‘Nobelprijs’ economie naar Nederlandse Amerikaan Guido Imbens

Imbens (1963) is in Eindhoven geboren en studeerde econometrie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Daarna vertrok hij naar het buitenland. Momenteel is hij verbonden aan Stanford University. Hij wint de prijs samen met David Card en Joshua Angrist.

De drie laureaten doen onderzoek naar de arbeidsmarkt: wat is bijvoorbeeld de invloed van het minimumloon of de immigratie op de werkgelegenheid? Volgens het Nobelprijscomité betekent hun werk een revolutie in de empirische economie.

Oorzaak-gevolg
Het is soms moeilijk om oorzaak en gevolg uit elkaar te halen. Wie langer studeert, heeft later een hoger inkomen, maar komt dat door de studie zelf of door allerlei persoonskenmerken zoals talent en doorzettingsvermogen?

Angrist en zijn inmiddels overleden collega Alan Krueger keken naar vroege en late leerlingen: als zij niet langer leerplichtig zijn, heeft de ene groep toch iets langer onderwijs genoten dan de andere. Zo hadden ze een ‘natuurlijk experiment’ in handen. De uitkomst: langer onderwijs zorgt inderdaad voor een hoger inkomen.

Krueger was ook betrokken bij onderzoek in de jaren 90 van Card naar de invloed van het minimumloon. Bij fastfoodrestaurants die altijd het minimum betalen, bleek een stijging van het minimumloon geen enkel effect te hebben op het aantal werknemers.

Rekening houden met zelfselectie
Dan verschijnt Imbens ten tonele. Samen met Angrist probeert hij een nieuwe vraag te beantwoorden: hoe weet je of een ‘interventie’ (een bepaalde ingreep of een nieuw beleid) zin heeft? Want ook dan kom je in een kluwen van oorzaak en gevolg terecht.

Stel dat je een gratis cursus aanbiedt, wie doet dan mee? En wat is dan het effect van die cursus? Met hun aanpak, bekend als de instrumental variables method, hebben Imbens en Angrist laten zien hoe je bij de analyse van de uitkomsten rekening kunt houden met zelfselectie.

De Nobelprijs voor de economie is niet door Alfred Nobel bedacht, maar door de Zweedse centrale bank ‘ter nagedachtenis’ aan Alfred Nobel. Officieel is er dus geen sprake van een Nobelprijs.

De Nederlander Jan Tinbergen won deze prijs voor de economie in 1969 als eerste, samen met de Noor Ragnar Frisch. In 1975 deelde Tjalling Koopmans hem met de Rus Leonid Kantorovitsj. Imbens is de derde Nederlandse winnaar.

“Prachtig nieuws”
Card wint de helft van de prijs, Angrist en Imbens delen de andere helft. De Nobelprijs bedraagt dit jaar tien miljoen Zweedse kronen, oftewel zo’n 985.000 euro. Demissionair minister Ingrid van Engelshoven noemt het op twitter “prachtig nieuws” en een “mooie prestatie”.