14 Nieuwe Vidi’s naar Utrecht

Onderzoeksfinancier NWO heeft 14 onderzoekers van de Universiteit Utrecht en het UMC Utrecht een Vidi-beurs verstrekt. Met de bijdrage van maximaal 800.000 euro kunnen zij een eigen onderzoekslijn en onderzoeksgroep op gaan zetten.

De winnende Utrechtse onderzoekers kunnen met behulp van de Vidi-beurs 5 jaar lang onderzoek doen. Van de 14 wetenschappers zijn er 4 verbonden aan het Universitair Medisch Centrum Utrecht, de overigen aan de UU. Onder de Utrechtse winnaars zijn 6 vrouwen.

Wetenschappers maken meer kans op subsidie van onderzoeksfinancier NWO dan voorheen, meldt NWO dinsdag. Maar liefst 432 onderzoekers deden een gooi naar de Vidi-subsidies. Daarvan kregen er 86 daadwerkelijk geld toegekend. Dat is 20 procent van alle aanvragers.

De vorige keer kon NWO slechts 16 procent een beurs geven. Dat was toen het laagste slaagpercentage ooit in de rondes voor de Vidi-subsidies. De beurzen van NWO zijn vrijwel essentieel geworden voor een academische carrière en steeds meer wetenschappers dienden een onderzoeksvoorstel in.

In een poging de druk te verlagen, heeft NWO een spelregel veranderd. Wetenschappers mogen nog maar twee keer een aanvraag voor een vidi-subsidie indienen. Voorheen was dat drie keer. “Misschien zijn ze nu iets zuiniger met hun poging”, speculeert een woordvoerder.

De vorige keer verschoof bovendien het tijdstip waarop wetenschappers een voorstel moesten indienen, waardoor ze langer de tijd hadden om de deadline te halen. Dat zou ook een reden kunnen zijn dat er toen extra veel aanvragen binnen kwamen. NWO wilde de verschillende aanvraagdata beter spreiden over het jaar.

In de Vernieuwingsimpuls verdeelt NWO onderzoeksgeld onder wetenschappers in verschillende stadia van hun loopbaan. De Veni-subsidies zijn bedoeld voor recent gepromoveerde wetenschappers, de Vidi-subsidies voor ervaren wetenschappers en de Vici-subsidies voor zeer ervaren wetenschappers. De namen zijn ontleend aan een bericht van Julius Caesar, die een vijandelijk leger had verslagen: ik kwam, ik zag, ik overwon.

Hieronder de beschrijving van de Utrechtse winnaars, overgenomen uit het persbericht van NWO.

Interferentie in biochemische communicatie
Maarten Altelaar, Farmacie
Hyperactivatie van communicatielijnen binnen de cel, verantwoordelijk voor overleving en groei, veroorzaken kanker. Het met medicijnen uitschakelen van deze communicatie leidt tot activatie van alternatieve routes en dus resistentie. Hier ontwikkelde technologie gaat dit proces beter in kaart brengen, zodat we hier beter op kunnen anticiperen.

Rust roest; teveel rust verkort de levensduur
Leónie Bentsink, Plantenfysiologie
Voor vele organismen zijn periodes van rust belangrijk om te kunnen overleven onder ongunstige omstandigheden. Deze rustperiodes verlengen de levensduur. In zaden leidt teveel rust juist tot een bekorting van de levensduur. Deze verrassende nieuwe vinding is van groot belang voor zowel de ecologie als de zaadindustrie en zal verder worden onderzocht.

Wisdom of black holes
Umut Gursoy, Natuurkunde
Plasma of elementary particles such as quarks and gluons and plasma of excitations in metals share a surprising property: both are related to physics of blackholes. Researchers will explore this relation to study strongly interacting plasmas.

Tumoren zichtbaar maken tijdens de operatie
Hugo de Jong, UMCU - Radiologie
In dit onderzoek wordt een nieuwe geïntegreerde gamma-röntgencamera ontwikkeld waarmee tumoren zichtbaar gemaakt kunnen worden tijdens operaties zonder snijden. Dit kan grote gevolgen hebben voor het succes van de ingreep en een nieuw behandelgebied van minimaal invasieve interventies openen.

