De werkplek: De Pietershof van Kees van den Bos

“Wat vinden werknemers eerlijk of rechtvaardig? En wat zorgt ervoor dat mensen vertrouwen hebben in hun leidinggevende?” Kees van den Bos is sinds 2001 hoogleraar Sociale psychologie in De Uithof en sinds dit collegejaar ook hoogleraar empirische rechtswetenschap.
“Psychologie en rechtsgeleerdheid zijn twee werelden die heel goed te combineren zijn”, vertelt Van den Bos in zijn werkkamer in de Pietershof, Achter Sint Pieter 200. “Ik probeer de empirische blik van de psychologie dichterbij de wereld van de rechtswetenschap te brengen en het normatieve karakter van juridisch onderzoek wat meer naar de psychologie. We hebben bijvoorbeeld een onderzoek gedaan waarbij we niet met een juridische blik naar rechtspraak hebben gekeken, maar waarbij we de mensen die echt tegenover een rechter hebben gestaan - ‘justitiabelen’ met een mooi woord - hebben gevraagd hoe zij het proces van de rechtspraak hebben ervaren. Hadden ze op dat moment vertrouwen in de rechter? Hebben ze het gevoel dat ze rechtvaardig behandeld zijn? En toen kwamen we erachter dat als het antwoord op die twee vragen ‘ja’ is, deze mensen een hoger uitgevallen vonnis vaak wel konden hebben. Ze wilden gewoonweg serieus genomen worden.”
De laatste jaren is daar vanuit de overheid ook meer belangstelling voor gekomen. Voor het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft Van den Bos kort geleden nog een project gedaan. “Wat mensen doen, denken en voelen, daar draait mijn onderzoek om. Het gaat om fundamentele vragen over de psychologie van sociale rechtvaardigheid, zoals waarom rechtvaardigheid zo belangrijk voor mensen is. En hoe komen mensen eigenlijk tot het oordeel dat iets rechtvaardig of onrechtvaardig is? Je moet het gedrag van mensen eerst begrijpen voordat je er iets aan kunt veranderen.”