Wetenschappelijk housen: onderzoek naar xtc-gebruik tussen slikkers en snuivers

Wetenschappelijk housen: onderzoek naar xtc-gebruik tussenslikkers en snuivers

In de Heineken Music Hall dreunen de beats het 5500-koppigepubliek om de oren. Er wordt trance, techno, acid en hardhousegedraaid. De bezoekers komen hier op het Qlimax-feest echt om 'uithun bol te gaan' en dus staat er bijna niemand aan de rand van dedansvloer. Het publiek draagt cowboyhoeden en waaiers alsaccessoires en heeft glitter in het haar. Kale koppen zijn ernauwelijks. De ordi-chic van nepzilveren riemkettingen ennetshirtjes overheerst.

In de gangen tussen de twee danszalen worden kroketten enpizzapunten verkocht. Naast bier en baco's worden flesjesmineraalwater achterovergeslagen. Gekleurde zonnebrillen verbergende ogen en er wordt verwoed aan lolly's gelikt. Het zijn volgenshet onderzoeksteam van de Utrechtse faculteit Sociale Wetenschappentekenen van xtc-gebruik. Om uitdroging te voorkomen moet jenamelijk genoeg drinken, verwijde pupillen verraden dat je hebtgebruikt en de behoefte aan zoetigheid neemt toe, ook al om 'demalende kaken' in bedwang te houden en niet je hele mond stuk tekauwen.

Dope

Het onderzoeksteam staat achter een tafel in de gang en deeltenqueteformulieren en potloden uit aan het publiek. "Het gaathartstikke goed", zegt studente pedagogiek Godelieve van Geldrop."We hadden nooit gedacht dat zoveel mensen mee zouden willenwerken."

Het team bestaande uit twee docenten van de capaciteitsgroepKinder- en Jeugdstudies en twee studenten pedagogiek neemt defeestgangers de enquetes af. "Krijg ik ook nog wat?", vraagt eenjongen vrolijk als hij zijn papier inlevert. "Normaal krijg je tocheen cadeautje als je iets invult?" "Nee, daar hebben we geen geldvoor", reageert onderzoeker Tom ter Bogt lachend. "Mensen hebbenzin om te kletsen", legt hij uit. "Ze zijn aanrakerig en willen metje praten, ze willen hun verhalen kwijt. Dat zijn allemaalconsequenties van xtc-gebruik."

Aan een wankel tafeltje op de eerste verdieping is Gerrie (24)bezig een blowtje te bouwen. Voor hem staat een biertje. VolgensGerrie is ongeveer 75 procent van het publiek onder invloed van(hard)drugs. "Ik gebruik zelf ook nog cocane en pillen. Samen metde muziek geeft dat een heftige ervaring. Na een week hard werkenis het lekker om zo uit de band te springen. Op zaterdag ga jelos." Volgens Gerrie zorgt de <I>dope<I> voor eenrelaxte sfeer. "Iedereen is je vriend, je krijgt een warm gevoel.Het is natuurlijk nep maar wel leuk voor een avondje."

Dankzij die relaxte sfeer is het wel gezellig bij deenquetetafel. Van Geldrop: "Ik vind het een bijzondere ervaring omhier te zijn. Ik was nog nooit op een houseparty geweest. Mensenzijn prachtig uitgedost en zijn makkelijk te benaderen." Even laterplaagt ze een man die commentaar heeft op de vragen: "Het is tochgeweldig dat jij mag bijdragen aan de wetenschap?"

Hoewel de jongeren geduldig beginnen de vragen te beantwoorden,is het voor sommigen moeilijk om geconcentreerd te blijven. Eenjongen kruist zo snel een rij vakjes aan dat hij de vragen nieteens gelezen kan hebben. Een meisje zou het een beter idee vindenals op de tafel een enorm doek lag waarop iedereen kon schilderen."Niet alle ingevulde vragenlijsten zijn betrouwbaar", beaamtonderzoeker Rutger Engels. "Van de tweehonderd enquetes die we nuverzamelen is waarschijnlijk zeventig procent bruikbaar. We vragenook om een mail-adres zodat we de antwoorden nog eens kunnenchecken."

