Docenten krijgen miljoenen voor onderwijsverbetering
In totaal zijn 74 voorstellen gehonoreerd: 37 beurzen gaan naar hogescholen, 36 naar universiteiten en één beurs gaat naar een gemeenschappelijk project. De beurzen richtten zich dit jaar op drie thema’s: ‘gepersonaliseerd onderwijs’, ‘gelijke kansen’ en ‘hoger onderwijs in verbinding met de samenleving’.
Dit leidde tot uiteenlopende projecten, van een ‘virtual reality tool’ om de 3D-structuur van moleculen te verkennen (Vrije Universiteit) tot een project waarbij de inzichten uit het honours-onderwijs worden ingezet om studenten met een hoog uitvalrisico te motiveren (Saxion Hogeschool).
Cultuurverandering
Het Comenius-programma, vernoemd naar de 17e-eeuwse pedagoog Johannes Amos Comenius, werd in 2016 in het leven geroepen en gefinancierd met de opbrengsten van het leenstelsel. De beurzen geven een impuls aan onderwijsvernieuwing en dragen idealiter ook bij aan een cultuurverandering. Vooral bij de universiteiten voert het wetenschappelijk onderzoek de boventoon en geldt het onderwijs nog vaak als ondergeschoven kindje.
In 2016 werd één beurs ter waarde van vijftigduizend euro toegekend, vorig jaar waren dat er tien en dit jaar is het programma opnieuw fors uitgebreid. Uiteindelijk zal er jaarlijks structureel twintig miljoen euro worden verdeeld.
Netwerk
Voor het eerst kent het Comeniusprogramma drie soorten beurzen toe. De laagdrempeligste is de zogeheten Comenius Teaching Fellow-beurs, die al in maart werd toegekend. De beurs ter waarde van vijftigduizend gaat naar jonge docenten die hun eigen onderwijs willen verbeteren en innoveren. Van de 145 aanvragen werden er 46 keer gehonoreerd. Hiervan gaan er 3 naar de UU naar het vakgebied Psychologie, Pedagogiek en Geneeskunde (zie onder naar wie de Utrechtse Fellows zijn).
De nieuwe Comenius Senior Fellow-beurs, ter waarde van honderdduizend euro is bedoeld voor ervaren docenten met minimaal vijf jaar werkervaring. Dit jaar krijgen 22 docenten de beurs die er vernieuwingen op opleidingsniveau mee willen realiseren. Er werden 78 voorstellen ingediend. Eén van de beurzen gaat naar een project bij het University College Utrecht.
Eveneens nieuw is de zogeheten Comenius Leadership Fellow-beurs ter waarde van 250 duizend euro die docenten in staat moet stellen om hun vernieuwingen door te voeren op faculteits- of zelfs op instellingsniveau. Zes van 23 aanvragen werden gehonoreerd, waarvan er drie naar het hbo gingen, twee naar het wo en één naar een gemeenschappelijk project.
De beurzen worden uitgereikt op 16 mei. Dan treden de ‘fellows’ ook toe tot het nieuwe Comenius Netwerk van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen.
Overzicht van de Utrechtse toekenningen:
Comenius Teaching Fellow-beurs
Het gebruik van podcasts als leermiddel (Tom Damen, Pyschologie )
Bij de opleiding Work and Organisational psychology van de Universiteit Utrecht zullen podcasts worden ingezet als leermiddel. De educatieve podcasts worden opgenomen in het curriculum als vorm van gepersonaliseerde e-learning. Daarmee hoopt de universiteit het leren voor de studenten uitdagender te maken en aan te laten sluiten op hun persoonlijke interesses.
De pedagogische praktijkopdracht (Hanna Mulder, Pedagogiek)
Studenten pedagogiek voelen zich vaak te weinig voorbereid op de beroepspraktijk en missen de link tussen theorie en praktijk. Daarom krijgen eerstejaarsstudenten pedagogiek van de Universiteit Utrecht een praktijkopdracht waarin zij aan de slag gaan met vraagstukken uit de praktijk (van bijvoorbeeld gemeentes, jeugdhulpverleningsinstanties, opvoedondersteuners, scholen). Studenten maken deel uit van netwerken met praktijk- en universitaire experts. Ze kijken mee in de praktijk, voeren een wetenschappelijke analyse en analyse van het maatschappelijke debat uit, ontwikkelen een wetenschappelijk onderbouwd advies én koppelen dit terug naar de praktijk.
Verhalende geneeskunde (Ghislaine van Thiel, UMCUtrecht)
Geneeskundestudenten kunnen door het bestuderen van literaire en persoonlijke verhalen beter leren luisteren en observeren, zo is de gedachte. Bovendien bevordert de ‘verhalende geneeskunde’ hun empathische vermogens en bereidt het hen voor op gesprekken met toekomstige patiënten. Dat is de reden dat het Universitair Medisch Centrum Utrecht verhalende geneeskunde wil opnemen in het curriculum.
Studentverantwoordelijkheid; een gepersonaliseerd curriculum (Sabine Uijl, UCU)
De University College Utrecht wil met een verbeterd en gepersonaliseerd digitaal onderwijssysteem en een vernieuwd tutorsysteem studenten zelf keuzes laten maken in het curriculum. Zo wordt de student bewuster van de manier waarop ze leert en kan ze haar persoonlijke doelen koppelen aan de leerdoelen.