‘UU mag geen verplichte bijdrage voor studiereis vragen’

Mag de UU een verplichte studiereis in het programma opnemen als studenten zelf moeten opdraaien voor de reiskosten? Het Interstedelijk Studenten Overleg vindt van niet en tikt de UU op de vingers.

Volg je de opleiding Sociale Geografie en Planologie? Dan móét je het verplichte vak Ruimtelijke vraagstukken in Europa volgen, en móét je deelnemen aan een verplichte werkweek in het buitenland. Kosten: tussen de 400 en 500 euro, te betalen door de studenten zelf. Kosten die bovenop het collegegeld komen.

Het is een van zaken die door UU-studenten is gemeld bij het Meldpunt Collegegeld van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO). Volgens het ISO is het verplichten van extra studiekosten bovenop het collegegeld niet toegestaan.

Deze week kreeg het ISO steun van minister Bussemaker. Zij vindt eveneens dat opleidingen geen extra kosten in rekening mogen brengen voor studiereizen of andere activiteiten waar studiepunten van afhangen.

“Deelname aan en betaling voor dergelijke activiteiten dient plaats te vinden op vrijwillige basis”, schrijft de minister aan de Tweede Kamer. Zodra er studiepunten van afhangen, heeft de student het recht om te weigeren. Opleidingen moeten een gratis alternatief bieden als studenten de kosten niet willen betalen.

Het ISO is het meldpunt gestart nadat in januari bleek dat sommige hogescholen en universiteiten (niet de UU) een boete geven aan studenten die zich te laat voor een tentamen inschrijven. Dat mag niet, liet minister Bussemaker vorige week al weten.

In een zwartboek van het ISO zijn nu allerhande gevallen van verplichte extra studiekosten geïnventariseerd, van bijdragen voor verplichte excursies tot de verplichte aanschaf van extra studiemateriaal. Onwettig, stelt het ISO. Het is niet toegestaan om extra kosten naast het collegegeld te heffen, zonder dat er door de opleiding een alternatief wordt geboden.

ISO-voorzitter Ruud Nauts: “Je moet ik principe voor 1834 euro al je studiepunten kunnen halen. In de praktijk zal je bijna altijd meer kwijt zijn, bijvoorbeeld door de aanschaf van studieboeken, maar de universiteit mag die aanschaf niet verplichten. Een student die krap bij kas zit moet in principe kunnen studeren zonder extra kosten, bijvoorbeeld door boeken te lenen of in de UB te studeren.”

Over verplichte studiereizen zegt Nauts: “Studiereizen zijn een waardevolle leerervaring, en we pleiten ook helemaal niet voor afschaffing van die reizen. Maar het moet een keuze zijn. Je mag een studiereis niet verplichten. Studenten moeten als alternatief een andere track kunnen volgen waar geen extra kosten aan verbonden zijn.”

Of de Universiteit Utrecht maatregelen neemt naar aanleiding van de brieven van het ISO en de minister, is nog niet bekend. Het college van bestuur laat weten eerst de feiten van de betrokken faculteiten te willen horen, voordat het reageert richting het ISO.

In vijf weken tijd kwamen er vanuit heel Nederland 124 meldingen van studenten binnen bij het meldpunt van het ISO. De meldingen van UU-studenten werden onlangs door het het ISO naar het college van bestuur gestuurd (pdf). Naast de verplichte studiereis bij Sociale Geografie en Planologie wordt er melding gemaakt van de verplichte aanschaf van werkboeken bij de opleiding Rechtsgeleerdheid “om opdrachten te kunnen maken”.

Het gaat het ISO niet om het afschaffen van readers. De studentenorganisatie wijst er alleen op dat je studenten zonder readers niet mag verbieden deel te nemen aan het onderwijs. Een student moet in theorie ook met kosteloos lenen van boeken en readers de eindstreep kunnen halen.

Navraag bij Rechtsgeleerdheid leert dat het bezit van readers voor sommige werkgroepen verplicht is. In de readers staan de opdrachten die je tijdens het college maakt. "Zonder reader mag je niet meedoen aan het college", zegt een rechtenstudent tegen DUB. Ook worden studenten geacht om bij sommige tentamens boeken met jurisprudentie mee te nemen. Die boeken heb je nodig om te raadplegen bij tentamenvragen.