SSH wil van De Uithof een echte campus maken

Directeur Jochems betreurt bouwstop in De Uithof

Welgeteld vijf reacties. Dat was in 1998 de oogst toen de SSH Utrecht de kamers in het nieuwe en eerste Uithofcomplex Cambridgelaan aanprees bij haar huurders, zo heeft Ton Jochems (53) zich laten vertellen. "En moet je nu zien. Voor Casa Confetti waren er meer dan 2500 gegadigden. Dit hebben we nog niet eerder meegemaakt."

Jochems wil maar zeggen: De Uithof heeft zich als woongebied helemaal waargemaakt. "Vroeger wilde je na je college zo snel mogelijk weg. Maar nu, met de bibliotheek, met de herinrichting van de Heidelberglaan en met de verschillende cafeetjes, heeft het allemaal niets meer van het onherbergzame van destijds. De populariteit van De Uithof groeit, ook omdat de zelfstandige kamers in De Bisschoppen een heel goede naam hebben. Uit al onze onderzoeken blijkt dat de bewoners van die flats vinden dat zij de beste kwaliteit voor hun geld krijgen."

De SSH-directeur zit in de vergaderruimte van het twee jaar geleden betrokken SSH-pand aan de Plompetorengracht, het voormalige depot van het universiteitsmuseum. Aan de muur hangt een kaart van de stad Utrecht waarop met rode stippen het volledige SSH-bezit is aangeduid. In De Uithof staan een aantal stippen bij elkaar. Met de complexen Cambridgelaan, de Bisschoppen, La Capanna en Casa Confetti is volgens Jochems een begin gemaakt met de verwezenlijking van een echte universitaire campus, naar Amerikaans voorbeeld. "We zijn vorig jaar met de Uithofpartners - gemeente en universiteit - op studiereis geweest in de Verenigde Staten. Daar bleek ook dat de vermenging van functies - werken, studeren, wonen, recreëren - het academische leven kan bevorderen. De idee is dat er ontmoetingen plaatsvinden die anders niet zouden plaatsvinden, waardoor mensen meer tijd en energie in hun studie of onderzoek stoppen. Ik geloof daar wel in. En met De Bisschoppen hebben we laten zien dat we heel goed in staat zijn die dingen samen te brengen. De woningen staan daar bovenop onderwijs- en kantoorruimte. Graag zou ik met dat soort projecten verdergaan om van De Uithof een echte campus te maken."

De bouw van nieuwe studentenwoningen in De Uithof is echter ver weg. Plannen zijn er niet en worden ook niet ontwikkeld. "Dat betekent dat er de komende vijf tot zes jaar zeker geen grote studentencomplexen bijkomen in De Uithof. En dat is niet wat wij wilden. "Geld is het probleem niet. De SSH heeft een stevig eigen vermogen. Regelgeving vormt ook geen belemmering. Het bestemmingsplan voor De Uithof rept van een maximum van 4500 bewoners. Op dit moment wonen er inclusief Casa Confetti 2200 studenten op het complex."

Boosdoener, in de ogen van de SSH-directeur, is het wegebben van de belangstelling van Rijk, gemeente en universiteit voor studentenhuisvesting. En van die partijen is de studentenhuisvester, die zelf geen grond bezit, toch in eerste instantie afhankelijk. "Met medewerking van de overheid en de universiteit is in de afgelopen tien jaar veel ten goede gekeerd. Door nieuwbouw, aankoop en tijdelijk beheer hebben we zo'n drieduizend extra woningen voor studenten kunnen realiseren. De gemiddelde wachttijd in Utrecht is teruggelopen van 22 naar 14 maanden. De hele grote druk is dus van de kamermarkt af, in heel Nederland overigens. Dat heeft er ook aan bijgedragen dat de prijzen op de particuliere kamermarkt niet helemaal uit de hand lopen. Maar nu zie je dat onze partners zeggen 'da's dan mooi, now something completely different'; de prioriteiten zijn verschoven. Ik begrijp wel hoe zoiets werkt, maar het is niet verstandig."

Maar waarom bouwen als de kamerbehoefte afneemt? Was het niet zo dat de SSH vorig jaar voor het eerst te maken kreeg met seizoensinvloeden en moeite moest doen tijdelijke kamers in slooppanden in Ondiep te slijten?

Jochems wuift de suggestie dat de Utrechtse kamermarkt inmiddels een gezonde status quo heeft bereikt weg. "Ik geef toe dat er in de afgelopen tien jaar een inhaalslag is geweest op de kamermarkt. Dat hebben we met zijn allen netjes gedaan. Maar je moet je tuintje wel bijhouden."

De SSH-directeur ziet in de toename van het aantal studenten de belangrijkste reden om voor nieuwe studentenwoningen te pleiten. "De jaarlijks groei van het aantal studenten is nog steeds zo'n drie procent."

