Studente werd slachtoffer van een piramidespel:Zoals het die avond klonk was het te mooi om waar te zijn'

Studente werd slachtoffer van een piramidespel:Zoals het dieavond klonk was het te mooi om waar te zijn'

Je bent wel gek als je deze kans laat schieten', dacht Anna,student sociale wetenschappen, toen zij zich als deelnemer bij hetpiramidespel Freedom Travel Club aansloot.

Anna werd gevraagd door een bekende uit het uitgaanscircuit. "Wekwamen elkaar in de stad tegen en raakten aan de praat overvakanties. Hij vertelde dat hij veertig tot vijftig procent kortingkon krijgen op hotels en vliegtickets. Zo raakten we verder ingesprek en hij vroeg of ik zin had in een feestje. Ik ben altijdwel in voor feesten, vandaar dat we een afspraak maakten."

Dat feestje bleek geen gewoon feestje. Het ging om de'vriendencub' van het piramidespel. "Ik wist niet wat ik meemaakte.Er liepen allemaal mannen strak in pak. Er was een buffet, een dj,er werd gedanst en alle drankjes waren gratis. Je werdverschrikkelijk in de watten gelegd die avond. Als je wat wildedrinken, dan rende er al iemand voor je. Iedereen wasverschrikkelijk aardig en gezellig."

Speciaal

Eenmaal binnen op de feestjes drijft het systeem op denieuwsgierigheid van de nieuwkomers.

"Aan het begin van die avond wist ik nog steeds niet precieswaarover het ging. Er werd verteld dat je veel kon winnen, er werdgesproken over kortingen op sieraden en huishoudelijke artikelen.Maar alles werd vaag gehouden. Later volgde er eenpresentatieronde. Door middel van hele leuke en geliktepresentaties werd uitgelegd hoe het systeem werkte. Ze zeggen datdit je kans is om financieel onafhankelijk te worden, dat hetabsoluut niks met een piramidespel te maken heeft, dat je speciaalbent omdat je geselecteerd bent. Je wordt echt gemotiveerd, hetzijn een soort Ratelband-achtige praktijken. Er werd gretigingespeeld op het feit dat ik student was. Er werd gezegd dat hiernu de rijkste studenten van Nederland zaten en dat we nu geenstudieschuld op hoefden te lopen. Zoals het die avond klonk was hette mooi om waar te zijn. Iedereen wil toch een mooie auto onderzijn kont en veel geld om leuke dingen te doen, dus als dat danwordt aangeboden sla je het niet af."

De avond van het feest moet je direct besluiten of je het doet.Het is nu of nooit.

Anna: "Ik kreeg een persoonlijk praatje met een adviseur. Danwordt er bekeken hoe je financile situatie is en wat voor soortlening je het beste af kan sluiten. Als je al een lening hebt ofals die verhoogd moet worden, dan bedenken ze samen met jou eenverhaal dat je tegen de bank op kunt hangen. Ik heb die avond ookdirect een contract moeten tekenen waarin ik beloofde geheimhoudingte betrachten. Na deze gesprekken werden de nieuwe ledenvoorgesteld. Iedereen begon te juichen en te applaudiseren. Hetleek wel een soort hersenspoeling."

Het inleggeld bij de Freedom Travel Club bedroeg 7500 gulden.Zondag had ze het 'feest' gehad en de maandag daarop zat Anna bijde bank om een lening af te sluiten.

Ronselen

"Daarna volgde een trainingsavond waarop geleerd werd hoe jemensen aanspreekt. Daar zijn allerlei trucjes voor zoals hetlokmiddel van de kortingen op vliegtickets. Echt heel lulligallemaal. Je moet erop letten dat iemand de juiste kleding draagtzodat je weet dat iemand wat geld te besteden heeft."

Vaak komen de nieuwe deelnemers uit de directe omgeving, zoalshet gezin of het werk. "Ik had geen zin om vriendinnen over tehalen om mee te gaan doen. Je loopt het risico dat de vriendschapstukloopt, omdat de vriendin het niet redt. Zelf neem ik het diejongen ook kwalijk dat hij mij erbij betrokken heeft."

