Blogger achtervolgt Utrechtse onderzoekers

Het Utrechtse universiteitsbestuur en drie onderzoekers worden beschuldigd van valsheid in geschrifte. Eind vorige week werd aangifte gedaan bij de hoofdofficier van Justitie in Utrecht.

De aangifte (pdf) werd bekendgemaakt via de website Keizers en Kleren. De makers van deze site zeggen misbruik van wetenschap aan de orde te willen stellen. De site is gerelateerd aan de stichting De Verontruste Kleermaker die zich erop richt  “de verworvenheden van de westerse beschaving te verdedigen”.
Volgens blogger André van Delft hebben de onderzoekers “een zeker kwaliteitsstempel gefingeerd” voor een studie (pdf) uit 2009 naar de achtergronden van Marokkaanse jongeren in preventieve hechtenis. Dit is volgens Van Delft gebeurd doordat de onderzoekers in het nawoord van hun rapport de voorzitter van de begeleidingscommissie, de Leidse hoogleraar Doreleijers, bedanken. Van Delft heeft ontdekt dat Doreleijers slechts korte tijd voorzitter was en dat er bovendien geen bewijs is van een officiële goedkeuring door een commissie.
Het is niet de eerste keer dat Van Delft, van huis uit wiskundige, het Utrechtse rapport aan de kaak stelt. Hij vindt dat drie Utrechtse sociaalwetenschappers (Gonneke Stevens, Violaine Veen en Wilma Vollebergh) zich in de presentatie van hun bevindingen schuldig maakten aan misleiding. Verkeerde interpretaties van de data werden door de onderzoekers onvoldoende weersproken of zelfs gevoed. Zo kon volgens Van Delft in verschillende media onterecht de conclusie worden getrokken dat  Marokkaanse jongeren minder zware delicten plegen dan Nederlandse jongeren.
De klachten die Van Delft de afgelopen jaren hierover indiende bij de Utrechtse integriteitscommissie en later bij het Landelijk Orgaan voor Wetenschappelijke Integriteit (LOWI) werden ongegrond verklaard. De onderzoekers hadden zich genuanceerder kunnen uiten, maar op het rapport en de eigen persberichten was weinig aan te merken. De Nationale Ombudsman volgde later een soortgelijke redenering. Op zijn website Keizers en Kleren publiceert Van Delft documenten die betrekking hebben op deze zaken en zijn kritiek op de uitspraken.
Zowel hoogleraar Doreleijers als de betrokken onderzoekers willen geen commentaar geven op de nieuwe beschuldigingen en verwijzen naar de universiteit. Volgens UU-jurist Myriam Nijssen is de aangifte van Van Delft nauwelijks serieus te nemen. Bij dit onderzoek was het niet verplicht om een begeleidingscommissie te hebben, meldt zij. Een formele goedkeuring was daarom ook niet vereist.
Nijssen: “De onderzoekers hebben wel zelf een aantal inhoudelijk deskundigen gevraagd om als informele begeleidingscommissie te fungeren. Die was bedoeld om met de onderzoekers mee te denken en hen te ondersteunen. Dat staat ook zo vermeld in het dankwoord.”
Het terugtreden van Doreleijers als voorzitter had volgens Nijssen alleen te maken met het feit dat hij tweede promotor werd van een van de onderzoekers. Hij bleef aan als lid van de commissie. “Dat hij in het rapport bedankt wordt, spreekt voor zich. Zoals gebruikelijk hebben de onderzoekers de mensen bedankt die hen hebben ondersteund bij het project.”
Van Delft is niet tevreden met dit in zijn ogen “formalistische” antwoord van de UU. “In het dankwoord wordt wel degelijk de indruk gewekt dat een serieuze commissie het rapport heeft goedgekeurd. En dat is dus niet zo. Zo worden er steeds misverstanden gecreëerd met dit onderzoek.”
De blogger vindt niet dat hij met een heksenjacht bezig is. Hij beschouwt zich als een “bezorgde burger”. “Kijk naar de feiten zou ik zeggen. Het is eerder schandalig dat niemand opkomt voor de waarden van de wetenschap. Wetenschap is geen spelletje.”