Alsnog verzet tegen nieuwe KNAW-prijs

Zes vooraanstaande wetenschappers roepen op tot boycot van een nieuwe KNAW-prijs. De miljoenen waren bestemd voor het pensioen van havenarbeiders, en niet voor de wetenschap, betogen zij.
De nieuwe KNAW-prijs voor ongebonden onderzoek wordt betaald door de stichting Ammodo. Elke twee jaar krijgen acht winnaars driehonderdduizend euro voor fundamenteel onderzoek.
Het geld komt uit een omstreden fonds. De stichting Ammodo, die ook veel kunst en cultuur financiert, heeft zijn vermogen indirect verkregen uit de pensioengelden van Rotterdamse havenarbeiders. De zaak is tot aan de Hoge Raad uitgevochten en in de Tweede Kamer besproken. Uiteindelijk is een schikking getroffen.
“Maar wat juridisch in een schikking afgeklonken is hoeft moreel nog niet bevredigend te zijn”, schrijven zes leden van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Onder hen econoom Joop Hartog, emeritus hoogleraar van de UvA, en socioloog Kees Schuyt, voorzitter van het Landelijk Orgaan Wetenschappelijke Integriteit.
De briefschrijvers leggen het probleem in de brief beknopt uit: “De havenarbeiders dachten een verstandige zet te doen door hun pensioenbelangen onder te brengen bij een onafhankelijke stichting. Latere wijziging van de statuten heeft plaats gevonden buiten arbeiders en werkgevers om. Daarna hebben de ingelegde gelden een bestemming gekregen die nooit in de bedoeling van de participanten lag.”
De KNAW “betreurt de kritiek” en stelt dat er een zorgvuldige afweging is gemaakt. Sinds de schikking is er geen controverse meer over het geld. “De voorgeschiedenis die tot deze overeenstemming tussen de betrokken partijen heeft geleid, kon dus ook geen belemmering zijn voor het bestuur van de KNAW om een samenwerking aan te gaan met de Stichting Ammodo.”
Ook Martin Fase, oud-onderdirecteur van de Nederlandse Bank en emeritus hoogleraar van de UvA, heeft de brief ondertekend. De anderen zijn Bernard van Praag (UvA), Philip Hans Franses (EUR) en Kees Aarts (UT). De Volkskrant meldde vandaag als eerste het verzet tegen de prijs.