Brexit-deal laat wetenschap nog in onzekerheid

Premier Theresa May ligt weliswaar zwaar onder vuur en moet het akkoord nog door het Britse parlement loodsen, maar toch lijkt het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie weer iets meer vorm te krijgen met de vorige week vastgestelde Draft Agreement.

Voor het Europese wetenschapsprogramma Horizon 2020 en voor uitwisselingsprogramma Erasmus+ blijft alles nog even bij het oude. “Tot eind 2020 zal het Verenigd Koninkrijk eraan meedoen”, zegt Evelyn Vaalburg van Neth-ER, de voorpost van het Nederlandse ‘kennisveld’ in Brussel.

Kosten en invloed
Maar eigenlijk was dat al bekend. Hierover was eerder overeenstemming bereikt, bevestigt Vaalburg. Het nieuwe akkoord gaat vooral over andere onderwerpen, zoals de grens met Ierland.

Hoe het vanaf 2021 verdergaat, is nog onzeker. May heeft wel in toespraken gezegd dat het Verenigd Koninkrijk graag mee blijft doen aan de Europese wetenschapsprogramma’s, maar dat hangt ook van de kosten af en van de invloed die het VK nog op dat programma kan uitoefenen.

Deelnemen of niet?
“Het VK is erg succesvol in het huidige onderzoeksprogramma en heeft hier dus ook veel te halen”, zegt Vaalburg. Veel lidstaten zouden bovendien graag zien dat het VK bij het onderzoeksprogramma betrokken blijft, “want het VK is een goede onderzoekspartner”. Maar het is niet zeker of het ook gaat gebeuren.

Vanaf 2021 gaat er namelijk een nieuw, 7-jarig wetenschapsprogramma van start waarover de lidstaten en Europese instellingen nog aan het onderhandelen zijn. Ook de rol van niet-EU-lidstaten zoals Zwitserland en straks het VK komt daarbij aan de orde: mogen die aan alle programma’s deelnemen of niet? En zo ja, wat moeten ze betalen?

Dat is een apart onderhandelingstraject, los van de Brexit. Vaalburg denkt dat het nog even zal duren voordat daar meer duidelijkheid over komt. “In mei zijn er Europese verkiezingen, dus vanaf januari zullen die onderhandelingen vermoedelijk stilliggen.”