Van scholier tot student

Mooie jongens en meisjes lokken scholieren naar Utrecht

Groeten uit... Beilen

In de winkelstraat van Beilen, een dorp in het midden van Drenthe, vraagt een vrouw waar ze de handarbeidwinkel kan vinden. Joline Heusinkveld, zojuist begonnen met Taal- en Cultuurstudies aan de UU, wijst haar de weg. "Is dat na de viswinkel?", wil de vrouw voor de zekerheid weten. "Nee, die is aan de andere kant", weet Joline.

I just called, to say...

De achttienjarige Beilense heeft haar hele leven in Drenthe gewoond. De eerste vier jaar in het kleine, bosrijke Diever, de andere veertien jaar in het iets grotere Beilen. Sinds kort heeft ze een kamer aan de Oudenoord in Utrecht. Ze is de eerste die het ouderlijke huis verlaat. "Ik denk dat mijn moeder me best zal gaan missen. De eerste dagen dat ik op mijn kamer in Utrecht zat, belde ze op. Zomaar, om mijn stem te horen."

Waarom dan niet dichter bij huis gebleven? Groningen is maar een half uurtje met de trein en deze stad biedt dezelfde studie aan. Joline: "Ik zat in Assen op school. Iedereen gaat naar Groningen. Ik wil gewoon weg. Vrijheid, heerlijk! Bovendien is Taal- en cultuurstudies in Utrecht veel breder dan in Groningen."

Boeren met hun getoeter

Beilen heeft bijna tienduizend inwoners, een treinstation en een grote discotheek. "Beilen is heus niet een of ander gat of gehucht", verdedigt Joline haar voormalige habitat. "De discotheek, Skopje, trekt zelfs mensen van buiten Beilen."

Skopje, een rechthoekig groen-blauw gevaarte, is gelegen aan de rand van het dorp, tegen de snelweg aan. Elk weekend kunnen jongeren uit de omgeving in één van de zes zalen van deze disco dansen en drinken tot diep in de nacht. Joline was tot voor kort één van hen: "Het is lekker dicht bij huis. Ik ben er dan ook vaak genoeg geweest, maar ik heb het nu wel gezien." Vooral de zaal die ze omschrijft als 'de boerenzaal' kan haar weinig bekoren. "De naam zegt het al: in die ruimte stonden boeren te hossen op liedjes als 'ik heb een toe toe toeter op mijn waterscooter'." Joline heeft daar overduidelijk weinig mee op. Het is tijd voor een stad met meerdere mogelijkheden tot uitgaan. Een stad ook met andere mensen. "Weet je, ik heb het idee dat de mensen in Utrecht knapper zijn, mooier. Vooral de jongens. Ik weet niet hoe dat komt."

Rotzooi tijdens TT

De winkelstraat in Beilen, waar aan gevels boxjes hangen die de hele straat voorzien van dezelfde achtergrondmuziek, telt een of twee terrasjes. "Nee, daar zit ik nooit", zegt Joline. "Ik pakte eerder, na school, terrasjes in Assen." Zes jaar lang is de kersverse studente twee uur per dag kwijt geweest met het fietsen van en naar haar middelbare school. "In de winter pakte ik nog wel eens de bus. Het is best een leuk stukje fietsen. Zeker rond de tijd van de TT in Assen. Wat een troep kwam ik dan tegen! Overal plastic bekers, lege bierblikjes, pornoboekjes. Wat een rotzooi! De TT nacht van Assen heb ik wel eens bezocht. Dan is het zo ontzettend druk in de stad, zo gezellig: een geweldige sfeer, echt nergens mee te vergelijken."

Volleybalvriendinnen

Niet ver van de winkelstraat ligt de sporthal waar Joline jarenlang heeft gevolleybald. "Volleybalclub 'Smash', ja heel origineel. Ik ben wel erg gehecht geraakt aan die club. Ik denk ook wel dat ik mijn teamgenootjes zal missen." En Beilen zelf? "Nee, dat niet. Ik ben niet zo gebonden aan de plaats zelf, wel aan het sociale leven dat ik hier had. En dan met name dus mijn mede-volleybalsters. Ach, misschien ga ik in Utrecht ook wel weer volleyballen." Nieuwe vrienden zou ze ook via een studentenvereniging kunnen maken. "Nee, ik ga niet bij een studentenvereniging. Ik zoek zelf wel mijn vrienden uit."