Navigeren in hersencellen
Lukas Kapitein, Celbiologie
Hersencellen zijn zo uitgestrekt dat een transportsysteem nodig is om alle onderdelen naar de juiste plek te brengen. Hierbij lopen speciale motoreiwitten over een uitgebreid wegenstelsel van eiwitbuizen. Met nieuwe microscopietechnieken wordt onderzocht hoe deze motoren de juiste weg vinden.

Het analyseren van hoeken
Irene Klugkist, Methodenleer en Statistiek
Onderzoekers in verscheidene sociale en gedragswetenschappen verzamelen regelmatig data uitgedrukt in hoeken, ofwel observaties op een cirkel. Voor deze zogenaamde circulaire data zullen de onderzoekers, zowel in cross-sectionele als longitudinale context, nieuwe Bayesiaanse analyse technieken ontwikkelen.

Langer leven door instituties?
Tine de Moor, Sociale en Economische Geschiedenis
Ondanks het verzwakken van de familiebanden in West-Europa sinds de late Middeleeuwen, is de levensverwachting op hoge leeftijd in deze regio al vrij lang hoger dan in het zuiden van Europa. We onderzoeken of institutionele of biologische factoren dit verschil kunnen verklaren.

Aardbevingen beginnen op de microschaal
André Niemeijer, Experimentele Gesteentedeformatie
Het ontstaan van aardbevingen wordt gecontroleerd door wrijving op breukvlakken. Dat gaat over fysische en chemische processen actief op de microschaal. De onderzoekers gaan met behulp van experimenten en modellen het wrijvingsgedrag systematisch analyseren. Hierdoor kunnen aardbevingsrisico's beter ingeschat worden.

From blood to neuron
Natalia Petridou, UMCU – Radiologie
Brain activity can be studied by looking at changes in blood oxygenation. But, we don’t know how close these changes are to active neurons. This project will develop imaging techniques to study how closely neurons and blood vessels are related.

Planten strijden om licht
Ronald Pierik, Ecofysiologie van Planten
Voedselgewassen strijden onderling om licht door boven elkaar uit te groeien. Dit gaat ten koste van de opbrengst. De onderzoekers gaan schaduwtolerante planten onderzoeken om te ontrafelen hoe deze reactie kan worden onderdrukt.

Stof tot nadenken: reliekverering
Janneke Raaijmakers, Geschiedenis
Reliekverering kent een lange traditie binnen het christendom. De verering van stoffelijke overblijfselen riep echter ook kritiek en vragen op. Hoe kan een transcendente god zich kenbaar maken via een materiële werkelijkheid? Dit onderzoek bestudeert middeleeuwse debatten hierover.

Unilateralism and the protection of global values: opportunities and limits of the exercise of state jurisdiction
Cedric Ryngaert, Internationaal recht
De statengemeenschap werkt niet altijd even goed samen om het klimaat en het mariene milieu te beschermen, of corruptie in te dijken. De onderzoekers gaan na onder welke voorwaarden één of meerdere staten op eigen houtje deze globale waarden kunnen verdedigen.

Van onschadelijke darmbewoner tot ziekenhuisbacterie
Willem van Schaik, UMCU – Medische Microbiologie
De bacterie Enterococcus faecium is een onschadelijke darmbewoner van mens en dier. Sinds enkele jaren is deze bacterie echter ook een veroorzaker van levensbedreigende infecties in patiënten in het ziekenhuis. Deze overgang, van darmbewoner tot ziekenhuisbacterie, zal onderzocht worden.

De zoete kant van een vleeseter
Nina van Sorge, UMCU-Medische Microbiologie
Streptokok bacteriën, zoals de vleesetende bacterie, veroorzaken ernstige infecties bij mens en dier. De buitenkant van streptokokken bestaat uit complexe suikerstructuren. De onderzoekers gaan de rol van deze suikerstructuren in het ziekteproces bestuderen in relatie tot vaccinatie.