoop.Sommigen gingen helemaal op in hun rol, anderen hadden toch lastvan een zekere terughoudendheid."

Iedere week leren ze een nieuwe vaardigheid, en die vanvoorgaande weken worden kort herhaald. "Nu we een paar lessenverder zijn is iedereen wel gewend aan het idee dat je elkaar hierop een andere manier te zien krijgt dan in de collegebanken. Desfeer is heel relaxed en ongedwongen."

Rollenspel

Relaxed ligt Joost er niet bij wanneer Douwe het onderzoek vanvandaag bij hem voordoet. De 'dokter' moet vandaag een 'diep'buikonderzoek bij de 'patiënt' doen. Met opgetrokken benen enontbloot bovenlichaam ligt Joost op het ziekenhuisbed aandachtig teluisteren naar wat hem te wachten staat. Wanneer Douwe zegt dat hetdiepe buikonderzoek wat onaangenaam kan aanvoelen krijgt hij eenbenauwde uitdrukking op zijn gezicht. Het belangrijkste is, zegtDouwe, dat je de patiënt, alvorens het onderzoek te beginnen,goed op de hoogte stelt van wat hem te wachten staat. "Wanneer depatiënt het gevoel heeft dat jij niet weet wat je aan het doenbent, dan kun je er beter gelijk mee stoppen. Een patiënt moetvolledig vertrouwen hebben in de arts."

Voordat de studenten zelf aan de slag mogen, spelen ze eerst nogeenrollenspel. Lobke is vandaag een 55-jarige vrouw die last heeftvan buikpijn, moeheid en rugklachten. Aan Marsha als dokter de taaker door middel van de juiste vragen achter te komen wat de vrouwmankeert. "Hoe lang heeft u al last van deze klachten? Komen er inde familie bepaalde ziektes voor?" Na een paar minuten is hetgesprek volledig op gang en zitten ze beiden helemaal in hun rol."Ik vind dit een hele boeiende manier van onderwijs", zegt Marsha,nadat zij een voorlopige conclusie over de ziekte van haarslachtoffer heeft getrokken. "Je hebt echt het gevoel dat je hieriets léért. Heel anders dan die droge stof die je in decollegezaal voor je kiezen krijgt."

De studenten kijken vol aandacht wanneer Douwe begint te voelenen te knijpen in de buik van Joost. "Ik zie geen rare plekken envoel ook geen hobbels, dus na dit oppervlakkige onderzoek kan ikdieper gaan voelen. Dit heette de percussie." Douwe vraagt even ofiedereen het heeft begrepen en doet dan het bed wat omhoog voor hetvolgende onderzoek. "Je gaat eraan, Joost", lacht één vande medestudenten besmuikt. Douwe laat vervolgens zien hoe je dedikke darm, de dunne darm en de lever kunt vinden, door diep tevoelen met je handen. "Als het niet direct lukt kun je vragen of jepatiënt even diep wil inademen. Wanneer hij uitademt, zijn debuikspieren ontspannen en kun je meer voelen. Niet zo moeilijk tochallemaal?"

Gordijntjes

Maar nu moeten de studenten het onderzoek bij elkaar gaanuitvoeren. Voor ze zich uitkleden gaan de gordijntjes rondom debedden dicht. "Ik schaam me niet om me uit te kleden", zegtChristien, "maar met het gordijn dicht voel ik me toch net ietsprettiger". Sibil doet nauwkeurig na wat ze Douwe net bij Joostheeft zien doen. Wanneer ze zelf aan de beurt is om op het bed teliggen, wordt ze wat minder zeker. "Ik haat het wanneer mensen aanmijn buik zitten. Daar kan ik echt niet tegen." Christien kijkteven om zich heen voor hulp en onder het toeziend oog van Douwe kanook zij haar onderzoek uitvoeren. "Iek, koude handen!", probeertSibil nog. Het mag niet baten, want haar medestudent gaat gewoonverder. Tien minuten later is Christien klaar met het onderzoek."Geen rare plekken of hobbels waargenomen, patiënt", grijnstze.

"Ik vind dit echt een hele leuke manier van onderwijs", zegtDouwe, "heel jammer dat het er nog niet was toen ik begon met mijnstudie." Langzaam mar zeker worden studenten op deze manierklaargestoomd om met echte patiënten te gaan werken. "Devaardigheden die de eerstejaars leren zijn erg divers en verspreidover verschillende vakken", zegt de vierdejaars student. "Desamenhang tussen praktijk en theorie is erg goed. In mijn tijdwashet praktijkgerichte onderzoek nog erg oppervlakkig. Nu zitten zeer met hun neus bovenop. Daar heb je in je latere studie profijtvan."

"In plaats van 'denken, doen en begrijpen' is het nu 'doen,denken, begrijpen' geworden", aldus coördinator JacquelineVermooij. Zo gingen de studenten geneeskunde na vier wekenonderwijs al een week op verpleegstage. Enthousiast vertelt Wesselover deze week: "Ik vond het echt heel tof dat we na vier weken al'echt' het diepe ingeworpen werden. Ik bedoel, wat hadden we nouhelemaal in die vier weken geleerd? Tijdens die week stage heb ikveel nieuwe dingen opgestoken." Volgens Vermooij leren studentenook het meeste door eigen ervaring. "Je kunt ze wel alles uitboeken laten leren, maar daar onthouden ze de helft maar van.Wanneer je iets zélf doet en zélf ervaart, blijft hetveel beter hangen."

De studenten zijn voor stuk voor stuk erg tevreden over hetskillslab. "Ik weet natuurlijk niet hoe het eerstejaars onderwijsin voorgaande jaren precies was, maar ik vind deze vorm vanonderwijs erg informatief. Ik verheug me altijd op deze les", aldusLobke. "Je bent de hele ochtend lekker bezig en hoeft geen saaicollege uit te zitten." Ook Joost is blij met deze manier vanwerken. "Naast het feit dat je er veel van opsteekt, leer je jemedestudenten ook op een veel intiemere manier kennen. Dat vind ikwel interessant." Douwe vindt het nu tijd worden voor het volgendeonderzoek, een rugonderzoek. "Wie kleedt zich even uit? Ondergoedmag aangehouden worden..."

Fleur Baxmeier