Suffe bijlen

Op weg naar het heideveld, nagenoeg in de achtertuin van Joline's huis, wijst ze op het kunstwerk midden op een rotonde. "Zie je dat? Typisch een Beilens kunstwerk", lacht Joline. De voorbij puffende auto's rijden rondjes om drie grote bijlen. "Bijlen, Beilen. Beetje suf toch?"

Het uitgestrekte natuurgebied achter het huis van de familie Heusinkveld deed voor Joline voornamelijk dienst als hardloopparcours. De weidsheid, de rust, het groen. Allemaal dingen die ze in Utrecht nauwelijks zal tegenkomen. "Mocht ik daar toch behoefte aan hebben, dan zoek ik wel een park op," is haar nuchtere commentaar.

Beilen, Drenthe

Aantal inwoners: ± 9700

Bekendste inwoner: Bas Roorda (voormalig doelman van onder andere FC Groningen en Roda JC)

Reistijd naar Utrecht Centraal met openbaar vervoer: 1 uur en 43 minuten

Groeten uit... Horn

Wie vanaf Roermond Centraal bus 77 richting Venlo neemt, passeert het Limburgse dorpje Horn. Eén van de ongeveer vierduizend inwoners is de 18-jarige Dorus van Bree. De eerstejaars student Theater-, Film-, en Televisiewetenschap legt uit hoe zijn huis vanaf de bushalte gevonden kan worden: "Als je met je gezicht naar partycentrum 'De Postkoets' staat, moet je naar links. Na de apotheek ga je rechts, volgende straat links en dan weer rechts. In die straat woon ik. Het is vlak bij de molen."

Centrum

Als Dorus in huize Van Bree zijn moeder meedeelt dat ie een rondje Horn gaat doen, glimlacht ze. "Dat hoeft niet zo heel lang te duren", luidt haar reactie. Het Limburgse dorp is inderdaad niet groot. Toch is het niet verstoken van toeristen. Dorus: "Mensen op straat vroegen mij eens: 'waar kunnen we het centrum van Horn vinden?' Ik nam aan dat ze wat wilden drinken, dus heb ik ze naar een kroeg op het pleintje bij de kerk gestuurd. Dat moet dan maar het centrum zijn." Horn telt wel meer cafeetjes, maar die zijn aan Dorus niet besteed. "Nee, dat hoef je niet te proberen. Het zijn cafés voor stamgasten uit het dorp." Hij bezocht liever uitgaansgelegenheden in de naburige dorpen Heythuysen en Neer.

Jezus aan het kruis

Wandelend door het dorp vallen allereerst de perfect verzorgde voortuintjes op. Daarnaast hangt hier en daar op de hoek van de straat een lijdende Jezus aan een kruis. "Ik merk die kruisen met Jezus eraan eerlijk gezegd niet eens op", bekent Dorus. "Ik ben ook niet religieus opgevoed. Nee, ik voldoe dus niet aan het stereotiepe beeld van de katholieke Limburger. Ik had laatst zelfs een discussie met voormalige klasgenootjes: als we alle spullen van de dorpskerk nu eens verkopen, kunnen we wellicht het hongerprobleem in Afrika oplossen."

Theatraal afscheid

Op weg naar de toeristische trekpleister van Horn, Kasteel Horn, een burcht uit de Middeleeuwen, vraagt Dorus zich hardop af of er in Utrecht wel vlaaien te krijgen zijn. "Om toch even een cliché over Limburg te bevestigen", grapt hij. Een eventueel gebrek aan de ongetwijfeld superieure Limburgse vlaaien is overkomelijk. Waar Dorus meer moeite mee heeft is het gedwongen afscheid van gezelschap 'Broodje toneel', de toneelvereniging van zijn middelbare school in het dorp. "Daar zal ik natuurlijk niet meer voor kunnen spelen. Ik heb wel beloofd om hen geregeld op te zoeken. Kijken bij repetities enzo."

