Docenten Geesteswetenschappen verkiezen werken boven een maand lang kerstreces

Met ingang van academisch jaar 2020-2021 zal het kerstreces met één week worden verlengd naar drie weken. De extra week wordt vastgeplakt aan het reces in januari. Die weken zullen er geen 'onderwijsgerelateerde' activiteiten plaatsvinden waarbij docenten zijn betrokken, zoals colleges, vergaderingen en deadlines. Contactonderwijs en toetsing mogen doorlopen, maar zijn geen vanzelfsprekendheid meer. Naast de extra onderwijsvrije week kijkt het faculteitsbestuur nog verder naar andere mogelijkheden om de werkdruk van docenten te verlagen.

In eerste instantie had het faculteitsbestuur nog veel ambitieuzere plannen ter ontlasting van het overvolle collegejaar van docenten. De werkdruk van docenten is hoog en is al jaren onderwerp van discussie; docenten zijn bijvoorbeeld vaak overspannen en moeten veel overwerken om hun taken rond te krijgen. Er zijn grote protestacties in het kader van WOinActie opgezet om deze problemen aan de kaak te stellen. De protesten hebben geleid tot Kamervragen en concrete stappen om de druk te verlagen.

Het faculteitsbestuur bracht vier opties in kaart: een semestersysteem, een ‘wintermezzo’ van vier weken tussen blok 2 en 3 - bovenop het normale kerstreces van twee weken, een kerstreces van vier weken en een kerstreces van drie weken. Voor die laatste optie is uiteindelijk gekozen, maar volgens het faculteitsbestuur verlaagt die maatregel maar zeer beperkt de werkdruk en biedt het UU-jaarrooster wel de ruimte om voor een langer reces te kiezen.

Dat docenten niet stonden te springen om de meer ingrijpende opties, geeft de moeilijke positie weer waarin ze zich bevinden: enerzijds willen docenten een werkdrukverlaging, anderzijds willen ze geen concessies op de hoge intensiteit van hun werk doen, is te lezen in het betreffende raadsstuk. Het bestuur vindt die houding zowel betreurenswaardig als bewonderenswaardig – want de docenten hechten duidelijk veel belang aan de kwaliteit van het onderwijs.

‘Wintermezzo’
Van de vier voorstellen, werd de grootste discussie gevoerd over het ‘wintermezzo’ van vier weken. In academisch jaar 2020-2021 zou dat van 25 januari tot en met 19 februari zijn. Bij het wintermezzo zou het onderwijs en de toetsing in acht aaneengesloten weken plaatsvinden, in plaats van tien of elf. Het onderwijs en de toetsing van blok twee zou zo half januari eindigen en het onderwijs van blok drie zou de derde week van blok drie beginnen.

Afbeelding: faculteitsraad Geesteswetenschappen. Oranje omkaderd het kerstreces, lichtblauw het potentiële 'Wintermezzo' van een maand voor het collegejaar 2020-2021.

Volgens het faculteitsbestuur zouden er twee grote voordelen zijn: het wintermezzo zou een rustpunt vormen in het midden van een academisch jaar, wat nu als ‘eindeloos’ wordt ervaren, en er zou een volledige maand onafgebroken aan onderzoek gewijd kunnen worden.

Hoewel onderzoeks- en onderwijsdirecteuren het plan steunden, was het wetenschappelijk- en ondersteunend- en beheerspersoneel niet te spreken over het voorstel. De werkdruk in de perioden van onderwijs zou zo juist toenemen, stellen ze, omdat in minder tijd eenzelfde hoeveelheid onderwijs gegeven moest worden. Ook studenten uitten kritiek: ook zij zagen een toegenomen studielast per week door het indikken van blok 2 en 3.

Semesters
Een andere overwogen optie was het invoeren van een semestersysteem, in plaats van het huidige blokkensysteem. Het CvB besloot jaren geleden, na een universiteitsbrede discussie, echter al dat het huidige blokkensysteem moest blijven.

Rector Henk Kummeling, destijds decaan van faculteit Rebo, heeft nog aan de wieg gestaan van het blokkenstelsel, dat in 2002 is ingevoerd. Hij zei in een interview met DUB in 2012 wel dat het nooit de bedoeling is geweest dat blokken wall to wall werden ingepland met onderwijs. Toenmalig decaan Wiljan van den Akker van de faculteit Geesteswetenschappen vulde hem aan met de woorden: “De bedoeling was: 7 weken college, 1 week tentamenvoorbereiding, 1 week tentamen en 1 week rust of hertentamen. Maar in onze ijver zijn we 9 weken college gaan geven. Hierdoor hebben we onszelf de onderwijslast van 40 weken college gegeven. Als we het oorspronkelijke idee hadden gevolgd, ging het om 28 of 30 weken college.”

Jammer dus voor de personeelsleden van Geesteswetenschappen die het semestersysteem wel zagen zitten, maar andere faculteiten waren er niet voor te porren. En als één faculteit een semestersysteem zou invoeren en andere faculteiten niet, dan zou de mobiliteit van studenten over faculteitsgrenzen in gevaar komen. Dat zou al helemaal een probleem vormen voor interfacultaire opleidingen zoals Liberal Arts and Sciences (LAS), Philosophy, Politics and Economics (PPE) en Kunstmatige Intelligentie (KI).

Het faculteitsbestuur zegt niet te stoppen met zoeken naar manieren om de werkdruk te verlagen, maar slaat nu wel een andere weg in dan het aanpassen van de werkweken. Er kan bijvoorbeeld nog gekeken worden naar het ‘verzachten’ van werkeisen, bijvoorbeeld het aantal contacturen, zoals werd geopperd in de raad.