Docureeks over bekende Utrechtse wetenschappers

Documentairemaker Henny Ram is bezig met een reeks documentaires over bekende Utrechtse wetenschappers. Zondag wordt op RTV Utrecht een eerste pilot uitgezonden, over sterrenkundige Kees de Jager.
Van sommige wetenschappers kennen we de naam heel goed, zoals Langeveld, Buys Ballot of Minnaert. Ze leven voort als naamgever van een universitair gebouw. Maar wat voor wetenschappers waren dat eigenlijk? Wat zijn hun verdiensten binnen de universiteit en hun vakgebied geweest? Dat zijn de vragen die in een aantal documentaires aan de orde zullen komen. “De tijd begint te dringen”, zegt documentairemaker Henny Ram, werkzaam bij het Facilitair Centrum. “Sommige wetenschappers leven nog en zijn heel oud. Anderen zijn al gestorven en zijn de mensen die hen persoonlijk gekend hebben al op leeftijd. Het zou toch mooi zijn om die herinneringen vast te leggen.”
Ram heeft samen met Willem van der Putten, de oud Secretaris van de universiteit, het voortouw genomen en een documentaire gemaakt over de Utrechtse coryfee Kees de Jager. “Deze documentaire is meer een persoonlijk verhaal geworden”, vertelt Ram. “Maar het is nu wel extra actueel omdat de sterrenkunde gedwongen werd afscheid van Utrecht te nemen.”

Kees de Jager vertrok kort voor de oorlog vanuit Indonesië naar Nederland om wiskunde te gaan studeren. Tijdens de tocht kreeg hij het verzoek terug te keren vanwege de oorlogsdreiging. Maar hij wilde door, met wiskunde en natuurwetenschappen in het vizier. Eenmaal in Nederland maakte hij de oorlog van nabij mee en weigerde hij een loyaliteitsverklaring te ondertekenen. Hij kwam in contact met hoogleraar Marcel Minnaert. De Jager moest onderduiken en kwam terecht in sterrenwacht Sonnenborgh. Hier zat hij samen met een vriend en kon hij zich storten op de sterrenkunde. Zijn leermeester Minnaert vertelde hem dat hij maar vast moest werken aan een proefschrift. Zo ontstond zijn fascinatie voor de zon, het onderwerp waar De Jager later een van de wereldwijde experts op zou worden.
De documentaire wordt zondag 13 mei door RTV Utrecht uitgezonden, maar zal ook binnen de universiteit gedocumenteerd worden. Bijvoorbeeld in het Catalogus Professorum.
Het idee om wetenschappers te portretteren kwam ook Madelon Pieper ter ore. Zij is werkzaam bij de Faculteit Sociale Wetenschappen en houdt zich onder meer bezig met de voorbereiding van de viering van het 50-jarig bestaan van de faculteit in september 2013. “En dan zou het mooi zijn als er een documentaire gemaakt wordt over de pedagoog Martinus Langeveld. Vanuit hem zie je de ontwikkeling van de faculteit met het komen en gaan van hoogleraren en de verhuizing vanuit de binnenstad naar De Uithof.”
Zo ontstond het projectvoorstel om meerdere documentaires over de geschiedenis van de universiteit te maken waarbij een naamgever van een gebouw centraal zou staan. Pieper: “Langeveld zou dan een mooie start van het project kunnen zijn. En de bekroonde film van Henny Ram over Trui van Lier en de documentaire over Kees de Jager laten zien hoe je het ongeveer kan aanpakken.”
 Pieper: “Op dit moment zijn we druk bezig om fondsen te werven. Maar ik heb er zeker vertrouwen in. Zeker de film over Langeveld.” Ram heeft bij de presentatie van het boek van Jaap Bos over Martinus Langeveld al een korte film gemaakt die als basis kan dienen.
De documentaire over Kees de Jager wordt zondag 13 mei door RTV Utrecht uitgezonden, voor het eerst om 7.15 in de ochtend. De documentaire wordt daarna het elk uur herhaald. Hij is in zijn geheel te zien bij RTV Utrecht gemist.