Susan (19) is enthousiast over het onderzoek. "Ik denk dat bijnaalle bezoekers van zulke feesten wel wat gebruiken. Ik ben hier meteen stuk of vijftien vrienden die allemaal xtc slikken maar zelfgebruik ik niet. Ik ben er gewoon tegen. Ik zie bij mijn vriendenwel positieve effecten zoals gezelligheid en interesse in eenander, maar dat komt natuurlijk allemaal door de xtc." Haar vriendMark (19) is inderdaad erg gezellig maar heeft ook nog wat tevertellen. "Als je duizend slikkers bij elkaar zet heb je altijdnog een betere sfeer dan wanneer je duizend dronkaards bij elkaarzet."

Zwalken

Ondanks de opwekkende middelen begint bij de meeste feestgangersde vermoeidheid toe te slaan naarmate het later wordt. Op detrappen en langs de muren zitten steeds meer mensen ineengedokenvoor zich uit te kijken. Een paar jongens kunnen nauwelijks meer ophun benen staan en zwalken door de gang. Maar als er door eenbotsing bijna gevochten gaat worden houden omstanders de jongensuit elkaar. "Doe niet zo raar joh, ga even zitten, neem een slokjewater." Het loopt met een sisser af.

Studente pedagogiek Christa Volmanbeck is druk bezig de stapelingevulde formulieren te beschermen tegen plenzen cola en bier. Eenjongen leent een potlood om zijn blowtje aan te duwen. Als delaatste enquetes ingevuld zijn begeven de onderzoekers zich rondvieren naar de uitgang. In de hal danst een meisje op blote voeten,naast de toiletten ligt een plasje kots. Het feest gaat nog totzeven uur door.

'Over tien jaar zijn het brave huisvaders'

Onderzoekers Tom ter Bogt en Rutger Engels leiden het onderzoeknaar xtc-gebruik onder jongeren op dansfeesten. De studentespedagogiek Godelieve van Geldrop (23) en Christa Volmanbeck (21)ondersteunen hen met een enquete-onderdeel over de invloed van xtcop de beleving van vriendschap. Over dit onderzoek zullen zijuiteindelijk hun scriptie schrijven.

Het onderzoek is in het najaar begonnen en Ter Bogt en Engelshopen het voor de zomer af te ronden. Het team bezoekt een aantalgrote feesten om daar ter plekke de enquete af te nemen.

De vragen in de enquete betreffen achtergrondgegevens van derespondent, motieven voor gebruik of niet-gebruik, effecten enverwachte effecten, persoonlijkheid van de respondent en belevingvan vriendschap. Ter Bogt: "We vermoeden op basis van eerderetesten dat gebruikers positiever zijn over de effecten van xtc.Niet-gebruikers zijn juist banger voor de negatieve effecten:fysiek ongerief en een soort psychische kater."

Ook de verschillende jeugdculturen die xtc gebruiken worden inkaart gebracht. Ter Bogt: "We proberen te achterhalen in hoeverrextc-gebruik samengaat met het gebruik van andere drugs zoals cocaneen speed. Groepen die hiermee grote risico's nemen willen weidentificeren." Dat doen de onderzoekers door achtergrondgegevenszoals opleiding, leeftijd en gebruikspatroon te vergelijken.

In april bezochten de docenten een congres in Zweden overjeugdculturen en drugsgebruik om hun eerste resultaten tepresenteren. De uiteindelijke resultaten zullen worden gepubliceerdin wetenschappelijke tijdschriften.

Het onderzoek is uniek in zijn soort omdat er nog niet vaak opeen systematische manier onderzoek is gedaan op party's zelf.Volgens Engels komt dat doordat een dergelijk type onderzoek inveel landen op ethische bezwaren stuit. "In veel landen is xtcnatuurlijk hartstikke verboden. Nederland is gelukkig een tolerantland maar we nemen de enquete wel anoniem af. En we hebben voorafuitgezocht hoe het juridisch zit: kan de politie onze gegevensinnemen en gebruiken voor vervolging? Zo'n ingevulde enquete isnatuurlijk eigenlijk een schuldbekentenis."

Engels vindt het leuk om de feesten te bezoeken. "Het is nietmijn soort muziek, maar ik vind het geweldig om die mensen te zien.Er valt geen onvertogen woord. Xtc is een harddrug en daar wordtvaak raar naar gekeken terwijl er nauwelijks ongelukken meegebeuren. Deze mensen zijn nog jong en willen feesten. Over tienjaar is het grootste gedeelte van die jongens braaf huisvader."

Eva Houtsma