Collegegeldvrij besturen: gaat het echt gebeuren?

Straks mogen universiteiten en hogescholen het collegegeld van studentbestuurders kwijtschelden. Sommige gaan dit inderdaad doen, maar andere zien het niet zitten.

Waarom zou je collegegeld moeten betalen als je je een heel studiejaar fulltime inzet voor de medezeggenschap of je studentenvereniging? Je volgt geen onderwijs, je verricht nog nuttig werk ook en toch ben je bijna tweeduizend euro kwijt.

Na jarenlange lobby staat nu eindelijk in de wet dat universiteiten en hogescholen het collegegeld voor deze fulltime studentbestuurders mogen kwijtschelden en dat die dan toch studiefinanciering kunnen krijgen. Op 1 januari treedt de wet in werking. De champagne kon open bij de studentenorganisaties.

Feest
Maar het is niet overal feest. Nog voordat de nieuwe wet was aangenomen in de Eerste Kamer liet het bestuur van de TU Eindhoven al weten dat het niet meedoet. Studenten moeten helemaal niet stoppen met studeren als ze in een bestuur zitten, vindt de universiteit. Daarom ook zijn de fulltime bestuursbeurzen sinds enkele jaren afgeschaft.

Bij de Radboud Universiteit Nijmegen denken ze er precies zo over. De woordvoerder verwijst naar een discussie uit 2012. De nieuwe wet brengt het bestuur niet op andere gedachten.

Ook sommige hogescholen vinden dat hun bestuurders geen volledig jaar aan hun werkzaamheden moeten wijden. “De Hogeschool Rotterdam kent geen fulltime student-bestuurders, noch in de medezeggenschap noch bij onze studieverenigingen”, stelt een woordvoerder. “Het betreft parttime functies van  een paar uur per week.”

Maar bij de Hogeschool Inholland zijn ze meer tijd kwijt. “Bij ons hoeven studentbestuurders binnenkort geen collegegeld meer te betalen”, zei collegevoorzitter Jet de Ranitz twee weken geleden. “Dat wil ik gewoon mogelijk maken.”

Nadenken
Uit de rondgang blijkt dat verreweg de meeste instellingen nog geen besluit hebben genomen. Ze zijn er nog niet uit of ze gaan overleggen met de medezeggenschapsraden. Bovendien moeten ze nadenken over de hoogte van de beurzen voor bestuurders van verenigingen en raden: worden die lager als het collegegeld wordt kwijtgescholden?

Er zijn ook onderwijsinstellingen, zoals de Universiteit Maastricht en de Universiteit Leiden, waar studentbestuurders gebruik kunnen maken van een andere regeling. Want collegegeldvrij besturen is vier jaar geleden ook al mogelijk gemaakt: studentbestuurders kunnen zich uitschrijven en met een speciaal contract toch verbonden blijven aan hun universiteit. Dan hoeven ze geen collegegeld te betalen en kunnen ze toch een beurs krijgen. Ze ontvangen dan alleen geen studiefinanciering en ov-studentenkaart, wat een bestuursjaar toch duur maakt.

In Utrecht is de situatie op dit moment zoals in Maastricht en Leiden. Die afspraak werd vorig voorjaar nog eens bevestigd in een debat waarin studenten ook hogere bestuursbeurzen afdwongen. 

De verwachting is dat dit najaar studenten in de U-raad het universiteitsbestuur gaan vragen om de nieuwe wet te gaan volgen, zodat besturende studenten ook kunnen lenen en gebruik kunnen maken van een ov-kaart. Of het universiteitsbestuur daarvoor te porren is, moet nog worden bezien. Bekend is dat in ieder geval rector Van der Zwaan geen groot voorstander is van fulltime besturen.