Centrale thema komt tijdens diesviering niet uit de verf

Twee eredoctoraten, twee docentenprijzen en een diesrede van topfilosoof Michael Sandel. De dies kende een vol programma, al kwam het strategische thema Jeugd & Identiteit, dat aangekondigd was als centraal thema bij deze viering, minder uit de verf.

De Domkerk zat afgelopen woensdag weer goed vol voor de 378ste verjaardag van de Universiteit Utrecht. Rector Bert van der Zwaan constateerde in zijn openingstoespraak dat de overheid een recent WRR-rapport over de lerende economie wel erg snel in de prullenbak heeft geworpen, terwijl er heel interessante voorstellen in staan.

Zijn stellingname, kort geparafraseerd: de overheid trekt zich terug en dat dwingt universiteiten tot meer samenwerking met private partijen. Dat gebeurt ook, maar het mag niet ten koste gaan van de kwaliteit van onderzoek. We moeten er voor waken dat niet-technologisch onderzoek, met name binnen de alfa en gammawetenschappen, hierdoor in de problemen komen. Dat is ook zinvol onderzoek, maar niet altijd geënt op de wensen van het bedrijfsleven.

Van der Zwaan kondigde ook een manifest van de UU aan, dat binnenkort verschijnt. Daarin staat hoe de UU kwaliteit boven kwantiteit gaat stellen. Niet het aantal publicaties wordt de maat der dingen, maar de kwaliteit ervan. Dat idee sluit aan bij het SEP-protocol over onderzoeksbeoordeling dat de universiteiten vorige week hebben afgesproken.

De rector liet daarnaast nog een keer weten dat de universiteit geen onderwijsfabriek is. “Wij zijn begonnen met de vernieuwing van de master. En daar gaat het om academisch onderwijs met een sterke rol voor onze kernwaarden. Uitdagend en veeleisend onderwijs om van onze studenten echte wereldburgers te maken.

Twee Amerikaanse hoogleraren kregen deze middag een eredoctoraat. De hoogleraar BJ Casey van Cornell Medical College kreeg de onderscheiding uit handen van Chantal Kemner voor haar pionierswerk in het onderzoek naar hersenontwikkeling bij jongeren. Door haar werk kunnen ziektes als ADHD beter in kaart gebracht worden.

De keuze voor BJ Casey paste binnen het centrale thema van de diesviering: Jeugd & Identiteit. Toch ging de meeste aandacht uit naar de tweede eredoctor. Dat was de beroemde politiek filosoof Michael Sandel die zijn onderscheiding kreeg van de filosoof Marcus Düwell.

Het was Sandel die de dieslezing mocht houden. Zijn onderwerp: het marktdenken in het publieke debat. “Doordat we alles koppelen aan het marktdenken, schuiven we morele ethische kwesties snel opzij”, constateerde Sandel. Dat is makkelijk, want dan hoef je er niet over na te denken. Die tendens ziet hij ook bij politici. Hij pleit er voor dat mensen meer met elkaar in discussie gaan over moraliteit. “En dat we het dan niet met elkaar eens zijn, is geen probleem. Dat kan ook een verrijking zijn van het debat.” Hij zag daar ook een taak voor universiteiten om de studenten te leren bij het debat te betrekken.

Het verhaal van Sandel sloot goed aan bij het strategisch onderzoeksspeerpunt Instituties, dat vorig jaar het centrale thema van de diesviering was. Na afloop spraken verschillende bezoekers hun verbazing uit dat niet gekozen is voor een dieslezing over Jeugd & Identiteit. De rector vertelde dat Sandel eigenlijk al benaderd was voor vorig jaar. Maar toen kon hij niet. Omdat de universiteit zo’n topfilosoof niet wilde laten lopen, legde de universiteit hem direct vast voor dit jaar. Hierdoor werd het centrale strategische thema voor de diesviering wel enigszins losgelaten. Dat Sandel verwijst naar de taak van universiteiten om juist jonge mensen democratisch besef bij te brengen, past volgens de rector wel binnen Jeugd & Identiteit.

Een van de hoogtepunten van deze diesviering was het optreden van het close harmonygezelschap Dekoor. Het koor, onder leiding van dirigent Christoph Mac-Carty, liet twee liederen horen vanuit de galerij bovenin in de Domkerk. Dat klonk prachtig.

Tot slot werden de docentprijzen uitgereikt. Marc van Mil van de opleiding Biomedische Wetenschappen kreeg de docenttalentprijs na een voordracht door studievereniging Mebiose. De docentprijs ging naar historicus Maarten Prak, die zijn nominatie dankte aan studievereniging UHSK.