'We hebben nog even gedacht aan schapendrijven, maar ditvindt-ie werkelijk fantastisch'

De reddingsacties na de aardbeving in Colombia kwamenmisschien iets te vroeg, maar over een jaar moet het VeterinairReddingshonden Team klaar zijn voor acties over de grenzen. Binnende regio Utrecht hebben de veterinairen inmiddels een reputatieopgebouwd. Onlangs nog werden ze ingeschakeld bij de zoektocht naarhet verdwenen meisje Sybine Jansons in de buurt van Maarn.

Het oude militair hospitaal in Oog in Al ligt er verstild bij.De jachtsneeuw kan niet verhullen dat het uitgestrektegebouwencomplex in een deplorabele staat verkeert. Het is alsof eenvenijnige balkanruzie over het terrein heeft geraasd. Ruiten engevels liggen in gruzelementen. Binnen bedekt een laag van gruis enstof de ellenlange gangen en sieren graffiti-tags de muren van dekale vertrekken.

De desolate aanblik van het terrein wordt deze zondagochtend ruwverstoord door het driftige geblaf van honden. Leden van hetVeterinaire Reddingshonden Team hebben de vrieskou getrotseerd enverzamelen zich rond hun auto's op het braakliggende binnenterrein.De honden dartelen nerveus rond hun benen. Het team vroeg en kreegvan de gemeente toestemming het complex, dat na renovatie eensamenwerkingsverband van protestant-christelijke kerken en eenasielzoekerscentrum gaat herbergen, te gebruiken voor trainingen."Een prachtplek", vindt voorzitter en mede-oprichtster Esther vanNeerbos. "We hebben hiervoor op de bouwlocatie van het nieuwe WKZgeoefend, maar dit is nog veel mooier."

Sinds ruim twee jaar concentreert het Veterinaire ReddingshondenTeam zich op het africhten van honden voor `inzetten' bijverdwijningen of vermissingen. De honden wordt geleerd om lichamenterug te vinden in het open veld, onder het puin, in gebouwen, enonder water. In tegenstelling tot de speurhonden van de politie,reageren de zoekhonden van het team ook op de `verstrooiing' vangeur. Ze moeten bij wijze van spreken een parachutist die midden ineen bos is neergekomen kunnen terugvinden.

Slachtoffer

In Nederland zijn er slechts twee andere groepen die zichserieus met het specialisme bezighouden. Het Utrechtse teambeschikt nu over tien leden en vijf aspirantleden. Een meerderheidvan henis verbonden aan de faculteit Diergeneeskunde. Van deongeveer twintig honden in training zijn er inmiddels zes door deKoninklijke Nederlandse Politiehonden Vereniging gecertificeerd omaan echte zoekacties deel te nemen.

In het oude militair hospitaal wordt vandaag geoefend met het`verwijzen': het lokaliseren van een verborgen slachtoffer. Dikingepakt tegen de snijdende wind en met de verplichte gelebouwvakkershelm op het hoofd verstopt studente diergeneeskunde enbestuurslid Judith van de Wiel zich in een van de zijvleugels vanhet gebouw. Bij de ingang houdt Van Neerbos haar opgewondenMechelse herder Fussy vast bij de voorpoten. "Haar is geleerdalleen te zoeken naar mensen die liggen of zitten", legt ze uit. Opeen commando rent het beest door de donkere gang, vliegt een bochtom en loopt schichtig enkele aanliggende zalen in en uit. In eenkamer aan het eind van de corridor houdt de hond halt bij een kasten zet het op een blaffen. Mission accomplished.

De leden van het Veterinaire Reddingshonden Team bieden telkenswanneer zij denken van nut te kunnen zijn bij hetopsporingsonderzoek hun diensten aan. Driemaal mochten deveterinairen tot nu toe daadwerkelijk in touw komen in de omgevingvan Utrecht. In het Hollands Diep speurden de honden afgelopenzomer naar een opvarende van een boot die was omgeslagen. VanNeerbos: "Binnen een half uur wisten zes honden aan te geven waardie man zich bevond. De politie wilde daar echter alleen maardreggen. De duikers werden ingezet op een plek die door de eigensonarapparatuur was aangewezen. Daar bleek een grote steen teliggen. Twee dagen later kwam het slachtoffer bovendrijven op deplaats waar onze honden begonnen te blaffen. Dat is heelfrustrerend."