Dansen buiten Horn

Horn had Dorus verder weinig te bieden. Hij heeft weliswaar van zijn negende tot zijn veertiende de trompet geblazen in een plaatselijk harmonieorkest, voor allerlei andere activiteiten zocht hij zijn heil buiten zijn woonplaats. "Voor sporten, zwemmen en judoën, was ik aangewezen op nabijgelegen dorpen. Tweeënhalf jaar geleden ben ik begonnen met stijldansen, dat was ook niet hier. Overigens wel jammer dat ik daar mee moet stoppen nu ik in Utrecht ga studeren."

Vmbo-kader

Horn achterlaten is voor Dorus geen groot probleem. En een kijkje in de toekomst leert dat Dorus zichzelf, na het Utrechtse avontuur, ook niet ziet terugkeren in het dorp. "Achttien jaar in Horn is lang genoeg: ik denk dat ik ergens anders ga wonen. Misschien wel weer in Limburg, of in Brabant." Zijn voorkeur voor deze provincies is vooral gelegen in de sociale sfeer van de zuidelijke oorden: "Het is me opgevallen dat veel mensen boven de rivieren denken dat een zachte 'g' gelijk staat aan een niet te hoog intelligentiequotiënt. Ze gaan er meteen vanuit dat je niet meer hebt gedaan dan vmbo-kader." Ook mist hij de warmte die mensen in het zuiden meer in zich dragen dan in noordelijkere provincies. "Als ik hier iemand aanspreek, kun je direct een gezellig praatje maken. Volgens mij is dat minder gangbaar in de rest van Nederland."

Maar eerst zal Dorus zeker vier jaar in de binnenstad van Utrecht studeren. En wonen, zo hoopt hij. "Utrecht is een leuke stad. Ik ben nog op zoek naar een kamer; elke dag vier uur met het openbaar vervoer om colleges te volgen is uiteraard geen optie."

Horn, Limburg

Aantal inwoners: ± 4000

Bekendste inwoner: gemeente had geen idee

Reistijd naar Utrecht Centraal met openbaar vervoer: 1 uur 43 minuten

Groeten uit... Menaldum

In het hoge noorden, tussen Leeuwarden en Franeker, ligt het dorpje Menaldum. Menaam genoemd door de Friezen. De 18-jarige, eerstejaarsstudent Filosofie Niels Vos is er opgegroeid. Hij reageert verbaasd op de vraag of hij een rondleiding door zijn woonplaats kan geven. "Een rondleiding door Menaldum?! Er is hier niets te zien!"

Sneeuwpopporno

Dat is niet helemaal waar. In de winter van 2005 verscheen er op televisie en op diverse internetsites een foto van twee zeer intieme sneeuwpoppen. Plaats van delict: Menaldum. Niels: "O ja. Die seksende sneeuwpoppen stonden zelfs naast ons huis, voor het gemeentehuis. Maar ik was toen op vakantie in Liverpool. Gebeurt er eens wat... "

Weg weg weg

De straten in Menaldum zijn zo schoon dat het lijkt of ze elke dag geveegd en opgepoetst worden. De paar mensen die Niels tijdens de rondgang door het dorp tegenkomt, groeten vriendelijk. Aan de rand van het dorp, nog geen vijfhonderd meter van zijn ouderlijk huis vandaan, zijn er weilanden zo ver het oog reikt. Niels tekent de route uit die hij met zijn hond loopt. "De hond zal ik vast een beetje gaan missen als ik in Utrecht zit. Maar Menaldum niet: ik heb niet zoveel met dit dorp. Eigenlijk heb ik altijd al gezegd dat ik uit Friesland weg wilde."