Anna heeft acht mensen meegenomen naar de feestjes die elke keerop een andere locatie zijn. Van die acht mensen hebben er twee jagezegd. Dit vond in oktober plaats toen er net een artikel in dekrant had gestaan over piramidespelen. Voor Anna wel balen omdat zeniet meer mensen binnenkreeg.

"Op een gegeven moment had ik er gewoon geen tijd meer voor. Jemoet toch mensen ronselen en ze introduceren op die feesten. Hethele idee ging me ook steeds meer tegen staan. De eerste weken zitje in een soort roes en denk je nog steeds veel geld te gaanverdienen. Dan is de roes uitgewerkt en besef je waar je aan meedoet."

De organisatoren gaan ervandoor met een flinke smak geld en Annableef achter met het groeiende besef dat ze zich in de nesten hadgewerkt. Anna: "Nu denk ik dat alleen mensen zonder geweten ditspel goed kunnen spelen. Er werd gezegd dat het legaal was, maardat is het dus absoluut niet. Ik ben er gewoon ingeluisd doorprofessionele oplichters."

Anna denkt dat er vrij veel studenten de dupe zijn geworden vanpiramidespelen. "Ik ken ze niet. Veel mensen schamen zich ervoor envertellen niet dat ze zoveel geld verloren hebben. Er rust eentaboe op. Ik heb ruim vijfduizend gulden verloren. Maar ik vindmezelf niet dom, het is hooguit wat onhandig geweest. Mijn geluk isdat ik straks een goede baan heb en de lening af kan lossen. Ik ziehet maar als een studieschuld. Maar er zijn mensen die hierdoorfinancieel helemaal aan de grond komen te zitten. Mijn ouderswillen ook bijspringen. Maar ik heb het zelf gedaan en moet mezelfhieruit redden. Misschien is dat dan nog wel de uitdaging."

Hoe het werkt

Er zijn veel verschillende soorten piramidespelen, maar allemaalwerken ze volgens een eenvoudig maar listig principe: als jij mijgeld geeft, vertel ik je hoe je andere mensen zover krijgt dat zegeld aan jou geven. Wie erin slaagt om veel medespelers te vinden,kan binnenlopen. Wie dat niet lukt, wordt er niet beter van, maarslechter. De kansen om te winnen zijn zeer ongelijk verdeeld. Hetspel is zo opgezet dat de eersten die ermee beginnen, deorganisatoren, er ook het meeste aan kunnen verdienen. Naarmate ermeer deelnemers zijn en er een langere tijd verstrijkt worden dekansen om te winnen steeds kleiner. De FIOD zegt dat tachtig totnegentig procent van de deelnemers aan piramidespelen al zijn geldkwijtraakt. Het verlies kan aardig oplopen omdat de inleg vaak hoogis, soms wel 7500 gulden.

De wet

Sinds mei 1998 zijn piramidespelen verboden. Artikel 1a van deWet op Kansspelen bepaalt dat er geen vergunning wordt gegeven voordeze vorm van kansspelen en dat er een algeheel verbod geldt voorpiramidespelen. In Enschede bestaat er een Vereniging TegenPiramidespelen. De advocaat van deze vereniging procedeert voorgedupeerden tegen de organisatoren van piramidespelen. Het geld datbij de clubs te halen valt wordt verdeeld onder de leden van devereniging. Sinds mei 1998 procedeert de advocaat ook voorparticulieren die de dupe zijn geworden.

De Economische Controle Dienst is met een onderzoek bezig naareen aantal piramidespelen. Ook zij horen geluiden dat nog steedserg veel jonge mensen de dupe worden van de clubs. Depiramidespelen worden getoetst aan de wet uit 1998 en aan de handdaarvan wordt bepaald of het werkelijk om piramidespelen gaat. Deeerste zaak moet nog voor de rechter verschijnen. Oordeelt ook derechter dat het om een piramidespel gaat, dan zal door dejurisprudentie de aanpak van de organisatoren en clubs in hetvervolg vlotter verlopen. Vooralsnog duurt het nog wel even voor deeerste zaak voor de rechter verschijnt. Het strafrecht gaat noueenmaal niet zo snel als de piramidespelen.

Marjolein Knegt

Om privacy redenen is de naam van Annagefingeerd.