Campagne tegen leenstelsel: #nietmijnschuld

Naast station Utrecht Centraal hebben de actievoerders een podium opgebouwd. Er staat een knalrode taart met sierlijke letters: Gefeliciteerd met je schuld. Ze bieden voorbijgangers een stukje aan.

Eerder die dag kreeg minister Van Engelshoven bij een bezoek aan de Vrije Universiteit ook een taart, maar zij deed niet aan het grapje mee. Ze wilde niet het mes zetten in het leenstelsel, zei ze tegen de studenten.

'Leenstelsel is schuldenmachine geworden'
Het is koud en tochtig op het Utrechtse pleintje, maar studentenband MomentOpnames betreedt dapper het podium en speelt onder meer het hitje Ome DUO. Het is een wonder dat ze geen stijve vingers krijgen.

Nieuwsgierige voorbijgangers krijgen een flyer in hun handen met de leuze ‘Leenstelsel? #nietmijnschuld’. Het leenstelsel is een schuldenmachine geworden, staat erop. De actievoerders willen de basisbeurs terug en eisen ook compensatie voor de huidige studenten zonder basisbeurs.

Grote opstand tegen leenstelsel
Ze hebben nog anderhalf jaar tot de nieuwe verkiezingen en werken aan een grote opstand tegen het leenstelsel. Ze praten in het hele land niet alleen met lokale studentenvakbonden en medezeggenschapspartijen, maar ook met gezelligheidsverenigingen, sportverenigingen en andere studentenclubs.

Soms lopen er studenten voorbij en jawel, ze tekenen graag de petitie. De eerste is Bram, een Eindhovense student technische natuurkunde. Hij is idealistisch en kwam naar Utrecht voor een bezoekje aan Milieudefensie. Hij hoort bij de eerste lichting studenten zonder basisbeurs, vertelt hij. Zelf heeft hij er niet echt onder geleden en op compensatie zit hij niet per se te wachten. Hij vindt het vooral jammer voor studenten “die thuis zijn blijven wonen en allerlei ervaringen mislopen en voor studenten die helemaal niet zijn gaan studeren”.

Tikkie naar Mark Rutte
Na de band gaat dj Youri Vauguez draaien. Hij is student aan de Fontys Hogeschool in Tilburg en bedacht onlangs een ludieke actie tegen het leenstelsel: stuur Mark Rutte een Tikkie met het bedrag van je studieschuld. Het idee is viral gegaan.

Het is bijna 12 uur als de voorzitters van de LSVb (Alex Tess Rutten) en vakbond FNV Jong (Bas van Weegberg) de microfoon nemen. Ze zeggen dat het leenstelsel van tafel moet en dat ze nog anderhalf jaar hebben om politici zover te krijgen. De toehoorders klappen en juichen.

Dan drukken ze op een grote rode knop. Er dwarrelen kleurige slierten uit de lucht en het maandelijkse luchtalarm klinkt. Ook uit de luidsprekers van de dj klinkt het luchtalarm. De noodtoestand is uitgeroepen.

'Dat is taai'
Bassist Jelle van MomentOpnames heeft de petitie ook ondertekend. Hij studeert kunstgeschiedenis. Wat zijn studieschuld is? “Ik weet het niet precies, maar hij loopt wel op. Je moet ook een beetje leven, toch? Als ik mijn schuld niet binnen 15 jaar afbetaal, dan schelden ze hem kwijt. O, is dat pas na 35 jaar? Dat is wel taai. Ik zie het wel als ik afstudeer, misschien heeft dit protest er ook nog invloed op.”