Twijfelende filosoof

Terwijl Niels de enige supermarkt van Menaldum aanwijst, legt hij uit dat hij lange tijd heeft gedacht dat ie een echte bètaman was. Maar diverse bezoeken aan universitaire voorlichtingsdagen, onder meer van Aardwetenschappen, hebben hem van dat idee afgeholpen. Niels: "Toen ik zag hoe ze daar opgingen in het bestuderen van een gesteente, wist ik dat dit niets voor mij was. Ik wil daar niet op fixeren. Van mij mag een studie ook wel wat breder." Zoals het een aanstaande filosoof betaamt, heeft de Menaldumer lang getwijfeld welke studie het best bij hem paste. "Uiteindelijk heb ik dus voor filosofie gekozen. Ik vond het het leukste vak op school en ik was er goed in: op mijn eindexamen scoorde ik een 9,4 voor dit vak."

Feintsje

Het stille dorp heeft Niels ogenschijnlijk niets te bieden. Er is welgeteld één uitgaansgelegenheid, een kroeg, praktisch naast zijn ouderlijk huis. Maar Niels zul je daar nooit aantreffen. "Het is er in het weekend best druk, dan zit het vol jonge Menaldumers. Niets voor mij. Als ik uit wil gaan, ga ik naar Leeuwarden." Op de vraag wat de hotspot van Menaldum is, blijft het even stil. "Dat kleine standbeeld aan de overkant misschien?", lacht Niels. Tegenover zijn huis zwaait een gebeeldhouwd jongetje vanaf zijn fiets naar eventuele passanten. "Het is het feintsje fan Menaam, het ventje van Menaldum. Hij is ook bekend buiten Menaldum. Hij komt voor in een oud Fries folkloristisch liedje."

Iets verderop in de straat toont Niels een heus kaatsveld. Net als vele andere dorpelingen heeft hij hier het oude Friese balspel gespeeld. "Ik heb twee weken op die club gezeten. Ik vond er niet veel aan. Als je een uur speelt, sta je 55 minuten niets te doen."

Mooie meisjes

Het overgrote deel van Niels' klasgenoten gaat studeren in Groningen. De filosofiestudent heeft daar eveneens een kijkje genomen, maar het stond hem weinig aan: "Buiten dat iedereen er al heen gaat, vond ik het onderkomen van de faculteit Filosofie in Groningen niet plezierig: het is gevestigd in een soort woonhuis, althans zo zag het gebouw er van buiten uit. Het was me allemaal wat te klein, te kleinschalig ook: het voelde beklemmend. In Utrecht zit je nagenoeg met alle Utrechtse studenten op een groot terrein: De Uithof. Groter, drukker, mensen die allemaal iets anders studeren. Ja, dat vind ik veel fijner."

Wat hij verder in Utrecht denkt te vinden? Meer ruimte in ieder geval. Andere mensen ook. "Mooie meisjes bijvoorbeeld, die zie ik hier ook te weinig." Geen mooie meisjes in Menaldum. Dat, ondanks een praktiserende schoonheidsspecialiste naast het huis van zijn ouders. "Die salon is meestal gesloten", verklaart Niels.

Menaldum, Friesland

Aantal inwoners: ± 2600

Bekendste inwoner: Feintsje van Menaem, ventje uit folkloristisch liedje

Reistijd naar Utrecht Centraal met openbaar vervoer: 2 uur 22 minuten

Groeten uit... Utrecht

De vlag bij Yael Schleijpen (18) hangt begin juli nog altijd uit. Aan de vlag haar schooltas. "Toen ik 'm ging ophangen, regende het heel erg. Ik heb mijn schoolboek Duits in de tas gedaan en de rits opengelaten. Nooit meer Duits! Haha."