Daarnaast weet Jochems dat zijn voorraad tijdelijke woningen flink zal slinken. "Binnen een of twee jaar raken we al onze coa-kamers, zo'n 200, kwijt. Die asielzoekerswoningen konden we een aantal jaar geleden verspreid over de stad nog heel voordelig plaatsen door de medewerking van de toenmalige minister Dekker, maar er liggen harde afspraken met omwonenden dat die tijdelijk zouden zijn. En daar gaan we ons aan houden." Snel rekent Jochems voor dat hij idealiter zo'n 300 tot 400 nieuwe woningen per jaar zou moeten toevoegen aan het bestand. "Anders gaan we het straks merken. Gegarandeerd."

Maar opeens heeft hij het gevoel zich wat "al te klagerig" op te stellen. En daar heeft hij toch een te opgeruimd karakter voor. "Laten we wel wezen: het dalen van de gemiddelde wachttijd is mede aan de universiteit te danken. En de SSH neemt haar verantwoordelijkheid. Het is onze taak te zorgen dat studenten onderdak komen. Als studenten niet in De Uithof kunnen wonen dan maar ergens anders. Maar het is wel lastig; de stad Utrecht is bomvol. En bij de gemeente kunnen we ook niet vaak op medewerking rekenen. Met de meer dan 700 huurwoningen die volgend jaar in het complex Max Kanaleneiland worden opgeleverd hebben we geluk gehad, maar verder zijn er op dit moment ook daar geen plannen voor nieuwbouw."

Mede gezien het ontbreken van nieuwbouwplannen heeft de SSH enkele maatregelen genomen om haar bezit exclusief aan studenten beschikbaar te stellen. Sinds vorig jaar kunnen alleen studenten - en dus geen werkende jongeren - terecht op het IBB, Tuindorp West en in de stadspanden. In De Uithof was dat al langer het geval.

Inmiddels is ook besloten de zogenoemde campuscontracten vanaf volgend jaar daadwerkelijk te gaan effectueren. Bewoners van de SSH-panden in De Uithof en van de stadspanden moeten dan binnen een jaar na afstuderen hun woning hebben verlaten. "Sinds twee jaar sluiten we die contracten af, maar we hebben steeds gezegd dat we pas vanaf 2009 tot controle overgaan. We denken over een half jaar het systeem administratief aan te kunnen, want er komt nog al wat bij kijken om zeker te weten dat iemand niet meer studeert en niet meer gaat studeren."

Op de vraag of het niet vreemd is dat pas-afgestudeerden hun kamer uit moeten, terwijl er geen vervolghuisvesting voor handen is, reageert Jochems nuchter. "Niemand zit er natuurlijk te wachten om die mensen uit een kamer te zetten, maar als ik moet kiezen tussen een eerstejaars van 18 uit Dokkum en iemand van 23 met een voltooide academische opleiding, dan kies ik voor die eerste. Een afgestudeerde heeft objectief nu eenmaal meer mogelijkheden. Die heeft jaren de tijd gehad om zich in te schrijven als woningzoekende bij Woningnet. Bovendien heeft die een baan en dus wat te besteden. Als je dan zegt dat je niets kunt vinden, dan heb je niet veel opgestoken in je studietijd."

Vergoelijkend: "Hoewel ik dat weer niet als alleen mijn eigen verantwoordelijkheid beschouw, doen we wel wat aan het vergroten van de doorstroommogelijkheden. Met de gemeente en de woningcorporaties hebben we bijvoorbeeld afgesproken dat wij al onze zelfstandige woningen van minder dan 30 vierkante meter zelf mogen aanbieden aan SSH-kamerbewoners. Vorig jaar zijn er op die manier toch weer 150 bewoners doorgestroomd. Bovendien bieden we met Max, dat ook zo'n 200 koopappartementen kent, natuurlijk mogelijkheden. Verder weet ik dat er wijken zijn in Utrecht waar je met drie jaar inschrijving terecht kunt. Dan heb je niet een paleis vlak onder de Dom, maar zo is het leven. Waarom zou een afgestudeerde van de universiteit meer te kiezen moeten hebben dan de zoon van de Utrechtse timmerman?

De SSH-directeur zegt er enige eer in te stellen dat beleidsvoornemens in de afgelopen jaren altijd zijn waargemaakt. De vraag is of de huidige doelstelling om de gemiddelde wachttijd terug te brengen naar maximaal tien maanden ook haalbaar zal zijn. "Tja, daarvoor hebben we dus echt bouwlocaties nodig. En ook weer niet in Leidsche Rijn, want daar zitten studenten niet op te wachten."

CV

Ton Jochems (1955) groeide op in de Utrechtse wijk Hoograven. Na zijn HBS-opleiding op het Reformatorisch College Blaucapel studeerde hij in Utrecht Sociale Wetenschappen met als afstudeerrichting Bouwen en Wonen. Zelf woonde Jochems als student op het IBB en in een stadspand in de Poortstraat. Tussendoor zat hij ook nog even in een kraakpand in Zuilen ("al kun je dat tegenwoordig beter niet vertellen"). Jochems woont nu met vrouw en drie kinderen in Amersfoort.

Cambridgelaan 1002 bewoners

De Bisschoppen 552 bewoners

Casa Confetti 393 bewoners

La Capanna 233 bewoners