Crisis of niet, een baan vinden duurt even

Jonge afgestudeerde hbo’ers en academici praten elkaar de put in. Hoeveel sollicitatiebrieven ze ook schrijven, door de crisis kunnen ze geen goede baan vinden, klagen ze. Maar maandenlang zoeken is eigenlijk heel normaal.

Wat een ellende als je nu afstudeert. In kranten en tijdschriften verschijnen verhalen over jongeren die naarstig op zoek zijn naar een baan. Heel Europa is blut. De crisis zou zelfs de hoogopgeleiden treffen. NRC Handelsblad schreef al over een nieuwe ‘verloren generatie’.

Bij gebrek aan goede cijfers blijft het veelal bij persoonlijke verhalen. Enkele pas afgestudeerden vertellen hoe het hun vergaat bij het zoeken naar een baan. Het valt niet mee: ze solliciteren soms met honderden tegelijk op dezelfde vacature en zitten al maanden zonder werk.

Maar de onrust lijkt wat overdreven. Voor de crisis uitbrak, duurde het ook even voordat hoogopgeleiden een baan vonden. Wellicht ging het toen iets sneller, maar ook weer niet zoveel sneller.

Laten we de jongste cijfers uit de gisteren verschenen WO Monitor erbij pakken. Daarvoor zijn starters op de arbeidsmarkt geënquêteerd die tussen mei en oktober 2010 afstudeerden aan de universiteit. Gemiddeld zoeken ze 2,7 maanden naar een baan en slechts acht procent blijft werkloos, schrijft universiteitenvereniging VSNU vrolijk. Maar daarbij zijn ook de mensen meegerekend die al een baan hebben voordat ze afstuderen en die dus nul maanden moeten zoeken. Dat is best een grote groep: 41 procent van de afgestudeerden.

Als je die groep tussen haakjes zet om te kijken hoe lang het werkelijke zoeken naar een baan duurt, dan blijkt de rest toch aardig wat tijd nodig te hebben. Van deze zoekers zoekt bijna een kwart langer dan een half jaar naar een baan en blijft dertien procent werkloos. En in die cijfers is de crisis nog niet echt doorgedrongen.

Zo gaat het ook met hbo’ers. Volgens cijfers van vorig jaar – die net als bij de universiteiten toen al over afgestudeerden van twee jaar eerder gingen – had driekwart van de hbo-voltijders al een baan toen ze afstudeerden. Maar het gaat eigenlijk om de rest, die naar een baan moet zoeken. Van hen had 19 procent vier tot zes maanden nodig en 12,5 procent deed er een half jaar tot een jaar over. Bijna één op de tien zocht langer dan een jaar en uiteindelijk was 18,8 procent na anderhalf jaar nog werkloos.

Bij het Centraal Bureau voor de Statistiek hebben ze een nieuwe tabel over ‘baanvinders’, waarin je kunt zien hoeveel hoogopgeleiden een baan hebben of werkloos zijn terwijl ze minder dan een jaar geleden zijn afgestudeerd. Het gaat hier dus om mensen die nog maar net hun diploma op zak hebben, maar ook om mensen die al bijna een jaar klaar zijn: door de jaren heen is ongeveer een kwart van deze groep werkloos. In 2004, toen Nederland ook met een recessie kampte, ging het zelfs om 38 procent. En over die jaren hoor je bijna niemand meer klagen.

De pointe? Het is helemaal niet zo uitzonderlijk dat hoogopgeleiden even moeten zoeken voordat ze een baan vinden