Depressief

Yael woont met haar ouders en broertje en zusje in de Utrechtse wijk Overvecht. Utrecht is voor haar gesneden koek; ze heeft nooit ergens anders gewoond. Ze heeft er de basisschool en de middelbare school doorlopen, heeft een bijbaantje bij een verzorgingstehuis in dezelfde wijk en sport bij een Utrechtse atletiekvereniging. En nu gaat ze er studeren: Taal- en cultuurstudies. Heeft ze niet genoeg van Utrecht? "Nee hoor. Ik ben nog wel naar een voorlichtingsdag geweest in Nijmegen. Ook een leuke stad. Maar dat universiteitsgebouw... ik werd zowat depressief van al die grijze muren daar."

Weg van ouders

Ze mag dan al in Utrecht wonen, toch hoopt ze binnen afzienbare tijd op kamers te gaan: "Ik heb het wel gehad. Ik heb achttien jaar bij mijn ouders gewoond, dan mag je wel weg. Als je gaat studeren is dat het ultieme moment om op eigen benen te gaan staan." De jonge studente is evenwel nog niet actief op zoek naar een studentenwoning. "Nee, dat komt wel. Ik heb het natuurlijk makkelijker dan al die mensen die van ver moeten komen en per se een woning moeten hebben in Utrecht. Laat al die mensen uit Groningen enzo eerst maar een kamer vinden."

Blauwe pakjes

Lange tijd heeft het er naar uitgezien dat Yael helemaal niet ging studeren. "Ik wilde eigenlijk na mijn middelbare school stewardess worden. En dan alleen bij KLM, vanwege die mooie, blauwe pakjes." Geen greintje ironie; Yael is bloedserieus. Om er vervolgens lachend aan toe te voegen: "Had ik al gezegd dat ik niet helemaal spoor?"

Haar ouders hebben haar op andere gedachten proberen te brengen. Maar dat ze definitief afzag van het stewardessenplan heeft een andere reden: "Ik begreep dat je een spoedcursus van vier weken moest volgen. Die werd betaald door de KLM, mits je vijf jaar voor hen bleef werken. Vijf jaar vond ik wel erg lang, dus besloot ik uiteindelijk om het niet te doen." Tot grote opluchting van haar ouders.

Exit vrienden

Tijdens de voorlichtingsdagen kwam ze in contact met Taal- & Cultuurstudies. "Volgens mij is de studie lekker breed. Dat is wel iets voor mij; ik wil liever niets uitsluiten. Maar of het echt iets voor mij is, zal natuurlijk pas blijken als ik de colleges volg. Misschien ben ik er na een jaar alweer mee gestopt."

Wat in ieder geval tot een einde komt, is de, naar eigen zeggen, hechte vriendenclub die ze op de middelbare school had. Dat alles is in goed overleg gegaan: "We hebben er met elkaar over gesproken. Veel van mijn schoolvrienden gaan reizen of studeren in een andere stad. Dat gaat dus verwateren. Iedereen wil eigenlijk ook wel nieuwe vrienden maken. We zullen elkaar vast nog wel verjaardagskaartjes sturen, maar daar blijft het dan ook wel bij."

Atletiek

Van iets anders kan ze zich minder goed voorstellen dat het wegvalt: haar activiteiten bij en vrienden van atletiekvereniging U-track. "Naast dat ik er zelf sport, geef ik er atletiektraining aan tien- en elfjarigen. Dat is wel een voordeel dat ik gewoon in Utrecht blijf: ik moet er niet aan denken dat ik die club en die mensen moet missen."

Is het niet wat saai om te gaan studeren in de stad waar je al je hele leven woont? Yael vindt van niet. "Ik denk dat ik, als student, de stad van een heel andere kant te zien krijg."

Kan ze als ervaringsdeskundige de eerstejaars alvast tips geven wat ze in Utrecht absoluut moeten gaan doen? "De terrasjes op De Neude bezoeken, daar zit ikzelf ook geregeld. En als ze zin hebben om wat actiever bezig te zijn, kan ik kanoën op de Kromme Rijn aanbevelen."

Utrecht, Utrecht

Aantal inwoners: ± 295.000

Bekendste inwoner: o.a. Henk Westbroek, Dick Bruna, Ronald Giphart

Reistijd naar Utrecht Centraal met openbaar vervoer: n.v.t.