Een geheim de wereld rond

Deze week de tweede Wetenschapskraker. Over geheimen die sneller de wereld rond gaan dan je denkt.

2. Hoe lang duurt het ongeveer voordat een geheim dat eens per uur alleen door de laatste ingewijden wordt doorverteld aan drie nieuwe personen de wereld rond is?

a. Een dag
b. Een weekend
c. Een week
Bron: Nationale Wetenschapsquiz – NWO/VPRO
C is het juiste antwoord op vraag 1: waarom prikt champagne.
Aan champagne, maar ook aan frisdrank, wordt koolstofdioxide (CO2) toegevoegd. Dit reageert met water tot koolzuur (H2CO3) en dit creëert de bubbels. In onze tong zitten verschillende soorten zenuwuiteinden die gespecialiseerd zijn in het waarnemen van omgevingsfactoren die een schadelijke invloed op het organisme kunnen hebben, zoals druk, temperatuur of chemische stoffen. Deze receptoren, ook wel nociceptoren genoemd, geven bij stimulering een kleine prikkel af naar de zenuwcellen in het ruggenmerg, die de prikkels weer doorgeven aan de hersenstam. Hier worden de prikkels waargenomen als pijn. Koolzuur is een chemische stof waarop chemosensitieve nociceptoren reageren. De kleine bellen, waaruit het koolzuur vrijkomt, veroorzaken dus allemaal kleine pijnprikkels.
Door een experiment met het drinken van priklimonade in een hogedrukkamer (3,4 atmosfeer, in plaats van 1 atmosfeer) is bewezen dat het echt gaat om het koolzuur, en niet het uit elkaar klappen van de bellen. In de hogedrukkamer wordt belvorming namelijk voorkomen, maar de proefpersonen voelden nog steeds dezelfde prikkelsensatie op hun tong. Ook de temperatuur van de bellen heeft niks te maken met de prikkelsensatie in je mond.