‘Alcoholverbod voor jongeren werkt averechts voor studenten’

Het verbod op alcohol voor jongeren maakt de kans op een alcoholverslaving als volwassene groter. Vooral studenten hebben een groter risico om verslaafd te raken Dit zeiden wetenschappers maandag tijdens het Science Café Utrecht over kicks van Studium Generale.

Tijdens de bijeenkomst in Het gegeven paard onthulde de Utrechtse neurologe Heidi Lesscher dat het opzoeken van grenzen tijdens de puberteit een forse bijdrage levert in het leren omgaan met je impulsen. Het verlies van de controle op impulsmatig gedrag is een van de belangrijkste voorspellers van het ontwikkelen van een verslaving. “Voor studenten wordt het door het verbod wel heel moeilijk zonder enige ervaring met alcohol als puber na hun achttiende opeens mee te moeten draaien in een samenleving waarin het drinken van een borrel tot de normale sociale activiteiten hoort.”

Volgens René Glas, expert in Gaming en nieuwe media, is het zoeken naar kicks misschien geen voorbeeld van doelmatig gedrag, maar wel de bakermat van alle cultuur. Met het alcoholverbod dreigt het gevaar dat we 'normaal speels gedrag gaan criminaliseren.'

Sociaal wetenschapster Margot Peeters die onderzocht met welke motivaties jongeren kicks opzoeken, meent dat het opzoeken van grenzen tot de belangrijkste leerervaringen van jongeren behoort. “Het is cruciaal voor je ontwikkeling. Want kinderen leren het meeste door ervaringen mee te maken. Ze moeten dan ook in zekere mate juist blootgesteld worden aan risico's. Je kunt je kind voortdurend verbieden om over dat gevaarlijke muurtje te lopen, maar het leert het meest als het er een keertje van afvalt.”

In de kroeg kunnen pubers dus paradoxaal genoeg juist beheerst leren omgaan met alcohol. Als ze de volgende dag weer gewoon naar school moeten of naar het voetbalveld, ervaren ze immers de consequenties van het drinken. Zulke sporadische sociale ervaringen moeten niet verward worden met verslaving. Verslaving ontstaat namelijk vaak pas door regelmatig gebruik, als het lichaam een afhankelijkheid ontwikkelt. Het verbod is echter effectief voor de groep jongeren met een hoog risico (het aantal comazuipers groeit nog steeds), maar nadelig voor de gemiddelde jongere. Peeters: “Wetten moet je niet afstemmen op een kleine subgroep, maar op de hele groep.”

Lesscher onthulde dat ze bij dierproeven in het lab mogelijk gestuit is op het cruciale gen voor deze controle over de instincten. “Het is werkzaam in het hersencentrum voor emoties, de zogeheten amygdala. Als we het in onze proefdieren uitzetten dan gaan ze excessief meer alcohol drinken. Mogelijk biedt dit gen aangrijpingspunten bij het bestrijden van verslaving.”

Tijdens de bijeenkomst bleek het zoeken naar kicks een eigenschap die vooral intelligentere dieren kenmerkt. Er zijn bijvoorbeeld opnames gemaakt van een kraai die op een met sneeuw bedekt dak zich expres op een stuk ijzer naar beneden laat glijden. Beneden gekomen neemt hij zelfs het stuk ijzer weer mee naar boven en doet het opnieuw. Door het opzoeken van grenzen leren zulke dieren namelijk flexibel gedrag te ontwikkelen. In het algemeen geldt dat hoe meer spel een dier vertoont, hoe meer het dier flexibel gedrag vertoont en meer controle hij in staat is te krijgen over zijn instincten.