Bachelor Fries terug van weggeweest

In 2013 is de laatste zelfstandige bacheloropleiding Fries opgedoekt en er is ook geen master meer. Trajecten over het Fries verdwenen binnen andere opleidingen, hoogleraren gingen met pensioen en zo dreigde de Frisistiek aan de universiteit verloren te gaan.

De Tweede Kamer kwam in het geweer: het Fries is immers de tweede Rijkstaal en daar zou een plek voor moeten zijn, ook als er maar weinig studenten op afkomen. Eind 2022 steunde een meerderheid een motie om wetenschappelijk onderwijs in de Friese taal wettelijk te verankeren.

Ook minor
Dat wilde het vorige kabinet niet en ook minister Bruins van het inmiddels gevallen kabinet-Schoof ziet dat niet zitten. De overheid kan moeilijk voorschrijven welke opleidingen universiteiten moeten aanbieden, is de gedachte. 

Maar een convenant sluiten kan kennelijk wel. Daar pleitte wetenschapsgenootschap KNAW begin 2024 voor in een rapport over de opleiding Fries en de bijbehorende leerstoel. 

Dat convenant is nu gesloten. De ministeries van Onderwijs en Binnenlandse Zaken hebben hun handtekeningen gezet, net als de provincie Friesland en de Rijksuniversiteit Groningen. De bacheloropleiding Fries bestaat weer.

Het programma richt zich niet alleen op studenten die de hele opleiding willen volgen, meldt de universiteit, maar ook op “een grotere groep bijvakstudenten”. Naast het bachelorprogramma komt er daarom een universitaire minor, toegankelijk voor alle studenten van de universiteit.

Meer dan studie
“Maar een levende taal is meer dan een academische studie”, schrijft demissionair minister Eppo Bruins. “We blijven ons dan ook inzetten voor een duurzame borging van het Fries; van het kinderdagverblijf tot het wetenschappelijk onderwijs.”

Het ministerie van OCW betaalt 340.000 euro per jaar voor het Fries aan de universiteit. Binnenlandse Zaken en de provincie dragen samen nog eens 110.000 euro per jaar bij. Deze bedragen waren al eerder vastgesteld. Verder ontvangt de universiteit de gewone bekostiging voor een opleiding in het hoger onderwijs. 

In het mbo is er eerder al een practoraat Fries opgericht (een soort lectoraat of leerstoel, maar dan bij een mbo-instelling). Ook daar had de Tweede Kamer op aangedrongen.