Degelijke vakkennis versus de brede ontwikkeling

De universiteit staat voor een belangrijke keuze. Zullen de academische opleidingen zich gaan richten op het interdisciplinair oplossen van maatschappelijke problemen of ligt het accent toch bij degelijke kennis van het vakgebied, de eigen discipline? Paul Ziche, hoogleraar geschiedenis van de moderne filosofie, hoopt dat het symposium Disciplinevorming op 9 en 10 juni een bijdrage kan leveren aan de universiteit van de toekomst.Waarom is dit een belangrijk thema?Binnen de universiteit zie je op dit moment twee stromingen. De ene stroming wil dat de universiteit zich richt op het oplossen van maatschappelijke problemen. En dat doe je bij voorkeur interdisciplinair. Klimaatverandering bijvoorbeeld heeft zowel fysische, sociale als juridische aspecten. De andere stroming vindt juist het vakgebied, de discipline, de core-business van de universiteit. Zeker in tijden van bezuinigingen zien wij een herbezinning op de traditionele indeling per vakgebied. Je kunt het best kennis vergaren vanuit één deskundigheid. Ik denk dat de universiteiten op een breukvlak zitten. Het is nog niet duidelijk welke kant het opgaat.In hoeverre heeft u zelf met dit thema te maken in de dagelijkse praktijk?Filosofie is bij uitstek een interdisciplinair vakgebied. Dat werd ook duidelijk in het feit dat filosofie lang een centrale interfaculteit binnen de universiteit vormde. Typisch filosofische vraagstukken, zoals wetenschapsethiek of wetenschapsfilosofie, blijven niet beperkt tot één discipline. Dit soort vragen eist voortdurend afwegingen: willen wij experts voor de brede, vakoverstijgende reflectie, of gaat het er juist om de specialisten de specialisten uit verschillende vakgebieden bij elkaar te brengen en hun samenwerking te bevorderen? Zo blijkt het probleem ook dat het een niet zonder het ander kan.Wat moet er veranderen in het hoger onderwijs?We moeten kijken naar enerzijds de middelbare school. Wat sluit het best aan bij de voorkennis die scholieren die naar de universiteit meebrengen? Zij kennen bepaalde vakgebieden niet; hoe maken wij dan duidelijk welke disciplines er überhaupt zijn?. En welke rol speelt de arbeidsmarkt voor de structurering van de universiteit? Natuurlijk kun je bij valorisatie van het hoger onderwijs kijken naar innovatieve vernieuwingen of het oplossen van maatschappelijke problemen. Maar het is ook belangrijk om te weten waaraan de arbeidsmarkt behoefte heeft.In hoeverre kan het symposium daar toe bijdragen?Het symposium heeft twee doelen: wij willen mensen uit het middelbaar onderwijs, uit de academische wereld, en uit de arbeidsmarkt bij elkaar brengen om de verschillende perspectieven en behoeften te vergelijken. Daarnaast willen wij concreet bestuderen hoe binnen de verschillende faculteiten omgegaan wordt met disciplines en het dilemma tussen interdisciplinair en disciplinair werken. Wij hopen dat deze informatie kan helpen goede afwegingen te maken over de verdere toekomst van de academische instellingen.