Duizenden studenten doen ‘truc’ met studiefinanciering

Dat heeft de Dienst Uitvoering Onderwijs vandaag laten weten. De dienst kreeg veel vragen van media over de zogeheten ‘rentetruc’ en andere ontwikkelingen in de studiefinanciering en besloot een beknopte analyse te maken.

De rente op studieschulden stijgt en is voor het eerst in jaren hoger dan nul procent (0,46 procent). Naar verwachting zal de rente blijven stijgen en dat kan studenten duizenden euro’s kosten.

Studieschuld splitsen
Slimmeriken bedachten dat ze hun studieschuld konden ‘splitsen’. Als ze hun studiefinanciering per 1 januari zouden stopzetten, blijft de rente op hun huidige studieschuld vijf jaar lang op 0,46 procent staan. Ze konden hun stufi dan weer opstarten per 1 februari.

Dat hebben 26 duizend studenten gedaan. Dat is vier procent van het totale aantal hbo- en wo-studenten met studiefinanciering. In andere jaren gebeurde dit nagenoeg niet.

Historisch gezien is een hogere rente helemaal niet ondenkbaar. In 1992 kwam de rente zelfs boven de 11 procent uit.

Basisbeurs
Naar schatting hebben nog eens negenduizend studenten hun studiefinanciering per 1 januari tijdelijk stopgezet in aanloop naar de basisbeurs, die terugkeert in september. Ze ‘sparen’ hun recht op studiefinanciering om die vanaf september (mét basisbeurs) weer te gebruiken.

Het is een schatting, want er zijn altijd studenten die hun studiefinanciering per 1 januari stopzetten en je kunt niet zien waarom ze dat doen. Maar het zijn er dit jaar ongeveer negenduizend méér dan in andere jaren.

Ditzelfde kunnen studenten overigens nog steeds doen, als ze nu pas van het idee horen. Ze kunnen bijvoorbeeld per 1 april hun studiefinanciering pauzeren om zo alsnog enkele maanden recht te hebben op de basisbeurs.

Het werkt alleen voor studenten die nog recht hebben op de ‘prestatiebeurs’, oftewel de studiefinanciering die je krijgt voor de normale duur van een opleiding in het hoger onderwijs. Dat is in principe vier jaar (tenzij je een langere master doet). Er zitten nog een paar haken en ogen aan. DUO legt het zelf uit op de website.

DUO verwacht dat ongeveer 303 duizend studenten uit het leenstelsel volgend jaar nog recht hebben op de basisbeurs. Ze hebben er alleen minder lang recht op dan studenten die in september voor het eerst gaan studeren.

Minder lenen
Hebben de berichten over studieschulden nog meer effect? Het zou kunnen: DUO merkt op dat steeds minder studenten lenen. Het waren er 325 duizend in studiejaar 2019/2020 en nog maar 270 duizend in 2022/2023. Het aantal studenten met recht op studiefinanciering nam de afgelopen jaren juist toe.

Ook opvallend: steeds meer studenten vragen de aanvullende beurs aan. Dat is goed nieuws, want veel studenten lieten die liggen, ook al hadden ze er recht op. In 2019/2020 vroeg 52 procent de aanvullende beurs aan en dit studiejaar is dat 72 procent.

DUO is actiever gaan voorlichten over de beurs. Aanvragen is overigens niet hetzelfde als krijgen: DUO checkt eerst of je er recht op hebt. Dat gaat via de Belastingdienst. Als het inkomen van je ouders relatief laag is, kun je extra beurs krijgen. Net als de basisbeurs wordt de aanvullende beurs pas een gift als je binnen tien jaar je diploma behaalt, anders moet je alles terugbetalen.