Het team wist zich diezelfde zomer te bewijzen bij de zoektochtnaar een vermiste peuter in het park van Lunetten. De hondenslaagden er weliswaar niet in het meisje te vinden, maar konden welde plaats van het delict aangeven. Naar later bleek was de moederdaar in overspannen toestand met het kind te water gegaan. Hetslachtoffertje werd enige tijd later dood aangetroffen in hetstruikgewas.

Gillen

De veterinairen konden met de twee bovenstaande ervaringen eengroot deel van de scepsis over het zoekwerk van hun hondenwegnemen. De Utrechtse politie beval de reddingshondenbrigade vanharte aan voor de zoekactie onlangs naar het verdwenen meisjeSybine Jansons in de bossen bij Maarn. Toen de fiets van het meisjegevonden was, mochten de studenten als eerste het gebied afkammen.Nog voor de ME. Entoen ze op een bunker stootten waarin volgens dehonden kort daarvoor nog iemand aanwezig was geweest, werdonmiddellijk de Technische Recherche ingeschakeld. "Dat wijst ertoch op dat we nu serieus worden genomen", vindt Van Neerbos.

Voor Joanne Fruithof was de inzet in Maarn haar eerste. Detoekomstig dierenarts traint pas een jaar met Luca. De `kruisingvan een border-collie en iets anders' behaalde onlangs hetcertificaat om in het bos te mogen zoeken en kon daarom tijdens dezoekactie goed worden gebruikt. Angst kende Fruithof maar tot opzekere hoogte. "Alleen toen we `s avonds in het pikkedonker metzaklantaarns verder zochten, wist ik dat ik heel hard zou gaangillen als we iets zouden vinden."

Hoewel Fruithof het "heel stoer" vond een bijdrage te kunnenleveren aan de zoekactie, staat voor haar het speurplezier van Lucavoorop. Ook voor andere leden van het team lijkt het enthousiasmevan de honden de belangrijkste reden voor hun lidmaatschap. "Ticaheeft zo'n enorme `will to please', als je niets met dat beestonderneemt word je thuis helemaal gek", zegt co-assistent ElkeBlommers. "We hebben nog even gedacht aan schapendrijven, maar ditvindt-ie werkelijk fantastisch."

Blommers' vriend Steven Slothouwer is vandaag als vrijwilligslachtoffer meegenomen. Even daarvoor heeft hij zich omslachtiglaten begraven onder een stapel bouwmateriaal. In een mum van tijdwerd de student industrieel ontwerpen in Delft echter weertevoorschijn getoverd door de Mechelse herder Xantha, hetparadepaardje van het team.

Esther van Neerbos heeft het geheel goedkeurend gade geslagen.Voor de stuwende kracht achter het team staan de inzetten juist welcentraal. "Daar doe je het voor. Als je ziet hoe dankbaar de mensenzijn, besef je dat maar al te goed. Hun liefste wens is zekerheidover het lot van hun vrienden, familie of kennissen." Al ruim achtjaar bereidt Van Neerbos, die zich in de laatste fase van haarco-schappen bevindt, haar honden voor op eventuele zoekacties. Toenin 1994 de orkaan Luis over St. Maarten was getrokken zocht zij terplekke met haar honden naar vermisten.

Dat is ook het uiteindelijke doel dat Van Neerbos met het teamvoor ogen heeft: "internationaal opereren met een groep vanvijftien tot twintig mensen en minstens acht inzetbare honden." Degroep zit volgens Van Neerbos bijna op een professioneel niveau.Door contacten met reddingswerkers in ondermeer Zwitserland,Frankrijk en Canada wordt getracht de expertise uit te breiden. "Indie landen mag je bijvoorbeeld oefenen met menselijkelichaamsdelen. Als diergeneeskundestudenten zijn we wel het een enander gewend, maar die lucht vergeet je niet snel."

Afgelopen maand waren ze net te laat met hun aanbod assistentieteverlenen bij de reddingsacties in Colombia. Misschien was dat ookwel te vroeg gekomen. Volgend jaar zullen ze net iets verder zijnmet de training en misschien is er dan ook een sponsor om debasisuitrusting te verbeteren. Op dit ogenblik worden pogingenondernomen om samen met het Rode Kruis een protocol te ontwikkelenvoor de inzet over de grenzen. "Als zich dan een ramp voordoetkunnen we meevliegen."

Xander Bronkhorst