‘Internet is hartstikke leuk, maar je moet wel weerbaar zijn’

Volgens Xander Bouwman weten mensen niet hoe gemakkelijk het is om afgeluisterd en gevolgd te worden op het internet. De student Informatiekunde is daarom mede-initiatiefnemer van het Privacy Café, een vrij toegankelijke workshop over digitale zelfverdediging door hackers.

Tijdens het Privacy Café in de Centrale Bibliotheek van Utrecht, dat zaterdag plaatsvindt, kun je onder meer leren hoe je versleuteld e-mailt of zelf kiest welke data je afstaat. Bouwman organiseert het evenement samen met hackerscollectief Randomdata en medialab SETUP, een organisatie die workshops en voorlichting verzorgt over technologie en cultuur.

Met het Privacy Café wil Bouwman zich hard maken voor de rechten en weerbaarheid van burgers op internet. Dat is wat hij ook doet als vrijwilliger bij digitale burgerrechtenorganisatie Bits of Freedom.

Bezoekers van het Privacy Café krijgen adviezen van hackers. Bouwman betreurt dat het woord hacker zo’n negatieve connotatie heeft. “Hackers vinden het gewoon heel cool om anderen te leren wat ze met computers kunnen doen.”

Hij vindt het belangrijk dat mensen zich bewust worden van dataverzameling op internet. “Iedereen heeft wel iets te verbergen”, zegt Bouwman. “En anders ben je misschien wel een beetje saai. Het moet alleen niet de vraag zijn waarom jij iets te verbergen hebt, maar eerder waarom anderen iets van je willen weten.”

Bouwman wil mensen niet bang maken. “Internet is juist hartstikke leuk.” Maar mensen moeten wel weten wat er met hun data gebeurt. “Als iemand data over jou heeft, kan hij invloed over je uitoefenen en je gedrag sturen. Op basis van informatie die ze over jou hebben berekenen bijvoorbeeld sommige prijsvergelijkingssites wat de hoogste prijs is die jij voor een vliegticket wilt betalen.”

Bouwman: “Er is zelfs een site in de VS waar een ticket 10 tot 15 euro duurder wordt gemaakt als ze zien dat jij op een Apple-computer de site bezoekt. Die mensen denken: oh, hij kan een Macbook betalen, dus heeft hij ook meer geld voor een vliegticket.”

Er wordt nog wel eens vergeten dat websites en softwareontwikkelaars geld willen verdienen aan gebruikers: “Software die jou niks kost, lijkt heel leuk. Maar je moet je realiseren dat wanneer je niks betaalt voor een product zoals Gmail, jij het product bent dat wordt verkocht.” Bij het Privacy Café kun je volgens Bouwman meer te weten komen over privacybeschermende alternatieven voor die software.

Bouwman (foto onder) vindt het dan ook “absoluut bizar” dat de Universiteit Utrecht Gmail gebruikt voor zijn studentenmail, terwijl het ook anders kan. Zelf laat Bouwman zijn inkomende studentenmail doorsturen naar een mailbox die op een eigen server staat. Hij vindt het bezwaarlijk dat e-mails worden gestald op servers van een Amerikaans bedrijf. “De universiteit zou ook een Nederlands bedrijf kunnen betalen om die communicatie hier te stallen.”