wetenschap

Het hersenvolume van schizofrenie-patiënten die cannabis gebruiken neemt meer af dan dat van niet-blowende schizofrenen. Dat rapporteerde psychiater in opleiding Monica Rais van het UMC Utrecht vorige week in de American Journal of Psychiatry. Rais maakte zowel vijf jaar geleden als onlangs MRI-scans van de hersenen van 82 proefpersonen, waarvan er 51 schizofrenie hadden. Negentien van hen rookten cannabis. Bij de tweede meting bleek het hersenvolume van de blowende schizofreniepatiënten het sterkst te zijn afgenomen. Hoewel dus aannemelijk lijkt dat cannabisgebruik het risico op schizofrenie vergroot, benadrukt Rais dat ook het omgekeerde denkbaar is. Een kleiner hersenvolume zou drugsgebruik kunnen stimuleren. Toch roept zij psychiaters op om patiënten én jonge mensen in het algemeen te waarschuwen voor de risico's van blowen. Bij genetisch kwetsbare individuen kan cannabisgebruik het ontstaan van schizofrenie vervroegen en de symptomen verergeren.

Nieuws
Uitgave: Uitgave 20
Jaargang: Jaargang 39
on 21/02/2008

Schizofrenie en blowen

Mars in de zandbak

Wetenschappers buigen zich soms over de meest curieuze problemen. Neem nu de vraag hoe lang het geduurd heeft voordat zich - bijna vier miljard jaar geleden - rivierdelta's op Mars hebben gevormd. Eén jaar beweerde de ene deskundige, een miljoen jaar zei een ander. Om dit dispuut te beslechten bootsten Utrechtse fysisch geografen in de zogeheten Eurotank in de kelder van het Van Unnikgebouw zo'n delta op schaal na. In de tank van 6,5 bij 13 meter, waarin een robot met een laser en digitale camera's het oppervlak opmeet, groeven zij kratervormige gaten en lieten daar water en zand naartoe stromen onder condities vergelijkbaar met die op Mars. In de Utrechtse zandbak werd een Martiaanse delta binnen een half uur gevormd. Vertaald naar de rode planeet betekent dit een periode van hoogstens enkele tientallen jaren. Op 21 februari maakten de onderzoekers hun ontdekking in Nature wereldkundig.

Jeuk

Veel vragen zijn makkelijker te stellen dan te beantwoorden. Waarom helpt krabben bijvoorbeeld tegen jeuk en waarom is het zo moeilijk om ermee op te houden? Onderzoekers van het Wake Forest University Baptist Medical Center in North Carolina zochten naar een antwoord in de hersenen. Zij onderwierpen dertien vrijwilligers aan een proef, waarbij dertig seconden krabben werd afgewisseld met dertig seconden rust. Op MRI-beelden was te zien dat tijdens het krabben sprake is van een verminderde activiteit in een hersengebied dat de aversie tegen onplezierige zintuiglijke ervaringen reguleert. De activiteit in een hersengebied dat dwangmatig gedrag reguleert wordt juist sterker. De onderzoekers hopen dat verder onderzoek zal leiden tot de ontwikkeling van medicijnen die hetzelfde effect in de hersenen kunnen bewerkstelligen als krabben. Vooral voor mensen met chronische jeuk, die hun huid vaak kapot krabben, zou dat een uitkomst zijn.